utworzone przez Magdalena Welter | 9 lip 2016 | Gramatyka, przyimki, Słownictwo
Przyimek „gen” nie jest tak znany. Nawet na studiach nie spotkałam go w żadnym z podręczników. Kiedy jakiś czas później natknęłam się na niego, pomyślałam, że to pewnie błąd i że miało być „gegen”. Jednak nie. Teraz myślę, że na pewno wiele razy go widziałam, bo przecież na studiach czytałam mnóstwo książek po niemiecku.
„Gen” jest dosyć przestarzałym przyimkiem, jednak spotykam go bardzo często w książkach i czasami też w gazetach, więc warto go znać. Łączy się on z biernikiem (der Akkusativ).
gen – w stronę, ku (in Richtung, nach)
gen Norden – ku północy, w stronę północy
gen Osten – ku wschodowi
gen Himmel blicken – spoglądać w kierunku nieba
der Blick geht gen... – spojrzenie kieruje się ku…
Mein Blick ging gen die aufgehende Sonne. – Spojrzałam w kierunku wschodzącego Słońca
gen Osten aufbrechen – wyrzuszyć ku wschodowi
der Aufbruch gen Westen – wyruszenie ku zachodowi
gen Nordpol reisen – podróżować w kierunku bieguna północnego
utworzone przez Magdalena Welter | 26 cze 2016 | Gramatyka, przyimki, Słownictwo
Przyimek „gegen” łączy się tylko z biernikiem (der Akkusativ). Ma on następujące funkcje:
- określa skierowanie się do kogoś, zwrócenie się w kierunku kogoś / czegoś:
sich gegen die Wand drehen – obrócić się do ściany
die Leiter gegen die Mauer lehnen – oprzeć drabinę o mur
- określa ruch w przeciwną stronę:
gegen die Strömung – pod prąd / nurt
gegen den Wind rudern – wiosłować pod wiatr
sich gegen etwas stemmen – sprzeciwiać się czemuś
- określa sposób, w jaki ruch zorientowany na cel napotyka na coś:
gegen die Tür schlagen – walić w drzwi
gegen die Tür stoßen – kopać w drzwi
jemandem gegen das Bein treten – nadepnąć komuś na nogę
Regen klatscht gegen die Fenster – deszcz stuka w okna
gegen einen Baum prallen – uderzyć w drzewo (mit dem Auto)
gegen die Sonne schauen – patrzeć pod słońce
etwas gegen das Licht halten – trzymać coś pod światło
- określa przeciwdziałanie czemuś, zwalczanie czegoś, przeciwstawianie się czemuś:
der Kampf gegen den Hunger – walka przeciw głodowi
etwas gegen die Armut tun – zrobić coś przeciw biedzie
gegen die Politik der Regierung protestieren – protestować przeciw polityce rządu
sich gegen jemanden auflehnen – sprzeciwiać się komuś
ein Mittel gegen Hautausschlag – środek przeciw wysypce
eine Impfung gegen Grippe – szczepionka przeciw grypie
- określa sprzeczność, stanie na przeszkodzie, bycie sprzecznym:
etwas ist gegen die Vereinbarung – coś jest wbrew ustaleniu
gegen alle Vernunft – wbrew wszelkiemu rozsądkowi
gegen alle Erwartungen – wbrew wszelkim oczekiwaniom
gegen meinen Willen – wbrew mojej woli
gegen das Gesetz – niezgodne z prawem
- określa działanie osób ukierunkowane przeciwko sobie:
gegen jemanden spielen – grać przeciwko komuś
gegen jemanden siegen – zwyciężyć nad kimś
- określa pewnego rodzaju stosunek do kogoś lub czegoś:
freundlich gegen jemanden sein – być przyjaznym w stosunku do kogoś
abweisend gegen jemanden sein – być nieprzychylnym do kogoś
sich schlecht gegen jemanden benehmen – zachować się źle w stosunku do kogoś
etwas gegen jemanden haben – mieć coś przeciwko komuś
Hast du etwas gegen mich? – Masz coś przeciwko mnie?
gegen etwas sein – być przeciwko czemuś
Ich bin gegen diese Regel. – Jestem przeciwko tej zasadzie.
- jest pomocny w porównaniach, w określeniu stosunku:
heute gegen früher – dzisiaj w porównaniu do kiedyś
Heute gegen früher bin ich viel glücklicher. – Dzisiaj jestem o wiele bardziej szczęśliwa w porównaniu do kiedyś.
Gegen sie ist er viel erfahrener. – On jest o wiele bardziej doświadczony od niej.
- oznacza otrzymanie czegoś w zamian za coś:
die Ware gegen Bezahlung liefern – dostarczyć towar za opłatą
gegen Quittung – za pokwitowaniem
gegen Kaution – za kaucją
gegen bar – gotówką
die 20 Euro gegen zwei Zehneuroscheine eintauschen – wymienić 20 euro na 2 banknoty po 10 euro
- służy do podania momentu, który może być przekroczony (zarówno w górę, jak i w dół)
gegen 10 Uhr – około 10:00
- służy do podania momentu, który nie może być przekroczony:
gegen Abend – około wieczora
gegen Ende des Krieges – koło końca wojny
utworzone przez Magdalena Welter | 22 cze 2016 | Gramatyka, przyimki
Przyimek „für” łączy się tylko z biernikiem (der Akkusativ). Sprawia on wiele trudności ze względu na swoje liczne znaczenia. Mam nadzieję, że tym postem rozwieję wątpliwości.
- służy on do podania celu, korzyści:
für bessere Verhältnisse kämpfen – walczyć o lepsze warunki
- oznacza, że coś dzieje się na korzyść osoby / rzeczy:
für etwas sein – być za czymś
für eine neue Regierung sein – być za nowym rządem
- służy do podania określenia, przynależności, przyporządkowania
eine Sendung für Kinder – program dla dzieci
für jemanden – dla kogoś
ein Geschenk für euch – prezent dla was
für jemanden bestimmt sein – być przeznaczonym dla kogoś
eine Spende für die Stiftung – datek dla fundacji
für jemanden gelten – obowiązywać kogoś, np. „Diese Vorgaben gelten für alle” – te wytyczne obowiązują wszystkich
für etwas keine Garantie übernehmen – nie przejmować gwarancji na coś
jemanden für sich einnehmen – zjednać sobie kogoś
für sich – za / dla siebie
für sich leben, wohnen
das ist nichts für mich – to nie dla mnie
4. oznacza środek, sposób na coś:
ein Mittel für Erkältung – środek na przeziębienie
für den Hunger – na głód
Das Brot ist am besten für den Hunger. – Na głód najlepszy jest chleb.
ein Schrank für Kleidung – szafa na ubrania
5. służy do podania opinii, oceny
etwas für sinnvoll halten – uważać coś za sensowne
etwas für falsch halten – uważać coś za niewłaściwe
6. służy do podania powodu
sich für etwas entschuldigen – przepraszać za coś
Ich entschuldige mich bei dir für mein Verhalten. – Przepraszam cię za moje zachowanie.
sich für etwas schämen – wstydzić się za coś
Du sollst dich dafür schämen! – Powinieneś się za to wstydzić!
7. służy do podania zastępstwa za coś lub za kogoś
Ich mache das für dich. – Zrobię to za ciebie.
Ich komme für dich zur Arbeit. – Przyjdę za ciebie do pracy.
Vertretung für mich – zastępstwo za mnie
Kannst du für mich einspringen? – Czy możesz mnie zastąpić?
für andere die Arbeit machen – wykonywać pracę za innych
für zwei arbeiten – pracować za dwoje
für jemanden sprechen – wypowiadać się za kogoś
Der Vorsitzende spricht für die ganze Gemeinschaft. – Przewodniczący wypowiada się za całą społeczność.
8. służy do podania świadczenia wzajemnego, równowartości
etwas für 100 Euro kaufen – kupić coś za 100 euro
Wie viel haben Sie für die Wohnung bezahlt? – Ile zapłaciła pani za mieszkanie?
für umsonst – za darmo
nicht für umsonst arbeiten – nie pracować za darmo
für nichts und wieder nichts – na darmo
Ich habe die ganze Arbeit für nichts und wieder nichts gemacht. – Wykonałam całą pracę na darmo.
9. służy do podania stosunku, do porównania:
für sein Alter – jak na swój wiek
Für ihr Alter sieht sie gut aus. – Wygląda dobrze jak na swój wiek.
Für einen Ausländer spricht er sehr gut Englisch. – Mówi po angielsku bardzo dobrze jak na obcokrajowca.
Für meine Arbeit bekam ich zu wenig Geld. – Za moją pracę dostałam za mało pieniędzy.
10. służy do podania okresu czasu
für drei Wochen – na 3 tygodnie
Ich verreise für drei Wochen. – Wyjeżdżam na 3 tygodnie.
Er nimmt Urlaub für 10 Tage. – On bierze urlop na 10 dni.
für immer – na zawsze
für den Fall, dass… – na wypadek, gdyby…
fürs Erste – na razie, chwilowo
11. służy do podania punktu czasowego
Wir haben uns für 10 Uhr verabredet. – Umówiliśmy się na 10.
Ich muss den Text für Freitag schreiben. – Muszę napisać ten tekst do piątku.
Was hast du noch für morgen zu tun? – Co masz jeszcze do roboty na jutro?
12. w połączeniu dwóch rzeczowników służy do określenia następowania jednej rzeczy zaraz za drugą, bez przerwy
Tag für Tag – dzień za dniem
Schritt für Schritt – krok za krokiem
Wort für Wort – słowo za słowem
Stück für Stück – sztuka po sztuce
Jahr für Jahr – rok za rokiem
13. występuje w pytaniach i wykrzyknieniach
was für ein…? – jaki?
Was für eine Stadt ist das? – Co to za miasto?
Was für ein Auto möchtest du kaufen? – Jaki samochód chciałbyś kupić?
Was für ein Tag! – Co za dzień!
Was für ein Einfall! – Co za pomysł!
14. w języku „uczelnianym” często nietłumaczone
Fakultät für Philologie – fakultet filologiczny
Professor für Mathematik – profesor matematyki
utworzone przez Magdalena Welter | 20 cze 2016 | Gramatyka, przyimki
Dzisiaj czas na przyimek „ohne”. Podobnie jak „durch”, łączy się on tylko z biernikiem (der Akkusativ). „Ohne” jest o tyle łatwym przyimkiem, że ma on jedno znaczenie: „bez”.
- „ohne” wyraża, że czegoś nie ma, że coś jest wolne od czegoś:
ohne Geld – bez pieniędzy
ohne Arbeit – bez pracy
ohne jemanden – bez kogoś
Er kann ohne sie nicht leben. – On nie może żyć bez niej.
ohne mein Zutun – bez mojego udziału
ohne mein Wissen – bez mojej wiedzy
ohne Zweifel – bez zwątpienia
Sie haben ohne mein Zutun entschieden. – Oni zdecydowali bez mojego udziału.
ohne Schuld sein – być bez winy
ohne viel Mühe – bez dużego wysiłku
ohne mich! – beze mnie!
ich bin ohne Auto gekommen – jestem bez samochodu
ohne Sprachkenntnisse – bez znajomości języków
ohne schlafen – spać nago
- „ohne” wyraża brak czegoś będącego (możliwą) częścią danej rzeczy, wykluczenie czegoś
eine Bluse ohne Ärmel – bluzka bez rękawów
ein Topf ohne Deckel – garnek bez pokrywki
eine Wohnung ohne Bad – mieszkanie bez łazienki
ein Preis ohne Mehrwertsteuer – cena bez VAT-u
die Miete ohne Nebenkosten – czynsz bez kosztów dodatkowych
Gewicht ohne Verpackung – waga bez opakowania
ohne Bedienung – bez obsługi
Preis ohne Pfand – cena bez fantu
ZWROTY:
nicht (so) ohne sein – nie być nieszkodliwym – coś ma większe znaczenie, niż się wydaje (z czymś nie ma żartów, das ist nicht so ohne – to nie byle co)
Diese Erkältung ist nicht so ohne. – Z tym przeziębieniem nie ma żartów, to nie byle co.
Sie ist nicht so ohne. – Ona nie jest taka głupia.
ohne weiteres – bez trudu, po prostu
Jak pewnie zauważyliście, po przyimku „ohne” prawie zawsze występuje rzeczownik bez rodzajnika.
utworzone przez Magdalena Welter | 18 cze 2016 | Gramatyka, przyimki
Zaczynam dzisiaj serię, w której będę dokładnie omawiać wszystkie przyimki. Trochę to zajmie, ponieważ zamierzam omówić każdy przyimek dokładnie w osobnym poście. Widzę, ile trudności sprawiają przyimki uczącym się niemieckiego, więc stwierdziłam, że warto się nad nimi skupić.
Przyimek „durch” łączy się tylko z biernikiem (der Akkusativ). Ma on znaczenie przestrzenne, modalne, czasowe i często określa również skutek. Zacznijmy więc.
- Znaczenie przestrzenne, lokalne:
durch die Tür gehen – przechodzić przez drzwi
durch das Fenster schauen – wyglądać przez okno
etwas durch ein Sieb gießen – przelewać coś przez sitko
durch die Nase atmen – oddychać przez nos
durch die Straßen flanieren – spacerować przez ulice
durch den Park / den Wald / die Stadt bummeln – spacerować po parku / lesie / mieście
durch eine Straße gehen – przechodzić przez ulicę
durch den Fluss waten – brodzić po rzece
quer durch das Tal gehen – pójść w poprzek doliny, np. Der Wanderer ging durch das Tal – Wędrowiec szedł w poprzek doliny
quer durch das Tal gehen – przebiegać wzdłuż doliny, np. Die Brücke geht quer durch das Tal – Most przebiega wzdłuż doliny.
durch das ganze Land reisen – objechać cały kraj
durch den Fluss schwimmen – pływać po rzece
- Znaczenie modalne (mówiące o sposobie)
„durch” podaje osobę wykonującą czynność, środek, sposób, powód czegoś, np.
etwas durch die Post schicken – wysłać coś przez pocztę
etwas durch den Boten schicken – wysłać coś przez posłańca
sich durch Freunde kennen lernen – poznać się przez przyjaciół
durch Argumente überzeugen – przekonać przez argumenty
durch Fragen – za pomocą pytań
durch das Fernsehen an Popularität gewinnen – zyskać na popularności dzięki telewizji
einen Hund durch eine Spritze einschläfern – uśpić psa poprzez zastrzyk
durch den Rundfunk – przez radio
durch die Benutzung eines Notausgangs – poprzez użycie wyjścia awaryjnego
durch eine harte Arbeit das Ziel erreichen – osiągnąć cel przez ciężką pracę
durch jahrelange Bemühungen – dzięki wieloletnim staraniom
eine Zahl durch eine andere dividieren – podzielić jedną liczbę przez drugą
4:2 = 2 –> vier durch zwei gleich zwei (vier geteilt durch zwei)
„durch” podaje również w stronie biernej nie bezpośredniego wykonawcę czynności, np. „Der Wald wurde durch das Feuer zerstört” – las został zniszczony przez ogień, „Das Land wurde durch den Krieg vernichtet” – kraj został spustoszony przez wojnę
- „durch” ma również znaczenie czasowe (podczas), lecz jedynie w pewnych kontekstach, np.
durch den Winter – przez zimę
den Herbst durch – przez jesień (w tym znaczeniu „durch” może występować również po rzeczowniku)
durch das ganze Leben – przez całe życie
die ganze Nacht durch – przez całą noc
das ganze Jahr durch – przez cały rok
durch die Geschichte – w ciągu historii
Durch die Geschichte gab es viele verheerende Erdbeben. – W ciągu historii było dużo katastrofalnych trzęsień ziemi.
den September (hin)durch – w ciągu września
- „durch” określa także skutek:
durch Zufall – przez przypadek
durch Unfall – wskutek wypadku
Tod durch Ertrinken – śmierć przez utopienie
durch das viele Rauchen – przez częste palenie
Następnym razem omówię przyimek „ohne”.
utworzone przez Magdalena Welter | 24 kwi 2016 | Gramatyka, Słownictwo
Dzisiaj kilka słów o tym, jak wyrazić w języku niemieckim, że właśnie coś robimy, że jesteśmy lub byliśmy w trakcie wykonywania czynności. W angielskim jest czas Present czy past progressive, a w niemieckim?
Muszę przyznać, że sama rzadko stosowałam te konstrukcje, zanim wyjechałam do Niemiec. Podobnie ze stroną bierną i partykułami – to wszystko zaczęłam stosować naturalnie, kiedy osłuchałam się z żywym językiem.
Dzisiaj przedstawiam Wam trzy możliwości. Zawsze można zastosować oczywiście czas Präsens, ale są jeszcze inne opcje:
- „gerade” – dodanie tego słówka sprawia, że podkreślamy, że właśnie coś robimy.
Ich koche gerade. – Właśnie gotuję.
Er arbeitet gerade. – On właśnie pracuje.
- (gerade) dabei sein + Infinitiv mit „zu”
Ich bin dabei, mich auf den morgigen Test vorzubereiten. – Właśnie przygotowuję się na jutrzejszy test.
Meine Eltern sind dabei, die Koffer auszupacken. – Moi rodzice właśnie rozpakowują walizki.
Er war gerade dabei, aus dem Haus zu gehen. – On właśnie wychodził z domu.
Hast du schon aufgeräumt? – Ich bin dabei!
Czy już posprzątałeś? – Właśnie to robię!
Habt ihr die Einladungen schon verschickt? – Wir sind dabei!
Czy już rozesłaliście zaproszenia? – Właśnie to robimy!
Er meinte, ich hätte noch nichts gekocht und ich war schon dabei! – On sądził, że ja jeszcze nic nie ugotowałam, a właśnie to robiłam!
- am / beim + Infinitiv als Substantiv (z moich obserwacji wynika, że częściej używane jest „am”)
Ich bin am Kochen. – Właśnie gotuję.
Das Wasser ist am Kochen. – Woda właśnie się gotuje.
Er ist noch am Überlegen. – On jeszcze się zastanawia.
Bist du am Lernen? – Czy uczysz się?
Ich war am Schreiben, als er kam. – Pisałam, kiedy przyszedł.
Meine Schwester war am Essen, als ich angerufen habe. – Moja siostra właśnie jadła, kiedy zadzwoniłam.
Wir waren am Fernsehen, als er ins Zimmer stürzte. – Właśnie oglądaliśmy telewizję, kiedy on wpadł do pokoju.
Ich war am Einschlafen, als das Gewitter losging. – Właśnie zasypiałam, kiedy burza się zaczęła.
utworzone przez Magdalena Welter | 1 mar 2016 | Gramatyka, Podręczniki do niemieckiego, Rok z językiem niemieckim
W mojej serii dziś kolej na podręczniki do gramatyki. Z niektórych sama się wcześniej uczyłam, ze wszystkich korzystam dzisiaj jako nauczycielka.
Zacznę od klasyki gatunku. „Nowe repetytorium z gramatyki języka niemieckiego” Stanisława Bęzy jest co jakiś czas wznawiane, gdyż nie bez powodu cieszy się ogromną popularnością. Dokładne wyjaśnienia gramatyczne i duża część ćwiczeń to wszystko, czego potrzeba. Poza tym w książce znajdują się rozwiązania wszystkich ćwiczeń. Z repetytorium korzystałam w pracy z uczniami pochodzącymi z różnych krajów, niekoniecznie tylko z Polski. Po prostu pisałam polecenia po niemiecku. Bardzo polecam podręcznik wszystkim, którzy chcieliby uporządkować swoją wiedzę o gramatyce niemieckiej.
Zdjęcie 1
Seria „Grammatik? Kein Problem!” (Elżbieta Reymont / Eugeniusz Tomiczek, Agencja Wydawnicza „Jubi”). Składa się ona z trzech części – od poziomu podstawowego do zaawansowanego. W każdej znajdziemy najpierw wyjaśnienia gramatyczne, potem ćwiczenia. Bardzo polecam te książki – ćwiczenia są bardzo ciekawe, nie nużą. Książka jest obecnie dostępna w sprzedaży np. na Allegro.
Nowszym podręcznikiem jest „alles klar Grammatik” wydany przez WSiP. Zawiera on także płytę CD z ćwiczeniami. Podręcznik zawiera wyjaśnienia gramatyczne oraz ćwiczenia. Wyjaśnienia są zawsze po lewej stronie, ćwiczenia po prawej. Idealnie byłoby, gdyby było więcej ćwiczeń, ale wtedy podręcznik musiałby być dużo grubszy. Bardzo często z niego korzystam i polecam.
Zdjęcie
Podręcznik „Wortschatz & Grammatik A1” oraz „Wortschatz & Grammatik A2” wydawnictwa Hueber. Podręczniki podzielone są na 2 części: pierwsza dotyczy słownictwa, druga gramatyki. Polecam je, ponieważ ćwiczenia są bardzo ciekawe i różnorodne. Bardzo dobre podręczniki dla uczniów na poziomie podstawowym.
Zdjęcie 1
Zdjęcie 2
Hilke Dreyer / Richard Schmitt: „Lehr- und Übungsbuch der deutschen Grammatik” (znana również jako „Die Gelbe”). Podręcznik nadaje się dla uczniów na poziomach B2-C2. Uczyłam się z niego na studiach. Jest to gramatyka dla zaawansowanych uczniów, którzy chcieliby doszlifować swoją znajomość gramatyki. Przy okazji podszkolimy słownictwo, ponieważ słówka, które występują w ćwiczeniach, są także na wysokim poziomie. Podręcznik nie zawiera rozwiązań, trzeba je dokupić osobno.
Zdjęcie
Karin Hall / Barbara Scheiner: „Übungsgrammatik DaF für Fortgeschrittene„. Tutaj mogłabym napisać prawie to samo co o poprzedniej książce. Ta jest jednak nieco bardziej „skomplikowana” – już raczej na poziomy C1-C2. Również korzystałam z niej na studiach.
Zdjęcie
Martin Durrell / Katrin Kohl / Gudrun Loftus: „Practising German grammar” (wydawnictwo Routledge). Podręcznik ten poznałam, kiedy przeglądałam zbiory mojej koleżanki Angielki, która uczyła w Anglii niemieckiego. Podręcznik dla uczniów zaawansowanych, na poziomy C1-C2. Są tu ambitne ćwiczenia do wszystkich fenomenów gramatycznych – zaskakująco również do tych, które bardzo rzadko spotykam w podręcznikach. Może to „wina” angielskiej perspektywy? Słownictwo występujące w ćwiczeniach jest trudne, zostało zaczerpnięte z różnych dziedzin wiedzy.
Zdjęcie
Seria „Practice makes perfect„. Obecnie używam na moich lekcjach części „German pronouns and prepositions” oraz „German verb drills” (wydawnictwo McGraw-Hill Contemporary). Czasami sięgam również do „Sentence builder”. Podręczniki zawierają nie tylko same ćwiczenia, ale i rozbudowane wyjaśnienia. Wszystko oczywiście po angielsku – polecam uczniom znającym już dobrze angielski. Podręczniki nadają się na poziomy A1-B1.
Zdjęcie
Zdjęcie
Anne Buscha / Szilvia Szita / Susanne Raven: „C Grammatik” (wyd. Schubert). Ćwiczenia gramatyczne na poziomy C1-C2. Podręcznik oczywiście dla uczniów zaawansowanych. Zawiera bardzo dużą liczbę ciekawych ćwiczeń, poza tym również wyjaśnienia gramatyczne.
Zdjęcie
Joachim Buscha / Gerhard Helbig (Langenscheidt): „Deutsche Grammatik„. Klasyka gatunku, uczyłam się z tego podręcznika na studiach. Jest to podręcznik z teorią, w całości napisany po niemiecku. Zawiera dokładne wyjaśnienia gramatyczne – jeśli macie wątpliwości, tam na pewno znajdziecie rozwiązanie.
Zdjęcie
Gerhard Helbig / Joachim Buscha: „Übungsgrammatik Deutsch” (Langenscheidt / Klett). Ten zaawansowany podręcznik zawiera wyjaśnienia oraz ćwiczenia gramatyczne, które obejmują wszystkie morfologiczne i syntaktyczne aspekty języka niemieckiego. Są także rozwiązania.
Zdjęcie
Ulrich Engel: „Deutsche Grammatik” (Julian Groos Verlag). Jest to podręcznik z teorią. Jeśli macie jakieś wątpliwości dotyczące struktur gramatyki, zajrzyjcie do gramatyki Engela. Podręcznik napisany w całości po niemiecku.
Zdjęcie
To nie wszystkie podręczniki do gramatyki, do jakich sięgam. Powiedziałabym, że najważniejsze i ulubione. A z jakich Wy korzystacie?
utworzone przez Magdalena Welter | 28 sty 2016 | przyimki, Słownictwo
Zapraszam na kolejny gramatyczny post z zaimkami nie tak często używanymi, czyli „samt”, „mitsamt” oraz „nebst”.
- „samt” jest przyimkiem łączącym się z celownikiem. Jego znaczenie to „zusammen mit” – „razem z”, „wraz z”.
der Schmuckkastem mitsamt Ringen und Ketten ist nicht mehr da – nie ma już szkatułki na biżuterię wraz z pierścionkami i wisiorkami
samt und sonders – wszyscy bez wyjątku
das Gerät samt Zubehör – sprzęt wraz z akcesoriami
samt Gepäck– razem z bagażem
- Przyimek „mitsamt” również łączy się z celownikiem i ma takie samo znaczenie – „wraz z”, „łącznie z”.
mitsamt der Familie – wraz z rodziną
das Haus mitsamt den Bewohnern – dom wraz z mieszkańcami
der Mensch mitsamt seinem Vermögen – człowiek wraz z majątkiem
- Przyimek „nebst” też łączy się z celownikiem i jego znaczenie jest w zasadzie takie samo, tyle że jest nieco mniej używany.
eine Kirche nebst einem Kloster – kościół wraz z klasztorem
der Antrag nebst Anlagen – wniosek wraz z załącznikami
eine Summe nebst Zinsen – suma wraz z odsetkami
der Text nebst Bemerkungen – tekst wraz z uwagami
Przygotowując post, korzystałam ze słowników PONS oraz DUDEN Universalwoerterbuch.
utworzone przez Magdalena Welter | 22 sty 2016 | przyimki, Słownictwo
Dzisiaj przygotowałam dla Was post o zastosowaniach przyimka „mit”. Z kategorii gramatycznej kolejne będą posty o przyimkach „samt”, „mitsamt” oder „nebst”.
Przyimek mit:
1. Wyraża współdziałanie, w danej czynności z jedną lub więcej osobami:
Sie ist mit mir in die Stadt gegangen. – Poszła ze mną do miasta.
Willst du mit uns ins Kino gehen? – Czy chcesz iść z nami do kina?
2. Wyraża wzajemność w danej czynności:
sich mit jemandem unterhalten – rozmawiać z kimś
mit jemandem streiten – kłócić się z kimś
3. Wyraża przynależność:
ein Computer mit Internetzugang – komputer z dostępem do Internetu
eine Familie mit Kindern – rodzina z dziećmi
ein Buch mit einem interessanten Anhang – książka z ciekawym suplementem
4. Wyraża włączenie czegoś do czegoś, uwzględnienie:
eine Flasche mit Pfand – butelka z fantem
ein Zimmer mit Bad – pokój z łazienką
5. Wyraża, że dana rzecz coś zawiera:
eine Villa mit 15 Zimmern – willa z 15 pokojami
eine Flasche mit Wasser – butelka z wodą
6. Wyraża okoliczności towarzyszące, sposób wykonania danej czynności:
mit Appetit essen – jeść z apetytem
mit Fieber im Bett liegen – leżeć z gorączką w łóżku
etwas mit Absicht tun – robić coś celowo (umyślnie)
7. Wyraża środek pomocniczy, materiał, z którego pomocą dana czynność jest wykonywana:
die Hände mit Seife waschen – myć ręce mydłem
mit der U-Bahn fahren – jechać metrem
mit dem Boot fahren – płynąć łodzią
alles mit Butter kochen – gotować wszystko z masłem (z użyciem masła)
jeden Nachtisch mit Zucker zubereiten – każdy deser przygotowywać z cukrem
8. Wyraża pewien ogólny związek pomiędzy czasownikiem a dopełnieniem:
Was ist los mit dir? – Co się z tobą dzieje?
langsam voran mit der Arbeit gehen – powoli postępować z pracą (robić powolne postępy)
es geht bergab mit ihnen – oni mają się coraz gorzej
Raus mit dir! – Wynoś się!
9. Jest często częścią przydawki przyimkowej:
er mit seinen komischen Hobbys – on ze swoimi dziwnymi hobby
Der ist verrückt mit seinen vielen Autos. – On ze swoimi wieloma samochodami jest szalony.
10. Określa równoczesny bieg dwóch rzeczy:
mit der Strömung rudern – wiosłować wraz z prądem
mit der Zeit gehen – iść z czasem
11. Określa zakończenie procesu, wydarzenia w pewnych kontekstach:
mit (dem) Einbruch der Dunkelheit (można też powiedzieć: bei Einbruch der Dunkelheit) – wraz z nastaniem ciemności
Mit 29 (Jahren) bin ich selbstbewusster. – W wieku 29 lat jestem bardziej pewna siebie.
mit 90 Jahren sterben – umrzeć w wieku 90 lat
Mit dem heutigen Tag hat sich vieles geändert. – Wraz z dzisiejszym dniem wiele się zmieniło.
Należy dodać, że przyimek „mit” bardzo często wyraża polski narzędnik, który odpowiada na pytania „kim? czym?”
„Mit” łączy się z celownikiem, dlatego też powiemy:
mit einem Kuli schreiben – pisać długopisem
die Schokocreme mit einem Löffel verrühren – mieszać krem czekoladowy łyżką
mit dem Auto fahren – jechać samochodem
mit der U-Bahn fahren – jechać metrem
mit dem Zug reisen – podróżować pociągiem
Fotos mit einem neuen Fotoapparat machen – robić zdjęcia nowym aparatem
Brot mit einem Messer schneiden – kroić chleb nożem
utworzone przez Magdalena Welter | 2 lis 2015 | Czasowniki, Słowa i konteksty, Słownictwo
Dzisiaj nadeszła kolej na trzecią część serii „Słowa i konteksty”, gdzie omawiam kilka znaczeń danego słowa. Tutaj znajdziecie poprzednie części:
Słowa i konteksty. Część 1
Słowa i konteksty. Część 2
1. die Seite, -n – bok (ciała), strona (np. książki, ulicy), aspekt, problem
Der Mann ist auf einer Seite gelähmt. – Mężczyzna jest sparaliżowany po jednej stronie.
Nach dem ganzen Tag tut mir die rechte Seite weh. – Po całym dniu boli mnie prawy bok.
Auf der anderen Seite der Straße befindet sich die Kreisverwaltung. – Po prawej stronie ulicy znajduje się administracja okręgu (powiatu).
Wir müssen das Problem von einer anderen Seite betrachten. – Musimy rozpatrzyć ten problem z innego punktu widzenia.
2. sich erholen (erholte sich – hat sich erholt) – odzyskać siły, wydobrzeć, wypocząć
Im Sommer habe ich mich gut erholt. – W lecie dobrze wypoczęłam.
Zum Glück hat er sich von der Krankheit schon erholt. – Na szczęście wydobrzał po chorobie (odzyskał siły).
Die Batterie hat sich über Nacht erholt. – Bateria przez noc się naładowała.
Die Börsenkurse haben sich erholt. – Kursy na giełdzie wzrosły.
3. der Kopf, die Köpfe – głowa
Ich weiß, dass du jetzt traurig bist, aber Kopf hoch! Ich helfe dir. – Wiem, że jesteś teraz smutny, ale głowa do góry!
Sie hat allen Männern den Kopf verdreht. – Zawróciła wszystkim mężczyznom w głowie.
Sie schüttelte verständnislos den Kopf. – Potrząsała głową, nie rozumiejąc.
4. einsam – samotny
Er ist leider einsam und verlassen. – On jest niestety samotny i opuszczony.
Das Haus ist einsam gelegen. Es ist unglaublich schwer, es zu finden. – Dom jest położony w odosobnieniu. Jest niewiarygodnie trudno go znaleźć.
Er war eigentlich immer von Menschen umgeben, aber ist trotzdem einsam gestorben. – Tak właściwie zawsze był otoczony ludźmi, ale mimo to zmarł samotnie.
Ich wünsche mich auf eine einsame Insel. – Chciałbym na bezludną wyspę.
5. die Tafel, -n – tablica, tabliczka, tabela, stół
Er isst schon gerne eine Tafel bittere Schokolade. – On chętnie je tabliczkę gorzkiej czekolady.
Die Lehrerin bat den Schüler, das Wort an die Tafel zu schreiben. – Nauczycielka poprosiła ucznia, aby napisał słowo na tablicę.
Wir feiern heute die goldene Hochzeit, eine festlich geschmückte Tafel ist schon fertig. – Świętujemy dzisiaj złote wesele, uroczyście ozdobiony stół jest już gotowy.
Wir haben eine Tafel mit vier Gedecken reserviert. – Zarezerwowaliśmy stół z czterema nakryciami.
utworzone przez Magdalena Welter | 28 paź 2015 | Czasowniki, Słownictwo
Dzisiaj kolej na czasowniki sehen, schauen, blicken i gucken. Wszystkie mają coś wspólnego z widzeniem, ale czy oznaczają to samo? Czy można ich używać zamiennie? Dziś przedstawię najczęstsze konteksty.
Czasownik „sehen” (sehen – sah – hat gesehen) oznacza „widzieć” – odnosi się m.in. do zmysłu wzroku, umiejętności widzenia.
etwas nicht sehen können – nie móc czegoś zobaczyć
wieder sehen – zobaczyć ponownie
Ich freue mich, dich hier zu sehen. – Cieszę się, że cię tutaj widzę.
gut sehen – dobrze widzieć
schlecht sehen – niedowidzieć
scharf sehen – widzieć ostro
auf / mit einem Auge sehen – widzieć na jedno oko
Sie kann wieder sehen. – Ona znowu widzi.
aus dem Fenster sehen – widzieć z okna
in die Sonne sehen – patrzeć w słońce
jemandem tief / fest in die Augen sehen – patrzeć komuś głęboko w oczy
zum Himmel sehen – patrzeć w kierunku nieba
sich vom Sehen kennen – znać się z widzenia
sieh mal! – popatrz!
Darf ich mal sehen? – Czy mogę popatrzeć?
siehe oben / unten – patrz wyżej / niżej
sich sehen lassen – móc się pokazać
Ich kann mich so nicht sehen lassen. – Nie mogę się tak pokazać.
sich bei jemandem sehen lassen – pokazywać się u kogoś
Der Nachbar hat sich bei uns lange nicht sehen lassen. – Sąsiad dawno się u nas nie pokazywał.
sich sehen – widywać się
Wann können wir uns sehen? – Kiedy możemy się zobaczyć?
Wir sehen uns am Dienstag. – Zobaczymy się we wtorek.
einen Film sehen – oglądać film
ein Theaterstück sehen – oglądać sztukę teatralną
mal sehen – zobaczymy
Mal sehen, ob er kommt. – Zobaczymy, czy przyjdzie.
Na siehst du! – No widzisz!
so gesehen – z tego punktu widzenia, patrząc na to w ten sposób
Ich sehe das anders. – Widzę to inaczej.
Ich kann so etwas nicht sehen. – Nie mogę patrzeć na coś takiego.
nach jemandem sehen – doglądać kogoś
nach etwas sehen – pilnować czegoś
Die Fenster sehen auf den Garten / nach dem Garten. – Okna wychodzą na ogród.
Die Fenster sehen zur Straße. – Okna wychodzą na ulicę.
schauen – schaute – hat geschaut – wyglądać, spoglądać, patrzeć
aus dem Fenster schauen – wyglądać z okna
ernst schauen – spoglądać poważnie
traurig schauen – spoglądać ze smutkiem
auf die Uhr schauen – spoglądać na zegarek
jemandem fest in die Augen schauen – patrzeć komuś głęboko w oczy
Schau mal! – Spójrz!
nach jemandem schauen – troszczyć się o kogoś
Schau, dass du fertig bist! – Bądź gotów!
darauf schauen, dass… – uważać na to, żeby… / przywiązywać wagę do tego, żeby…
Ich schaue immer darauf, dass ich pünktlich da bin. – Zawsze uważam na to, aby być na czas.
blicken – blickte – hat geblickt – spoglądać, patrzeć
auf jemanden / etwas blicken – spoglądać na kogoś / coś
zur Seite blicken – spoglądać w bok
ins Gesicht blicken – patrzeć w twarz
aus dem Fenster blicken – patrzeć z okna
nach hinten blicken – patrzeć do tyłu
hoffnungsvoll in die Zukunft blicken – spoglądać w przyszłość z nadzieją
sich bei jemandem blicken lassen – pokazywać się u kogoś
dem Tod ins Gesicht blicken – spoglądać śmierci w oczy
Die Sonne blickt aus den Wolken. – Słońce wygląda zza chmur.
gucken – guckte – hat geguckt – patrzeć, oglądać
Guck mal! – Patrz!
aus dem Fenster gucken – wyglądać przez okno
Fernsehen gucken – oglądać telewizję
durchs Schlüsselloch gucken – spoglądać przez dziurkę od klucza
verwundert gucken – patrzeć ze zdziwieniem
Die Zeitung guckt aus der Tasche. – Gazeta wystaje z torebki.
Das Hemd guckt aus der Hose. – Koszula wystaje ze spodni.
utworzone przez Magdalena Welter | 8 paź 2015 | Czasowniki, Lassen, Słownictwo
Dzisiaj omawiam kolejne czasowniki zawierające „lassen”. Tutaj możecie znaleźć poprzednie posty z tej serii:
lassen
Dzisiaj kolej na „erlassen” i „weglassen”:
erlassen – erließ – hat erlassen (czasownik nierozdzielny)
jemandem die Gebühren erlassen – zwolnić kogoś z opłat
jemandem seine Strafe erlassen – darować komuś karę
Man hat ihm den Rest der Strafe erlassen. – Darowano mu resztę kary.
jemandem die Schulden erlassen – umorzyć komuś długi
die Pflicht erlassen – zwolnić z obowiązku
jemandem die Arbeit erlassen – zwolnić kogoś z obowiązku pracy
einen Befehl erlassen – wydać rozkaz
eine Verfügung erlassen – wydać zarządzenie
ein Gesetz erlassen – wydać uchwałę
eine Rechtsverordnung erlassen – wydać rozporządzenie z mocą ustawy
eine Amnestie erlassen – zarządzić amnestię
einen Haftbefehl erlassen – wydać nakaz aresztowania
Richtlinien erlassen – wydawać dyrektywy, zarządzenia
weglassen – ließ weg – hat weggelassen (czasownik rozdzielny)
jemanden weglassen – puszczać kogoś
Er ließ mich nicht von zu Hause weg. – Nie puścił mnie z domu (nie pozwolił mi wyjść).
etwas weglassen – pominąć, opuścić coś
den Vornamen weglassen – pominąć imię
ein Komma weglassen – opuścić przecinek
Wir müssen diesen Abschnitt weglassen, die Zeit ist knapp. – Musimy pominąć ten akapit, czasu jest mało.
etwas weglassen – rezygnować z czegoś
Ich möchte den Nachtisch weglassen. – Chciałabym zrezygnować z deseru.
Strona 6 z 8« Pierwsza«...45678»
