Dzisiaj w serii „Niemiecki w 5 minut” mam dla Ciebie post o tym, jak w języku niemieckim może wyglądać orzeczenie 🙂 Jest kilka możliwości i warto znać je wszystkie. To post pewnie na dłużej niż 5 minut, ale warto je poświęcić i zapoznać się z tematem.
Materiał z tego wpisu jest fragmentem mojego podręcznika „Podstawy budowy zdania w języku niemieckim”. Podręcznik kupisz tutaj.
Jak może wyglądać orzeczenie?
– może składać się z jednego wyrazu – wtedy jest najłatwiej
Fallsich keine Arbeit habe, lasse ich mir etwas einfallen. – W razie gdybym nie miała pracy, wpadnę na jakiś pomysł.
– może składać się z czasownika modalnego i bezokolicznika –> wtedy oba słowa wędrują na koniec zdania, a na samym końcu znajduje się odmieniony czasownik (tak jest zawsze)
Meine Schwester hat gefragt, ob ich ihr Geld leihen kann. – Moja siostra pytała, czy mogę pożyczyć jej pieniądze.
Seit er nicht mehr arbeiten kann, geht es ihm finanziell schlecht. – Odkąd on już nie pracuje, finansowo wiedzie mu się źle.
Wenn du dich um die Umwelt kümmern willst, sortiere den Müll. – Jeśli chcesz się troszczyć o środowisko, sortuj śmieci.
– może przybierać formy w czasach, które mają dwie części składowe (Perfekt, Plusquamperfekt, Futur I)
Er hat verschlafen, obwohl er 9 Stunden geschlafen hat. – Zaspał, chociaż spał 9 godzin.
Ich war müde, weil ich spät eingeschlafen war. – Byłam zmęczona, bo późno zasnęłam.
Er hat festgestellt, dass er sicherlich reich sein wird. – On stwierdził, że na pewno będzie bogaty.
Als meine Freunde in Urlaub waren, habe ich ihre Blumen gegossen. – Kiedy moi przyjaciele byli na urlopie, podlewałam ich kwiaty.
– może być to czasownik rozdzielny –> w zdaniu podrzędnym taki czasownik zachowuje się, jakby nie był rozdzielny – przedrostek i formę czasownika piszemy razem
Wolltest du wissen, ob ich immer um 6 Uhr aufstehe? – Chciałeś wiedzieć, czy zawsze wstaję o 6:00?
Der Mann hat gesagt, dass der Zug gleich ankommt. – Mężczyzna powiedział, że pociąg zaraz przyjedzie.
Bevor ich meine Mutter anrufe, müssen wir sprechen. – Zanim zadzwonię do mojej mamy, musimy porozmawiać.
– mogą to być czasowniki składające się z dwóch części, np. tanzen gehen, spazieren gehen, sich scheiden lassen, sich etwas gefallen lassen, kennen lernen:
Er hat gesagt, dass sie gestern tanzen gegangen sind. – On powiedział, że wczoraj poszli potańczyć.
Wusstest du, dass sie sich scheiden ließen? – Czy wiesz, że oni się rozwiedli?
Miło mi napisać, że już można kupić II wydanie mojego podręcznika „Podstawy budowy zdania w języku niemieckim” – znajdziesz go tutaj.
Jak wiesz, nie tylko uczę niemieckiego online. Jestem również autorką podręczników i kursów online. Już na początku mojej drogi zawodowej brakowało mi pewnych materiałów, dlatego sama zaczęłam je tworzyć. Dlatego moi Uczniowie często pracują z moimi autorskimi materiałami i moimi podręcznikami. Dlatego powstał e-book „Podstawy budowy zdania w języku niemieckim” – aby ułatwić i uprzyjemnić Ci naukę!
DLACZEGO NAPISAŁAM TEN PODRĘCZNIK?
Już jakiś czas temu (uczę niemieckiego około 10 lat), zauważyłam, że uczący się niemieckiego:
często w ogóle nie znają szyku zdania w niemieckim
ciągle popełniają te same błędy
mylą spójniki i przyimki (np. „nach” i „nachdem”)
mylą spójniki (np. „denn” i „dann”, „obwohl” i „trotzdem”)
nie wiedzą, że w niemieckim nie ma podwójnej negacji
nie wiedzą, jak w niemieckim może wyglądać orzeczenie, z czego może się składać
nie wiedzą, co zrobić, kiedy w zdaniu pojawia się więcej niż jeden czasownik
I że najczęściej nie wiedzą, że wystarczy znać reguły, o których nie mówi się na kursach! Są to proste reguły, łatwe do zapamiętania, o których jednak wielu nauczycieli nie wspomina. Nie jest to tajemna wiedza – po prostu prawda jest taka, że na budowę zdania poświęca się na lekcjach za mało czasu. Nie pokazuje się jej uczniom w przystępny, łatwy do zapamiętania sposób.
CO ZAWIERA PODRĘCZNIK?
Następujące rozdziały:
kilkanaście grafik ułatwiających zapamiętanie
podkreślenia, oznaczenia kolorami, aby łatwiej było zapamiętać
żółte ramki z wyjaśnieniami
również częste błędy są wzięte pod uwagę – nie tylko poświęciłam im jeden rozdział, ale również w innych miejscach podręcznika zwracam uwagę na częste błędy
Czas na kolejny post z serii „Niemiecki w 5 minut” – w roli głównej znowu czasownik „werden” – wszystkie posty z serii znajdziesz tutaj.
Dzisiaj przygotowałam dla Ciebie kolejne zwroty i połączenia z werden 🙂 Na dole jak zawsze znajdziesz PDF do pobrania.
.
ruchbar werden – roznieść się, stać się głośnym
Als ruchbar wurde, dass die Verträge nicht unterzeichnet worden waren, geriet er in Panik. – Kiedy się rozniosło, że umowy nie zostały podpisane, wpadł w panikę.
ruhig werden – uspokoić się
Wenn du es schaffen willst, musst du ruhig werden. – Jeśli chcesz dać temu radę, musisz się uspokoić.
ruhiger werden – uspokajać się
Wird es am Abend ruhiger? – Czy wieczorem trochę się uspokoi?
schlecht werden – psuć się, warzyć się, gnić
Das Fleisch ist schlecht geworden. – Mięso się zepsuło.
Die Milch ist schlecht geworden. – Mleko się zwarzyło.
Die Äpfel sind schlecht geworden. – Jabłka zgniły.
sesshaft werden – osiedlić się
Mit 25 bin ich in diesem Ort sesshaft geworden. – W wieku 25 lat osiedliłem się w tej miejscowości.
steif werden – sztywnieć
Mein Hals ist steif geworden. – Szyja mi zesztywniała.
vergessen werden – zostać zapomnianym
Sehr schnell wurde er vergessen. – On został zapomniany bardzo szybko.
versetzt werden – otrzymać promocję
Seine Tochter wurde in die siebte Klasse versetzt. – Jego córka dostała promocję do siódmej klasy.
wach werden – budzić się
Heute bin ich ich wie immer sehr früh wach geworden. – Dzisiaj jak zawsze obudziłam się bardzo wcześnie.
weich werden – mięknąć
Die Mitarbeiter baten, bis der Chef weich wurde. – Pracownicy prosili, aż szef zmięknął.
wütend werden – wściec się
Aus welchem Grunde bist du so wütend geworden? – Z jakiego powodu tak się wściekłeś?
zahlungsunfähig werden – zbankrutować, stać się niewypłacalnym
Seine Schuldner sind zahlungsunfähig geworden. – Jego dłużnicy stali się niewypłacalni.
Czasownik „werden” ma dużo roli do odegrania w niemieckim. Mam nadzieję, że pomogłam Ci w ich zrozumieniu. Jak zawsze, mam dla Ciebie PDF do pobrania:Niemiecki w 5 minut 10.08.2020
W serii „Niemiecki w 5 minut” (wszystkie posty tutaj) przygotowałam dla Ciebie zwroty z czasownikiem „werden”. Występuje on w wielu połączeniach, których trzeba się nauczyć. Czasownik „werden” tworzy wiele kolokacji z rzeczownikami lub przymiotnikami. Na końcu jak zawsze mam dla Ciebie PDF do pobrania.
abberufen werden – zostać odwołanym
von seinem Posten abberufen werden – zostać odwołanym ze stanowiska
bekannt werden – stać się znanym
Durch seine Skandale wurde er in der Öffentlichkeit bekannt. – Poprzez swoje skandale stał się powszechnie znany.
besiegt werden – zostać zwyciężonym
Denkst du, dass der Terror besiegt werden kann? – Myślisz, że terror może zostać zwyciężony?
bewusstlos werden – stracić przytomność
Das Opfer des Unfalls ist bewusstlos geworden. – Ofiara wypadku straciła przytomność.
dick werden – tyć
Wegen der falschen Ernährung ist sie schnell dick geworden. – Z powodu niewłaściwego odżywiania się szybko przytyła.
geboren werden – urodzić się
Ich wurde im Juli geboren. – Urodziłam się w lipcu.
So ein Mann muss erst noch geboren werden. – Taki mężczyzna musi dopiero się narodzić.
gesund werden – wyzdrowieć
Ich bin nicht so schnell gesund geworden. – Nie tak szybko wyzdrowiałam.
hinfällig werden – osłabnąć, stać się chorowitym
hinfällig werden – stać się zbytecznym, nieważnym
Dieser Beweis ist hinfällig geworden. – Ten dowód stał się zbyteczny.
krank werden – zachorować
Wenn du dich weiter so anziehst, wirst du noch krank! – Jeśli nadal będziesz się tak ubierać, jeszcze zachorujesz!
Mitglied werden – stać się członkiem, przyłączyć się, przystąpić
Wer kann Mitglied werden? – Kto może stać się członkiem / przyłączyć się?
ohnmächtig werden – zemdleć
Die schwangere Frau ist ohnmächtig geworden. – Ciężarna kobieta zemdlała.
persönlich werden – robić do kogoś aluzje
Als Chef solltest du nie persönlich werden. – Jako szef nigdy nie powinieneś robić do innych aluzji.
publik werden – zostać ujawnionym
Gestern ist publik geworden, welche Probleme das Unternehmen in Wirklichkeit hatte. – Wczoraj zostało ujawnione, jakie problemy przedsiębiorstwo miało w rzeczywistości.
Postanowiłam dla Was omówić czasownik „werden”, który ma zarówno znaczenie samodzielne, jak i jest czasownikiem posiłkowym. Dzisiaj przedstawię Wam poszczególne zastosowania „werden” jako czasownika samodzielnego.
Odmiana czasownika „werden”:
ich werde
du wirst
er/sie/es wird
wir werden
ihr werdet
sie/Sie werden
Jak widzisz, czasownik „werden” odmienia się nieregularnie. Formy w liczbie pojedynczej musisz zapamiętać 🙂
Podstawowe formy:
werden – wurde – ist geworden
W starych tekstach często spotykana jest forma „ward”, np. w Biblii.
oznacza zmianę stanu, statusu, otrzymanie określonej cechy:
alt werden – zestarzeć się
krank werden – zachorować
verrückt werden – oszaleć
schlimmer werden – pogorszyć się
kalt werden – stygnąć
reich werden – wzbogacić się
böse werden – zezłościć się
oznacza stawanie się, zostawanie:
Was ist aus ihm geworden? – Co z niego wyrosło?
Was möchtest du werden? – Kim chciałbyś zostać?
Aus ihr wird noch etwas. – Będą z niej jeszcze ludzie.
werdende Mutter – przyszła matka
besser werden – stać się lepszym
schlechter werden – stać się gorszym
Was nicht ist, kann ja noch werden. – To, czego nie ma, może się jeszcze stać.
Wirklichkeit werden – stać się rzeczywistością
Meine Träume sind Wirklichkeit geworden. – Moje marzenia się stały się rzeczywistością.
Er ist Vater geworden. – Został ojcem.
Mode werden – stawać się modnym
oznacza zmienianie się, rozwój do osiągnięcia pewnego stanu:
Ich bin zu einer selbstbewussten Frau geworden. – Stałam się pewną siebie kobietą.
Meine Befürchtung wurde zur Gewissheit. – Moje obawy potwierdziły się.
Das Mädchen ist zur Frau geworden. – Dziewczyna stała się kobietą.
zum Verhängnis werden – stać się zgubą
Das wurde mir zum Verhängnis. – To przyprawiło mnie o zgubę.
Er ist zu einem verbitterten Menschen geworden. – On stał się zgorzkniałym człowiekiem.
oznacza osiągnięcie rezultatu, „udanie” lub „nieudanie się”:
Daraus wird nichts. – Nic z tego nie będzie.
Das ist nichts geworden. – Nic z tego nie wyszło.
Die Fotos sind gut geworden. – Zdjęcia wyszły dobrze.
Aus Liebe wird Hass. – Z miłości robi się nienawiść.
Aus dem Projekt wird nichts. – Z tego projektu nic nie będzie.
Das Gebäude wird allmählich. – Budynek powstaje stopniowo.
Wird‚s bald? – Długo jeszcze?
oznacza osiągnięcie wieku:
Ich bin im Juli 30 geworden. – Skończyłam w lipcu 30 lat.
Sie wird bald 3. – Wkrótce skończy 3 lata.
oznacza zmianę stanu:
Es ist hell geworden. – Zrobiło się jasno.
Es wird Herbst. – Nadchodzi jesień.
Es wird Abend. – Robi się wieczór.
Es wird langsam dunkel. – Powoli robi się ciemno.
Es wurde hell. – Zrobiło się jasno.
Es ist spät geworden. – Zrobiło się późno.
Das Wetter wurde schlechter. – Pogoda się pogorszyła.
oznacza zmianę samopoczucia:
Mir wird schlecht. – Zrobiło mi się niedobrze.
Ihr ist schwindlig geworden. – Zakręciło jej się w głowie.
Ist dir besser geworden? – Zrobiło ci się lepiej?
Mir wird kalt. – Robi mi się zimno.
oznacza osiągnięcie pewnego punktu czasowego:
In wenigen Minuten wird es Mitternacht. – Za kilka minut będzie północ.
Am Samstag wird es ein Jahr seit der Hochzeit. – W sobotę będzie rok od wesela.
oznacza powstawanie:
es werde Licht! – Niech stanie się światłość!
es ward Licht – i stała się światłość
jeder Tag, den Gott werden lässt – każdy dzień, który stwarza Bóg
Ostatnio w serii „Niemiecki w 5 minut” pojawił się pierwszy post o ustalaniu terminów – znajdziesz go tutaj. Dzisiaj kolej na drugi post z tej serii. Przypominam, że ukazały się one na stronie „Niemiecki po ludzku” na Facebooku w ramach mini-kursu na ten temat. Ustalanie terminów po niemiecku przyda się każdemu – nie tylko osobom mieszkającym w krajach niemieckojęzycznych.
etwas absagen (sagte ab, hat abgesagt) – odwołać coś
einen Termin absagen – odwołać termin
Leider muss ich meinen Termin absagen. – Niestety muszę odwołać mój termin.
die Pläne absagen – odwołać plany
Das Konzert wurde abgesagt. – Koncert został odwołany.
Czasownik „verschieben” oznacza „przesuwać na późniejszy termin”
verschieben – verschob – hat verschoben
Ich muss meinen Termin von Montag auf Mittwoch verschieben. – Muszę przesunąć mój termin z poniedziałku na środę.
Können wir unser Treffen auf die nächste Woche verschieben? – Czy możemy przesunąć nasze spotkanie na następny tydzień?
Czasownik „vorverlegen” oznacza „przesuwać na wcześniejszy termin”
vorverlegen – verlegte vor – hat vorverlegt
Wir müssen die Versammlung vorverlegen. – Musimy przełożyć zebranie (na wcześniej).
Dzisiaj poświęcę kilka słów czasownikowi mögen 🙂 Przypominam, że wszystkie posty z serii „Niemiecki w 5 minut” znajdziesz tutaj. W każdym poście jest PDF do pobrania.
UWAGA! Zwróć uwagę na często mylone formy:
ich mochte – lubiłem
ich möchte – chciałabym (odnośnie teraźniejszości i przyszłości)
Bardzo często ktoś błędnie mówi „ich mochte” jako „chciałam”, podczas gdy forma „ich mochte” jest formą czasu Präteritum od czasownika „mögen”, tak więc:
ich mag – lubię
ich mochte – lubiłam
Forma „möchte” jest formą trybu przypuszczającego Konjunktiv II i pochodzi od czasownika „mögen”:
ich möchte – chciałabym
Jednak jeśli chcesz powiedzieć w czasie przeszłym, to należy powiedzieć:
ich wollte – chciałem
UWAGA! Pamiętaj o tym, że czasownika mögennie łączymy z drugim czasownikiem. Jeśli chcesz po niemiecku powiedzieć, że lubisz coś robić, to musisz powiedzieć, że robisz to chętnie:
Ich spiele Tennis gerne. – Chętnie gram w tenisa. / Lubię grać w tenisa.
Ich mag Tennis spielen.
Czasownik mögen możemy połączyć z rzeczownikiem:
Ich mag Tennis. – Lubię tenis.
Ich mochte Tennis. – Lubiłam tenis.
Ten post to fragment nowego wydania mojego podręcznika „Podstawy budowy zdania w języku niemieckim. Teoria”. Znajdziesz go tutaj. Nowe wydanie ukaże się w lipcu lub w sierpniu. Każda osoba, która zakupi e-book teraz, nowe wydanie dostanie za darmo.
Ten post jest małą częścią mojego kursu online „Pułapki językowe”. Zaczynamy już 2 marca! To jedyna taka okazja w tym roku, ponieważ w 2020 nie będzie już drugiej edycji tego kursu. Jest on przeznaczony dla osób na poziomach A2-B1 i polega na eliminacji częstych błędów. Zawiera teorię i ćwiczenia.
Zwroty „zu Hause“ oraz „nach Hause“ oznaczają, że mamy na myśli dom jako miejsce, w którym mieszkamy. Nie musi to być więc budynek domu – dla kogoś domem może być mieszkanie, dla kogoś innego jeden mały pokój wynajmowany we wspólnocie mieszkaniowej.
nach Hause – do domu.
Ich gehe nach Hause. – Idę do domu.
Wir fahren jetzt nach Hause. – Jedziemy teraz do domu.
zu Hause – w domu
Ich bin nachmittags zu Hause. – Jestem popołudniami w domu.
Wir essen meistens zu Hause. – Jemy najczęściej w domu.
bei mir zu Hause – u mnie w domu
Treffen wir uns bei mir zu Hause? – Spotkamy się u mnie w domu?
sich wie zu Hause fühlen – czuć się jak u siebie w domu
Fühl dich wie zu Hause! – Czuj się jak u siebie w domu!
Wie geht’s zu Hause? – Co słychać w domu?
in Warschau zu Hause sein – mieszkać w Warszawie
nirgendwo zu Hause sein – nigdzie nie czuć się jak u siebie
Meine Bekannte ist nirgendwo zu Hause, aber sie sucht noch ihren Platz auf der Welt. – Moja znajoma nigdzie nie czuje się jak u siebie w domu, ale szuka jeszcze swojego miejsca na świecie.
ins Haus liefern – dostarczyć do domu
Die Post liefert die Pakete ins Haus. – Poczta dostarcza paczki do domu.
Możliwa jest także opcja „im Haus“ oraz „ins Haus“, lecz bardziej w znaczeniu samego domu jako budynku.
Wyobraźmy sobie, że dwie osoby, np. Paul i Michael, stoją przed domem, a trzecia – Emil – jest w środku.
Paul pyta Michaela: „Wo ist denn Emil”? – Gdzież jest Emil?
Michael odpowiada: „Er ist jetzt im Haus“ (Czyli jest w domu, w budynku – niekoniecznie w swoim domu. „Zu Hause” oznaczałoby, że jest on u siebie w domu)
Paul i Michael postanawiają wtedy wejść do domu, aby porozmawiać z Emilem. Mają na myśli wejście do domu jako do budynku, więc powiedzą:
„Gehen wir ins Haus?” (nie powiedzą więc „nach Hause”)
ins Haus gehen / kommen – iść / przychodzić do domu
Inne przykłady:
Es war schön, im Garten zu sitzen, aber jetzt gehe ich ins Haus. – Było ładnie siedzieć w ogrodzie, ale teraz idę do domu.
Warum stehst du im Regen? Komm doch ins Haus! – Dlaczego stoisz w deszczu? Wejdź no do domu!
aus dem Haus gehen – wyjść z domu
Ich gehe aus dem Haus um 8:30 Uhr. – Wychodzę z domu o 8:30.
Dzisiaj w serii „Niemiecki w 5 minut” (wszystkie posty tutaj) mam dla Was post o często błędnie używanych czasownikach „heiraten” i „kommunizieren”. Post ten jest małą częścią mojego kursu online „Pułapki językowe”, który rusza już 2 marca. W dniach 2-20 marca będziesz mieć możliwość nauczenia się, jak unikać często popełnianych błędów. Kurs jest przeznaczony przede wszystkim dla osób na poziomach A2-B1.
Tutaj możesz zapisać się na listę zainteresowanych kursem:
W jakiej kolejności układać okoliczniki w zdaniu? Często ktoś mnie pyta, co powinno w zdaniu znajdować się najpierw: czas czy miejsce. Jest na to bardzo prosta reguła pod nazwą tekamolo. Wyjaśniam ją w ramach serii „Niemiecki w 5 minut” – wszystkie posty z serii znajdziecie tutaj
te – temporal (wann?) – czas
ka – kausal (warum? Aus welchem Grund?) – powód
mo – modal (wie? Auf welche Art und Weise?) – sposób
lo – lokal (wo?) – miejsce
Przykłady:
Er
lebt
seit 4 Jahren
glücklich
in England.
podmiot
orzeczenie
czas
sposób
miejsce
Vor 2 Monaten
bin
ich
wegen meiner Krankheit
ans Meer
gezogen.
Czas – zdanie rozpoczęte od okolicznika, pozostałe elementy układamy według reguły
Germanistka z wykształcenia i z zamiłowania. W Niemczech mieszkałam przez ponad 7 lat (Północna Nadrenia-Westfalia i Nadrenia-Palatynat). Język niemiecki jest dla mnie jak drugi język ojczysty. Pracowałam w niemieckich szkołach oraz dla VW w Meksyku. Obecnie prowadzę własną firmę (uczę niemieckiego, prowadzę kursy online - "Szkoła płynnego mówienia" i "Pułapki językowe"). Chętnie tłumaczę. Opublikowałam podręczniki "Niemiecki. Ćwiczenia gramatyczne", "Podstawy budowy zdania w języku niemieckim", e-book "Skuteczna nauka niemieckiego" oraz e-booki do egzaminów Goethe-Zertifikat i telc. Moje artykuły naukowe ukazały się np. w "Germanica Resoviensia". Moja zainteresowania to języki obce, niemieckojęzyczna literatura, dydaktyka, metodyka, antyczny Egipt oraz przede wszystkim moja ukochana córka.
