utworzone przez Magdalena Surowiec | 12 paź 2019 | Gramatyka, Kommunikation auf Deutsch, Linki i materiały, Materiały do pobrania, niemiecki w 5 minut
W jakiej kolejności układać okoliczniki w zdaniu? Często ktoś mnie pyta, co powinno w zdaniu znajdować się najpierw: czas czy miejsce. Jest na to bardzo prosta reguła pod nazwą tekamolo. Wyjaśniam ją w ramach serii „Niemiecki w 5 minut” – wszystkie posty z serii znajdziecie tutaj
- te – temporal (wann?) – czas
- ka – kausal (warum? Aus welchem Grund?) – powód
- mo – modal (wie? Auf welche Art und Weise?) – sposób
- lo – lokal (wo?) – miejsce
Przykłady:
| Er |
lebt |
seit 4 Jahren |
glücklich |
in England. |
| podmiot |
orzeczenie |
czas |
sposób |
miejsce |
| Vor 2 Monaten |
bin |
ich |
wegen meiner Krankheit |
ans Meer |
gezogen. |
| Czas – zdanie rozpoczęte od okolicznika, pozostałe elementy układamy według reguły |
orzeczenie |
podmiot |
powód |
miejsce |
druga część orzeczenia |
|
|
|
|
|
|
Materiał PDF możecie pobrać tutaj: Niemiecki w 5 minut 12.10.2019
A może sama / sam stworzysz zdanie według reguły TEKAMOLO i napiszesz je w komentarzu?
Dodam, że tę regułę i wiele innych znajdziecie w moim ebooku „Podstawy zdania w języku niemieckim. Teoria”, który można kupić tutaj
utworzone przez Magdalena Surowiec | 20 sie 2019 | Gramatyka, Kommunikation auf Deutsch, Linki i materiały, Materiały do pobrania, niemiecki w 5 minut, Słownictwo
Wracam do serii „Niemiecki w 5 minut” (wszystkie posty tutaj). Ostatnio przez problemy zdrowotne niestety została przeze mnie zaniedbana, ale mam nadzieję, że teraz znowu będzie się ukazywać bez żadnych przeszkód w każdy wtorek.
Grafiki, które tutaj widzicie, pochodzą z mojego Instagrama. Mam nadzieję, że obserwujecie mnie tam 🙂 Nazwa profilu to: niemieckipoludzku
Na samym dole jak zawsze znajdziecie do pobrania plik pdf 🙂
Zasada ADUSO – szyk prosty
Szyk prosty obowiązuje po następujących spójnikach:
A – aber
D – denn
U – und
S – sondern
O – oder
Co to jest „szyk prosty”?
Szyk prosty oznacza, że po spójniku występuje najpierw podmiot, a potem orzeczenie.
Tutaj możecie pobrać plik pdf: Niemiecki w 5 minut 20.08.2019
utworzone przez Magdalena Surowiec | 14 maj 2019 | Gramatyka, Kommunikation auf Deutsch, Linki i materiały, Materiały do pobrania, niemiecki w 5 minut, Słownictwo
W serii „Niemiecki w 5 minut” (wszystkie posty tutaj) czas na drugi tekst o okolicznikach czasu. Podawanie dat po niemiecku nie jest takie trudne jak się czasami wydaje, wystarczy znać kilka reguł:
Jak podajemy rok po niemiecku? Są dwie możliwości:
- sam rok, bez przyimka, np. 1986 – w 1986 roku
- dodajemy „im Jahre”, np. im Jahre 1986 – w 1986 roku
Ich bin 1986 geboren. – Urodziłam się w 1986 roku.
Sie ist im Jahre 1990 geboren. – Ona urodziła się w 1990 roku.
Coraz częściej spotykam się ze stosowaniem „in”, jednak na razie nie zostało to uznane za poprawne.
Jak zapytać o konkretną datę i ją podać?
Der Wievielte ist heute? – Który jest dzisiaj?
W odpowiedzi stosujemy mianownik (Nominativ):
Heute ist der 14. Mai (der vierzehnte Mai).
Można również zapytać:
Den Wievielten haben wir heute? – Którego mamy dzisiaj?
Heute haben wir den 14. Mai (den vierzehnten Mai) à w odpowiedzi stosujemy biernik (Akkusativ), ponieważ czasownik „haben” się z nim łączy.
Jednak kiedy pytamy o to, którego dnia coś się dzieje, stosujemy „an+Dativ”, czyli:
Ich bin am 6. (an dem sechsten) Juli geboren. – Urodziłam się 6 lipca.
Wann ist der Valentinstag? – Kiedy są Walentynki?
Am 14. ( an dem vierzehnten) Februar.
Wann ist der Tag der Deutschen Einheit? – Kiedy jest Dzień Niemieckiej Jedności?
Am 3. ( an dem dritten) Oktober.
Nie zapominajmy o tym, że po liczebnikach porządkowych stawiamy kropkę.
Jak zawsze przygotowałam dla Was plik do pobrania: Niemiecki w 5 minut 14.05.2019
utworzone przez Magdalena Surowiec | 29 gru 2018 | Gramatyka, Linki i materiały, Metody nauki, Podręczniki do niemieckiego
Często jest mi zadawane to pytanie: „Od czego zacząć naukę niemieckiego?” i postanowiłam na nie odpowiedzieć w dzisiejszym wpisie. A więc dzisiaj wpis na temat „niemiecki dla początkujących”.
Myślę, że najlepiej jest pójść na kurs – grupowy lub indywidualny. Przynajmniej na etapie podstawowym, bo łatwiej jest uczyć się samodzielnie, mając mocne podstawy. Ja też mam doświadczenia w samodzielnej, nieformalnej nauce, o czym pisałam tutaj.
Dzisiaj polecę materiały, z których można uczyć się od zera, jeśli ktoś decyduje się na samodzielną naukę. Na początek należy zdecydować, czy posługujemy się materiałami jedno- czy dwujęzycznymi. Sądzę, że na sam początek najlepiej jest wybrać podręcznik wydany w Polsce, w którym wyjaśnienia są po polsku. Dodatkowo należy mieć odpowiedzi do ćwiczeń, a idealnie byłoby, gdyby osoba ucząca się miała znajomego nauczyciela lub osobę znającą język płynnie tak, aby w razie potrzeby spytać lub wyjaśnić wątpliwości.
Jednym z podręczników zawierających obszerne wyjaśnienia po polsku jest „Neue Expedition”, o którym informacje można znaleźć np. tu.
Informacje na stronie wydawnictwa:
Wieloletni podręcznik „Neue Expedition Deutsch. Starter” w szczególny sposób wspiera umiejętność samodzielnego uczenia się rozwijając autonomię ucznia, przez: stosowanie różnorodnych form socjalnych, uświadamianie uczniom własnych osiągnięć, możliwość kontroli własnych umiejętności, samodzielne formułowanie zasad gramatycznych, opracowywanie projektów językowych.
„Neue Expedition Deutsch. Starter” składa się z 6 rozdziałów po 6 jednostek lekcyjnych. Podręcznik zawiera przejrzyste zestawienia gramatyki odnoszącej się do zagadnień przedstawionych w każdym rozdziale, a utrwalenie struktur gramatycznych opiera się na samodzielnym formułowaniu zasad gramatycznych przez uczniów.
W podręczniku główny nacisk kładziony jest na komunikacyjne wykorzystanie poznanych struktur językowych. Istotną rolę pełnią autentyczne teksty i materiały, których zadaniem jest przygotowanie uczniów do odbioru języka w oryginalnej formie. Różnorodne zadania umożliwiają zautomatyzowanie poznanego słownictwa i struktur gramatycznych.
Dodatkowe jednostki:
• Grammatik: część, w której uczniowie sami tworzą reguły gramatyczne, odpowiadając na zamieszczone pytania i porównując przedstawione struktury
• Nimm mich mit: część, w której uczniowie znajdą przydatne wskazówki i strategie uczenia się (Sei schlau), słownictwo do aktywnego opanowania (Aktiver Wortschatz) oraz ćwiczenia w formie zadań komunikacyjnych i pisemnych prac, utrwalające poznane struktury leksykalne i gramatyczne (Fitness-Studio)
Elementy kulturo- i realioznawcze w każdej części kursu (Kaleidoskop DACH) mają na celu rozwój kompetencji interkulturowej uczniów poprzez prezentację elementów kultury i obyczajów krajów niemieckojęzycznych i zestawieniu ich z kulturą oraz zwyczajami w Polsce.
Kurs zawiera również zadania fonetyczne, gry i projekty do pracy indywidualnej i grupowej. Dołączona do podręcznika płyta audio prezentuje wzorce fonetyczne tekstów oraz nagrania do zadań rozwijających i sprawdzających sprawność rozumienia ze słuchu.
Informacja
Dobrym jednojęzycznym, a więc całkowicie niemieckojęzycznym podręcznikiem jest „Aussichten„. Tutaj znajdziecie informacje o serii „Aussichten”. W tych podręcznikach podoba mi się to, że duży nacisk jest kładziony na strategie uczenia się.
Dodatkowo warto mieć kompendium gramatyczne, gdyż podczas pracy z klasycznym zestawem podręcznik + ćwiczenia często okazuje się, że ćwiczeń do danego tematu jest za mało lub po prostu chcemy porobić ich więcej.
Jeśli chodzi o gramatykę języka niemieckiego, to na pewno mogę polecić „Nowe repetytorium z gramatyki jezyka niemieckiego” Stanisława Bęzy, czyli klasykę gatunku. Zawiera obszerne wyjaśnienia, mnóstwo ćwiczeń oraz klucz odpowiedzi.
Informacje na stronie wydawnictwa
Poza tym np. „alles klar – Grammatik„. Podręcznik również zawiera wyjaśnienia, ćwiczenia oraz odpowiedzi. Możecie kupić go np. tutaj.
Z niemieckojęzycznych podręczników do gramatyki podstawowej polecam np. „Schritte – Grammatik„.
Do książki zajrzeć możecie tu.
Następnym razem napiszę o samouczkach oraz o polecanych przeze mnie stronach internetowych dla początkujących.
utworzone przez Magdalena Surowiec | 30 cze 2018 | Aktualności, Gramatyka, Słownictwo
Niedawno dostałam pytanie, dlaczego w słowie „SchülerInnen” pojawia się w środku duże I oraz jak przetłumaczyć to słowo.
Wspomniane przeze mnie końcówki „Innen”, „(innen)” oraz „-innen” stosowane są do określenia ogółu osób płci męskiej i żeńskiej, czyli:
Możemy powiedzieć „die Schülerinnen und die Schüler“ czyli „uczennice i uczniowie”, za pomocą wymienionych wcześniej końcówek można jednak ująć to krócej:
die SchülerInnen – uczennice i uczniowie
die Schüler/-innen – uczennice i uczniowie
die Schüler(innen) – uczennice i uczniowie
Jeszcze jeden przykład:
die Mitarbeiterinnen und die Mitarbeiter – pracowniczki i pracownicy
die MitarbeiterInnen – pracowniczki i pracownicy
die Mitarbeiter/-innen – pracowniczki i pracownicy
die Mitarbeiter(innen) – pracowniczki i pracownicy
Mam nadzieję, że teraz nie będziecie mieć wątpliwości.
Przypominam, że służę Wam radą co do wątpliwości językowych. Wystarczy napisać do mnie na adres: msurowiec2010@gmail.com
utworzone przez Magdalena Surowiec | 19 maj 2018 | Aktualności, Czasowniki, Gramatyka, Słownictwo
Dzisiaj czas na czasowniki zawierające „arbeiten”. Omówię dla Was czasowniki z różnymi przedrostkami i przedstawię przykłady.
1. arbeiten – pracować
Proste, no ale napiszę jedno zdanie: Ich arbeite den ganzen Tag.
2. überarbeiten – przerabiać
Der Schriftsteller will den Text noch überarbeiten.
3. einarbeiten – przyuczać
Der neue Mitarbeiter muss erst eingearbeitet werden.
4. verarbeiten – przerabiać, przetwarzać
Gold wird zu Schmuck verarbeitet.
5. bearbeiten – opracowywać, obrabiać, traktować (temat)
Wann wird mein Antrag bearbeitet?
Das Buch wurde für den Film bearbeitet.
Wann bearbeiten wir endlich das Thema?
6. abarbeiten – odpracować, odrabiać
Jetzt muss ich mein Pensum abarbeiten.
7. vorarbeiten – wykonywać pracę naprzód
Wenn ich am Freitag vorarbeite, kann ich am Montag einen freien Tag haben.
8. nacharbeiten – odrabiać, odpracowywać (zaległą pracę)
Zu einem späteren Zeitpunkt müssen wir die freien Tage nacharbeiten.
utworzone przez Magdalena Surowiec | 16 maj 2018 | Gramatyka, zagadki językowe
Kilka dni temu na Facebooku pojawiła się następująca zagadka językowa:
I odpowiedź:
Dlaczego odpowiedź B jest prawidłowa?
Chodzi tutaj o tzw. „substantivierte Adjektive”. Już wyjaśniam 🙂
Rodzaj męski:
Nominativ: der Angestellte
Genitiv: des Angestellten
Dativ: dem Angestellten
Akkusativ: den Angestellten
Rodzaj żeński:
Nominativ: die Angestellte
Genitiv: der Angestellten
Dativ: der Angestellten
Akkusativ: die Angestellte
Jak możemy zauważyć, końcówki odmiany tych rzeczowników pokrywają się z końcówkami odmiany przymiotnika. To „zjawisko” to przymiotnikowa odmiana innych części mowy.
Słowo „der Angestellte” pochodzi od „angestellt”. Inne przykłady: der Beamte, der Arme, der Bekannte, der Verwandte.
Również w liczbie mnogiej mamy końcówki odmiany odpowiadające końcówkom przymiotnika po rodzajniku określonym:
Nominativ: die Angestellten
Genitiv: der Angestellten
Dativ: den Angestellten
Akkusativ: die Angestellten
Po rodzajniku nieokreślonym musimy również zachować odpowiednie końcówki.
Odmiana dla rodzaju męskiego liczby pojedynczej:
Nominativ: ein Beamter
Genitiv: eines Beamten
Dativ: einem Beamten
Akkusativ: einen Beamten
I liczba mnoga (bez rodzajnika, gdyż w liczbie mnogiej rodzajnik nieokreślony nie istnieje):
Nominativ: Beamte
Genitiv: Beamter
Dativ: Beamten
Akkusativ: Beamte
utworzone przez Magdalena Surowiec | 13 kw. 2018 | Czasowniki, Gramatyka, Słowa i konteksty, Słownictwo
Czasownik „gehören” często jest błędnie używany. Uczący się często nie są pewni, czy użyć „zu” czy nie. Więc jak to jest?
Czasownik ten oznacza „należeć”, jednak w dwóch kontekstach:
- Mówi on o własności, o posiadaniu czegoś:
Das Buch gehört mir. – Książka należy do mnie.
Wem gehört das Auto? – Do kogo należy samochód?
Der Hund gehört ihm. – Pies należy do niego.
Jak widzimy, występuje tutaj dopełnienie w celowniku (Dativ). Jest więc inaczej niż po polsku, po niemiecku nie potrzebujemy przyimka „do”.
- Mówi on o przynależności do danej grupy, do całości:
Polen gehört zur Europäischen Union. – Polska należy do Unii Europejskiej. (UE jest grupą, organizacją, więc nie chodzi tutaj o własność, lecz o przynależność)
Sie gehört zu netten Menschen. – Ona należy do miłych ludzi. („mili ludzie“ to grupa, a ona jest częścią tej grupy. Pomijając przyimek „zu”, wyszłoby na to, że „ona jest własnością miłych ludzi”)
Dieser Wein gehört zu den besten. – To wino należy do najlepszych.
Czy macie pytania odnośnie tych dwóch znaczeń?
utworzone przez Magdalena Surowiec | 6 lut 2018 | Gramatyka, zagadki językowe
Wczoraj zamieściłam na Facebooku kolejne pytanie z serii „zagadki językowe”:
Natomiast dzisiaj pojawiła się odpowiedź:
Wyjaśnienia do zagadek językowych na Facebooku znajdziecie pod etykietą „zagadki językowe”:
Zagadki językowe
Dlaczego prawidłowa jest odpowiedź B, chociaż przecież uczymy się, że w czasie Perfekt używamy czasownika „fahren” wraz z czasownikiem posiłkowym „sein”?
Owszem, tak jest, ale dopóki nie używamy dopełnienia w bierniku.
W zdaniu „Er hat mich nach Hause gefahren“ występuje dopełnienie w bierniku. Jest nim „mich” (on odwiózł mnie do domu. „Mich”, czyli kogo, co?).
Podam Wam więcej przykładów:
- mit dem Auto fahren – jechać samochodem
Ich bin mit dem Auto nach Deutschland gefahren. – Pojechałam samochodem do Niemiec.
das Auto fahren – prowadzić samochód
Dopełnieniem w bierniku jest „das Auto”, więc w czasie Perfekt powiemy:
Ich habe das Auto gefahren. – Prowadziłam samochód.
- mit dem Flugzeug fliegen – lecieć samolotem
Wohin bist du dieses Jahr mit dem Flugzeug geflogen? – Dokąd poleciałeś w tym roku samolotem?
das Flugzeug fliegen – prowadzić samolot
Dopełnieniem w bierniku jest „das Flugzeug”.
Der Pilot hat 3 Stunden das Flugzeug geflogen. – Pilot prowadził samolot przez 3 godziny.
- schnell laufen – szybko biegać
Sie ist sehr schnell nach Hause gelaufen. – Ona bardzo szybko pobiegła do domu.
einen Rekord laufen – ustanowić rekord w bieganiu
einen Rekord – dopełnienie w bierniku
Sie hat einen Rekord gelaufen. – Ona ustanowiła rekord w bieganiu.
W tym wypadku często mówi się również: Sie ist einen Rekord gelaufen.
- in/an der Sonne schmelzen – topić się w słońcu
Der Schnee ist in der Sonne geschmolzen. – Śnieg roztopił się w słońcu.
den Schnee schmelzen – roztopić śnieg
den Schnee – dopełnienie w bierniku
Die Sonne hat den Schnee geschmolzen. – Słońce roztopiło śnieg.
utworzone przez Magdalena Surowiec | 5 lut 2018 | Gramatyka, zagadki językowe
Ostatnio zamieściłam na Facebooku następujące pytanie:
Wczoraj ukazała się odpowiedź:
Biernik (Akkusativ) będę oznaczać na niebiesko, celownik (Dativ) na czerwono.
Dlaczego odpowiedź B jest prawidłowa? Przyjrzyjmy się temu zdaniu:
Ich gebe meiner Mutter Blumen. – Daję mojej mamie kwiaty.
Widoczne są tutaj dopełnienia rzeczownikowe w celowniku (Dativ) i bierniku (Akkusativ):
meiner Mutter –> wem? (komu daję kwiaty? – celownik)
Blumen –> wen? was? (kogo, co daję? – biernik)
Co dzieje się, kiedy dopełnienia rzeczownikowe chcemy zastąpić zaimkami osobowymi?
Musimy pamiętać o tym, że stosując dwa zaimki osobowe, dopełnienie zaimkowe w bierniku występuje przed dopełnieniem w celowniku. Stąd przekształcone zdanie wygląda następująco:
Ich gebe sie ihr (daję je jej), gdzie:
sie – Blumen
ihr – meiner Mutter
Dodam jeszcze, że biernik występuje przed celownikiem, kiedy stosujemy zaimek osobowy w bierniku:
Ich gebe meiner Mutter Blumen. –> Ich gebe sie meiner Mutter. (meiner Mutter jest dopełnieniem rzeczownikowym w celowniku)
tłumaczenie: Daję mojej mamie kwiaty –> Daję je mojej mamie.
Co dzieje się, kiedy używamy zaimka osobowego w celowniku? Wtedy kolejność dopełnień pozostaje taka sama jak w zdaniu początkowym:
Ich gebe meiner Mutter Blumen. –> Ich gebe ihr Blumen. (Blumen jest dopełnieniem rzeczownikowym w bierniku)
tłumaczenie: Daję mojej mamie kwiaty. –> Daję jej kwiaty.
utworzone przez Magdalena Surowiec | 23 sty 2018 | Aktualności, Gramatyka, zagadki językowe
Wczoraj zamieściłam na Facebooku następującą zagadkę językową:
Dzisiaj pojawiła się odpowiedź:
Odpowiedź „auf das Bett” jest prawidłowa, ponieważ na pytanie „wohin?” odpowiada biernik (Akkusativ). Dodatkowo biernik związany jest z ruchem. Kiedy coś dokądś kładę, to wykonuję ruch.
Przypominam odmianę rodzajników określonych i nieokreślonych w bierniku:
M – den / einen
F – die / eine
N – das / ein
PL – die / –
Odpowiadając na pytanie „wohin?”, które jest związane z ruchem, używamy biernika. Dla uczniów często jest to trudne, bo często nasuwa się pytanie „Gdzie idziesz?”, „Gdzie siadamy?”, „Gdzie mam to postawić?” (mylące, ponieważ na pytanie „gdzie?” w języku niemieckim odpowiada celownik). Jednak czasowniki „iść”, „siadać”, „postawić” są związane z ruchem i musimy się tu przestawić na myślenie po niemiecku, na odpowiadanie na pytanie „dokąd?”
Przygotowałam dla Was trochę przykladów:
Kannst du ans Telefon gehen? – Możesz podejść do telefonu? (an das Telefon)
Setzen wir uns an den Tisch! – Usiądźmy do stołu!
Gehst du auf das Fest? – Idziemy na uroczystość?
Fahren wir aufs Land! – Pojedźmy na wieś! (auf das Land)
Stell den Koffer hinter das Sofa! – Postaw walizkę za sofę!
Das Buch ist hinter das Regal gefallen. – Książka wpadła za regał.
Bald fahre ich ins Ausland. – Wkrótce jadę zagranicę. (in das Ausland)
Er stellt den Schrank neben das Sofa. – On stawia szafę obok sofy.
Ich hänge die Lampe über den Tisch. – Wieszam lampę nad stół.
Der Hund hat sich unter den Tisch gelegt. – Pies położył się pod stół.
Der Tisch kommt vor das Sofa. – Stół stanie przed sofą.
Setz dich zwischen mich und meinen Bruder! – Usiądź między mną a moim bratem!
Akkusativ zaznaczyłam pogrubioną czcionką.
Dodam jeszcze, że przyimki, które pojawiły się w powyższych zdaniach (an, auf, hinter, in, neben, über, unter, vor, zwischen) to tzw. Wechselpräpositionen, które w zależności od zadanego pytania łączą się zarówno z celownikiem („wo?”), jak i z biernikiem („wohin?”).
utworzone przez Magdalena Surowiec | 19 sty 2018 | Gramatyka, zagadki językowe
Wczoraj zamieściłam na Facebooku następującą zagadkę językową:
Dzisiaj przygotowałam dla Was odpowiedź, dlaczego w zdaniu „Er hat mir gesagt, dass er hat lernen müssen” czasownik odmieniony, czyli „hat” nie występuje na końcu zdania, lecz przed dwoma bezokolicznikami.
Reguła jest następująca: Jeśli w czasie Perfekt czasownik modalny występuje wraz z innym czasownikiem, to w zdaniu podrzędnym czasownik posiłkowy (czyli czasownik odmieniony) występuje przed dwoma bezokolicznikami.
Tutaj kilka przykładów:
Ich habe gefragt, ob er in die Berge hat fahren wollen.
Er hat erwähnt, dass sie die Wohnung haben verkaufen wollen.
Sie hat gemeint, dass ich habe kommen können.
Die Lehrerin hat gesagt, dass wir neue Vokabeln haben lernen müssen.
Należy jednak dodać, że taka konstrukcja jest rzadko spotykana, Niemcy jej unikają. Czasowników modalnych najczęściej używa się w czasie Präteritum, więc lepiej jest powiedzieć:
Ich habe gefragt, ob er in die Berge fahren wollte.
Er hat erwähnt, dass sie die Wohnung verkaufen wollten.
Sie hat gemeint, dass ich kommen konnte.
Die Lehrerin hat gesagt, dass wir neue Vokabeln lernen mussten.
Tak jak wspomniałam, reguła opisana na początku dotyczy sytuacji, kiedy oprócz czasownika modalnego w zdaniu mamy jeszcze drugi czasownik. Jeśli czasownik modalny występuje samodzielnie, to używamy imiesłowu czasu Perfekt:
Ich habe gefragt, ob er das gewollt hat.
Sie hat festgestellt, dass sie dieses Wetter gemocht hat.
Ich habe es gewollt, aber nicht gekonnt.
Warum hast du viel gearbeitet? Weil ich gemusst habe.
Warum bist du nicht ausgegangen? Weil ich nicht gedurft habe.
W tym wypadku również częściej stosowany jest czas Präteritum:
Ich habe gefragt, ob er das wollte.
Sie hat festgestellt, dass sie dieses Wetter mochte.
Ich wollte es, aber konnte nicht.
Warum hast du viel gearbeitet? Weil ich musste.
Warum bist du nicht ausgegangen? Weil ich nicht durfte.
Strona 3 z 8«12345...»Ostatnia »
