Przyimek „betreffend” łączy się z biernikiem (der Akkusativ). Jego znaczenia to: dotyczący, co do, odnośnie.
die letzte Ausgabe betreffend / betreffend die letzte Ausgabe – odnośnie ostatniego wydania
Przyimek „betreffend” często występuje po rzeczowniku.
mein Brief betreffend die Aufhebung des Vertrags – mój list odnośnie zniesienia umowy
betreffend die Kündigung des Vertrags – odnośnie wypowiedzenia umowy
Przyimek „bis” łączy się z biernikiem (der Akkusativ).
bis nächste Woche – do następnego tygodnia
bis nächstes Jahr – do następnego roku
bis nächstes Wochenende – do następnego weekendu
bis jetzt – do teraz, do chwili obecnej
bis wann? – do kiedy?
bis dahin – do tego czasu
bis bald, bis dahin, bis gleich, bis später! – na razie!
bis morgen! – do jutra!
bis Samstag! – do soboty!
vom siebten bis elften Oktober – od siódmego do jedenastego października
von Montag bis Freitag – od poniedziałku do piątku
von 8 bis 15 Uhr – od 8:00 do 15:00
bis 10 zählen – liczyć do 10
bis 10 Uhr warten – czekać do 10:00
bis zum Jahresende – do końca roku
bis hierher und nicht weiter – aż dotąd i nie dalej
bis hierhin – aż dotąd
bis Dortmund fahren – jechać do Dortmundu (nie dalej)
bis wohin? – aż dokąd?
bis vor die Tür fahren – podjeżdżać pod same drzwi
von oben bis unten – z góry na dół
jemanden von oben bis unten mustern – zmierzyć kogoś wzrokiem od góry do dołu
von Anfang bis Ende – od początku do końca
bis Seite 100 lesen – czytać do strony 100
„Bis” występuje także w połączeniu z przyimkiem określającym przypadek, np.:
bis auf die Haut nass werden – zmoknąć do suchej nitki
bis nach England – aż do Anglii
bis zum Bahnhof gehen – iść do dworca
bis in das Tal hinein – aż w dolinę
bis auf den letzten Platz – aż do ostatniego miejsca
das Wasser geht jemandem bis an die Knie – woda sięga komuś aż do kolan
alles bis auf den letzten Krümmel aufessen – zjeść wszystko aż po ostatni okruszek
bis auf mich – oprócz mnie
alle bis auf einen – wszyscy oprócz jednego
Kinder bis zu 12 Jahren – dzieci do lat 12-stu
bis zum 18. Lebensjahr – do osiemnastego roku życia
Städte bis zu 100.000 Einwohnern – miasta do 100.000 mieszkańców
bis zu 10.000 Menschen passen in den Saal – sala pomieści do 10.000 ludzi
bis zu 5 Metern hoch werden – osiągać wysokość do 5 metrów
Przyimek „wider” łączy się z biernikiem (der Akkusativ).
wider die Ordnung – wbrew porządkowi
wider die Gesetze – wbrew ustawom
wider jemanden Anklage erheben – wnieść skargę przeciw komuś
wider meinen Willen – wbrew mojej woli
wider Erwarten – wbrew oczekiwaniom
wider alle Vernunft – wbrew wszelkiemu rozsądkowi
wider besseres Wissen – pomimo głębszej wiedzy
Przyimek „entlang” łączy się z biernikiem (der Akkusativ).
die Küste entlang – wzdłuż wybrzeża
die Grenze entlang – wzdłuż granicy
die Straße entlang – wzdłuż ulicy
den Bahnsteig entlang – wzdłuż peronu
am Haus entlang – wzdłuż domu
an der Mauer entlang – wzdłuż muru
am Fluss entlang – wzdłuż rzeki
am Ufer entlang – wzdłuż wybrzeża
Ich ging am Haus entlang und kam auf die Wiese. – Szłam wzdłuż domu i doszłam na łąkę.
Sie verfolgten einen Weg am Fluss entlang. – Podążali drogą wzdłuż rzeki.
Dodam, że „entlang” może łączyć się także z celownikiem (der Dativ) lub dopełniaczem (der Genitiv), kiedy stoi przed rzeczownikiem.
entlang dem Weg / des Weges – wzdłuż drogi
hier entlang – tędy
scheiden – schied – hat geschieden
Ihre Ehe wurde geschieden. – Małżeństwu został udzielony rozwód.
Beide Kontinente sind nur durch eine schmale Meeresstraße voneinander geschieden. – Oba kontynenty są rozdzielone od siebie przez wąską cieśninę morską.
scheinen – schien – hat geschienen
Die Sonne hat heute lange geschienen. – Słońce długo dzisiaj świeciło.
Es scheint mir, dass er im Supermarkt arbeitet. – Wydaje mi się, że on pracuje w supermarkecie.
Das scheint richtig zu sein. – To zdaje się być właściwe.
schelten – schalt – hat gescholten
Die Mutter schalt das Kind. – Matka złajała dziecko.
Der Chef hat mit ihm gescholten. – Szef dał mu reprymendę.
scheren – schor – hat geschoren
Die Schafe wurden geschoren. – Owce zostały ostrzyżone.
scheren – scherte – hat geschert
Was schert mich das? – Co mnie to obchodzi?
Er scherte sich nicht darum, was danach gemacht werden muss. – Nie obchodziło go, co musi potem zostać zrobione.
schieben – schob – hat geschoben
Er hat die Kiste über den Flur geschoben. – On pchał skrzynkę przez korytarz.
Unser Auto sprang nicht an, also schoben wir es. – Nasze auto nie zapaliło, więc pchaliśmy je.
schießen – schoss – hat geschossen
Er hat sich eine Kugel in den Kopf geschossen. – Strzelił sobie kulę w głowę.
Auf ihn wurde geschossen. – Strzelano do niego.
schießen – schoss – ist geschossen
Der Salat ist geschossen. – Sałata rosła.
Neue Siedlungen sind aus dem Boden geschossen. – Nowe osiedla wyrastały jak grzyby po deszczu.
schleichen – schlich – ist geschlichen
Er ist nachts ums Haus geschlichen. – Skradał się nocą wkoło domu.
sich schleichen – schlich sich – hat sich geschlichen
Das Kind hat sich aus dem Haus geschlichen. – Dziecko wymknęło się z domu.
Er schlich sich immer aus der Verantwortung. – Zawsze wykręcał się od odpowiedzialności.
schleifen – schliff – hat geschliffen
Der Vater hat das Messer geschliffen. – Ojciec naostrzył nóż.
Diamanten werden geschliffen. – Diamenty są szlifowane.
schleifen – schleifte – hat geschleift
Er schleifte mich in die Stadt. – Zaciągnął mnie do miasta.
Ich habe die schweren Einkäufe alleine geschleift. – Sama wlokłam ciężkie zakupy.
Seria powoli zbliża się do końca!
salzen – salzte – hat gesalzen / gesalzt
Die Suppe ist kaum gesalzen. – Zupa prawie nie jest posolona.
Sie hat das Essen gesalzen. – Posoliła jedzenie.
saufen – soff – hat gesoffen (er/sie/es säuft)
Er hat wie ein Tier gesoffen. – Pił łapczywie jak zwierzę.
Bei der Hitze haben die Tiere mindestens 10 Liter am Tag gesoffen. – Przy tym upale zwierzęta piły przynajmniej 10 litrów dziennie.
Hast du schon wieder Schnaps gesoffen? – Znowu żłopałeś wódkę?
saugen – sog / saugte – hat gesogen / gesaugt
Die Bienen saugen Nektar aus den Blüten. – Pszczoły wysysają nektar z kwiatów.
Die Bäume saugen Wasser aus dem Boden. – Drzewa wsiąkają wodę z gleby.
schafen – schuf – hat geschaffen
Gott schuf die Welt. – Bóg stworzył świat.
Der Künstler hat ein Kunstwerk geschaffen. – Artysta stworzył dzieło sztuki.
Die Firma hat neue Stellen geschaffen. – Firma stworzyła nowe miejsca pracy.
schaffen – schaffte – hat geschafft
Er hat es geschafft, sie zu überreden. – Udało mu się ją namówić.
Ich habe es nicht mehr geschafft, sie zu besuchen. – Już mi się nie udało ich odwiedzić.
Hat er die Prüfung geschafft? – Czy on uporał się z egzaminem?
mahlen – mahlte – hat gemahlen
Der Kaffee wurde grob gemahlen. – Kawa została grubo zmielona.
melken – molk / melkte – hat gemolken / gemelkt
Auf dem Bauernhof hat man mit der Melkmaschine die Kühe gemolken. – Na gospodarstwie dojono krowy maszyną do dojenia.
pfeifen – pfiff – hat gepfiffen
Der Schiedsrichter hat so laut gepfiffen, dass alle es gehört haben. – Sędzia zagwizdał tak głośno, że wszyscy to słyszeli.
preisen – pries – hat gepriesen
Die Nachkommen haben ihn dafür gepriesen. – Potomkowie go za to wychwalali.
Die BMWs werden auf der ganzen Welt gepriesen. – Samochody BMW są chwalone na całym świecie.
quellen – quoll – ist gequollen (er/sie/es quillt)
Wasser ist aus der Erde gequollen. – Woda wytrysnęła z ziemi.
Er war verletzt und Blut quoll aus seiner Wunde. – Był zraniony i krew płynęła z jego rany.
riechen – roch – hat gerochen
Sofort habe ich den Duft der Blumen gerochen. – Natychmiast poczułam zapach kwiatów.
Das Essen hat schlecht gerochen. – Jedzenie śmierdziało.
Was hat so gut gerochen? – Co tak pachniało?
ringen – rang – hat gerungen
Die beiden Männer rangen bis zur Erschöpfung miteinander. – Obaj mężczyźni walczyli ze sobą do wyczerpania.
rinnen – rann – ist geronnen
Der Regen rann vom Dach. – Deszcz spływał z dachu.
Tränen rannen über die Wangen des Kindes. – Łzy ciekły po policzkach dziecka.
Tym razem czasowniki od „klingen” do „liegen”.
klingen – klang – hat geklungen
Die Stimmen klangen durch das ganze Haus. – Głosy rozbrzmiewały przez cały dom.
Das Gedicht klingt nach Goethe. – Ten wiersz brzmi jak Goethe.
Die Geschichte klingt unglaublich. – Ta historia brzmi niewiarygodnie.
kneifen – kniff – hat gekniffen
Er kniff mir in den Arm. – Uszczypnął mnie w ramię.
Sie hat mich dauernd gekniffen. – Ciągle mnie szczypała.
kriechen – kroch – ist gekrochen
Eine Raupe kroch über den Weg. – Gąsienica pełzała przez drogę.
Das Kind kriecht auf allen vieren durchs Zimmer. – Dziecko porusza się (czołga się) na czworakach przez pokój.
Der Hund kroch hinter den Ofen. – Pies wczołgał się za piec.
lügen – log – hat gelogen
In der Vergangenheit hat er zu oft gelogen und ich glaube ihm nicht mehr. – W przeszłości kłamał zbyt często i już mu nie wierzę.
Wer einmal lügt, ist seine Glaubwürdigkeit für die Zukunft zerstört. – Kto raz kłamie, jego wiarygodność jest na przyszłość zniszczona.
liegen – lag – hat gelegen
Gestern war ich so müde, dass ich stundenlang im Bett lag. – Wczoraj byłam taka zmęczona, że godzinami leżałam w łóżku.
Ich konnte nicht einschlafen und lag die ganze Nacht wach. – Nie mogłam zasnąć i całą noc nie spałam.
Dzisiaj kolej na czwartą część serii o nieregularnych czasownikach. Jeszcze trochę zostało i mam nadzieję, że komuś ta seria się spodobała 🙂
genesen – genas – ist genesen
Er ist nach langer Krankheit genesen. – Wyzdrowiał po długiej chorobie.
gelten – galt – hat gegolten (er/sie/es gilt)
Die Fahrkarte gilt zwei Monate. – Bilet jest ważny dwa miesiące.
Er gilt als überzeugter Sozialist. – On uchodzi za zagorzałego socjalistę.
greifen – griff – hat gegriffen
Die Sekretärin griff zum Block. – Sekretarka sięgnęła po notes.
Abends greife ich gern zum Buch. – Wieczorami chętnie sięgam po książkę.
Er griff zu einer fragwürdigen Methode. – Sięgnął do wątpliwej metody.
hauen – haute / hieb – hat gehauen
Er hat den Jungen immer wieder gehauen. – On ciągle lał / tłukł tego chłopca.
Wenn er zornig wurde, haute / hieb er gleich. – Kiedy się rozgniewał, od razu bił.
Er hat ihm ins Gesicht gehauen. – On uderzył go w twarz.
fechten – focht – hat gefochten (er/sie/es ficht)
Er ficht mit dem Degen. – On walczy na szpady.
Als Kind habe ich mit dem Florett gefochten. – W dzieciństwie uprawiałam szermierkę na florety.
Sie ficht mit harten Worten. – Ona walczy mocnymi słowami.
flechten – flocht – hat geflochten (er/sie/es flicht)
Meine Oma hat Körbe geflochten. – Moja babcia plotła kosze.
Sie hat die Haare zu einem Zopf geflochten. – Plotła włosy w warkocz.
Ich flocht mir ein Band ins Haar. – Wplotłam sobie wstążkę we włosy.
fließen – floss – ist geflossen
Das Wasser ist spärlich geflossen. – Woda skąpo płynęła.
Es ist sehr viel Blut geflossen. – Polało się bardzo dużo krwi.
frieren – fror – hat gefroren
Ich habe ganz erbärmlich gefroren. – Strasznie zmarzłam.
Heute Nacht hat es gefroren. – Dzisiaj w nocy chwycił mróz.
frieren – fror – ist gefroren
Das Wasser / der Boden ist gefroren. – Woda / grunt zamarzł.
gedeihen – gedieh – ist gediehen
Diese Pflanze ist nur bei viel Sonne gediehen. – Roślina dobrze rozwijała się tylko przy dużej ilości słońca.
Seine Kinder sind prächtig gediehen. – Jego dzieci wspaniale się rozwijały.
gelingen – gelang – ist gelungen
Die Überraschung ist dir gut gelungen. – Niespodzianka dobrze ci się udała.
gleichen – glich – hat geglichen
Diese Dinge gleichen sich wie ein Ei dem andern. – Te rzeczy są do siebie podobne jak dwie krople wody.
gleiten – glitt – ist geglitten
Das Flugzeug glitt sanft zu Boden. – Samolot poszybował delikatnie ku ziemi.
Die Möwen glitten im Wind. – Mewy szybowały we wietrze.
Dzisiaj druga część czasownikowej serii:
dingen – dingte – hat gedungen (rzadziej: dang – hat gedingt)
Es stellte sich heraus, dass er einen Mörder gedungen hat. – Okazało się, że wynajął mordercę.
dringen – drang – ist gedrungen
Die Sonne drang durch die Wolken. – Słońce przebijało się przez chmury.
Das Gerücht drang in die Öffentlichkeit. – Plotka przedostała się do wiadomości publicznej.
dringen – drang – hat gedrungen
Er hat auf sofortige Zahlung gedrungen. – Żądał natychmiastowej płatności.
Er hat darauf gedrungen, einen Fachmann zu konsultieren. – Żądał konsultacji z fachowcem.
dreschen – drosch – hat gedroschen (er,sie,es drischt)
Das Getreide wurde gedroschen. – Zboże zostało zmłócone.
Der Weizen wurde mit der Maschine gedroschen. – Pszenica została zmłócona za pomocą maszyny.
erschrecken – erschreckte – hat erschreckt (przestraszyć kogoś)
Warum hast du mich erschreckt? – Dlaczego mnie przestraszyłeś?
erschrecken – erschrak – ist erschrocken (przestraszyć się), er/sie/es erschrickt
Der Hund hat gebellt und das Kind ist erschrocken. – Pies głośno szczekał i dziecko się przestraszyło.
erwägen – erwog – hat erwogen
Hast du deinen Plan ernsthaft erwogen? – Czy na poważnie rozważyłeś swój plan?
Ich habe das Für und Wider der Sache erwogen. – Rozważyłam za i przeciw tej sprawy.
Dziś rozpoczynam na blogu nową serię dotyczącą czasowników nieregularnych. Skupiam się na czasownikach mniej używanych, nie zawsze znanych. Będę przedstawiać ich znaczenia, podawać przykłady. Seria będzie składała się z około 20 postów – wszystko już opracowane, czekało tylko na swoją kolej.
bergen – barg – hat geborgen (er/sie/es birgt)
Kunstschätze wurden geborgen. – Skarby sztuki zostały uratowane.
Die Situation birgt viele Gefahren in sich. – Sytuacja skrywa w sobie wiele niebezpieczeństw.
Sie barg ihr Gesicht in Händen. – Skryła twarz w dłoniach.
Die Hütte hat mich vor dem Gewitter geborgen. – Chata ochroniła mnie przed burzą.
Die Erde hat noch Schätze geborgen. – Ziemia skrywała jeszcze skarby.
bersten – barst – ist geborsten (er/sie/es birst)
Das Glasgefäß ist geborsten. – Szklane naczynie pękło.
Als ich das hörte, barst ich fast vor Lachen. – Kiedy to usłyszałam, prawie pękłam ze śmiechu.
Das Eis ist geborsten. – Lód pękł.
Ich wäre vor Lachen fast geborsten. – Prawie pękłabym ze śmiechu.
betrügen – betrog – hat betrogen
Sie hat ihren Mann betrogen. – Zdradzała swojego męża.
Die Bürger wurden um ihre Rechte betrogen. – Obywatele zostali oszukani w swoich prawach.
binden – band – hat gebunden
Mir waren die Hände gebunden. – Miałam związane ręce.
Sie hat ihre Haare zu einem Zopf gebunden. – Związała włosy w warkocz.
Es war kalt und ich band mir ein Tuch um den Kopf. – Było zimno i zawiązałam sobie chustkę na głowie.
Ich konnte nichts sagen, mein Versprechen band mich. – Nie mogłam nic powiedzieć, związywała mnie obietnica.
blasen – blies – hat geblasen (er/sie/es bläst)
Er rauchte und blies mir Rauch ins Gesicht. – On palił i dmuchał mi dymem w twarz.
Der Musiker hat eine Melodie geblasen. – Muzyk grał melodię.
Der Wind bläst. – Wiatr dmie.