utworzone przez Magdalena Surowiec | 24 Lut 2020 | "Haus", Gramatyka, kursy online, Linki i materiały, przyimki, pułapki językowe, Słowa i konteksty, Słownictwo
Ten post jest małą częścią mojego kursu online „Pułapki językowe”. Zaczynamy już 2 marca! To jedyna taka okazja w tym roku, ponieważ w 2020 nie będzie już drugiej edycji tego kursu. Jest on przeznaczony dla osób na poziomach A2-B1 i polega na eliminacji częstych błędów. Zawiera teorię i ćwiczenia.
Tutaj możesz się zapisać na kurs:
Kurs niemieckiego „Pułapki językowe”
Zwroty „zu Hause“ oraz „nach Hause“ oznaczają, że mamy na myśli dom jako miejsce, w którym mieszkamy. Nie musi to być więc budynek domu – dla kogoś domem może być mieszkanie, dla kogoś innego jeden mały pokój wynajmowany we wspólnocie mieszkaniowej.
nach Hause – do domu.
Ich gehe nach Hause. – Idę do domu.
Wir fahren jetzt nach Hause. – Jedziemy teraz do domu.
zu Hause – w domu
Ich bin nachmittags zu Hause. – Jestem popołudniami w domu.
Wir essen meistens zu Hause. – Jemy najczęściej w domu.
bei mir zu Hause – u mnie w domu
Treffen wir uns bei mir zu Hause? – Spotkamy się u mnie w domu?
sich wie zu Hause fühlen – czuć się jak u siebie w domu
Fühl dich wie zu Hause! – Czuj się jak u siebie w domu!
Wie geht’s zu Hause? – Co słychać w domu?
in Warschau zu Hause sein – mieszkać w Warszawie
nirgendwo zu Hause sein – nigdzie nie czuć się jak u siebie
Meine Bekannte ist nirgendwo zu Hause, aber sie sucht noch ihren Platz auf der Welt. – Moja znajoma nigdzie nie czuje się jak u siebie w domu, ale szuka jeszcze swojego miejsca na świecie.
ins Haus liefern – dostarczyć do domu
Die Post liefert die Pakete ins Haus. – Poczta dostarcza paczki do domu.
Możliwa jest także opcja „im Haus“ oraz „ins Haus“, lecz bardziej w znaczeniu samego domu jako budynku.
Wyobraźmy sobie, że dwie osoby, np. Paul i Michael, stoją przed domem, a trzecia – Emil – jest w środku.
Paul pyta Michaela: „Wo ist denn Emil”? – Gdzież jest Emil?
Michael odpowiada: „Er ist jetzt im Haus“ (Czyli jest w domu, w budynku – niekoniecznie w swoim domu. „Zu Hause” oznaczałoby, że jest on u siebie w domu)
Paul i Michael postanawiają wtedy wejść do domu, aby porozmawiać z Emilem. Mają na myśli wejście do domu jako do budynku, więc powiedzą:
„Gehen wir ins Haus?” (nie powiedzą więc „nach Hause”)
ins Haus gehen / kommen – iść / przychodzić do domu
Inne przykłady:
Es war schön, im Garten zu sitzen, aber jetzt gehe ich ins Haus. – Było ładnie siedzieć w ogrodzie, ale teraz idę do domu.
Warum stehst du im Regen? Komm doch ins Haus! – Dlaczego stoisz w deszczu? Wejdź no do domu!
aus dem Haus gehen – wyjść z domu
Ich gehe aus dem Haus um 8:30 Uhr. – Wychodzę z domu o 8:30.
utworzone przez Magdalena Surowiec | 20 Paź 2016 | Gramatyka, przyimki, Słownictwo
Przyimek „minus” może łączyć się z biernikiem (der Akkusativ), celownikiem (der Dativ) lub dopełniaczem (der Genitiv). Najczęściej występuje z biernikiem.
der Betrag minus die Abzüge – kwota minus opłaty
zwei tausend Euro minus Mehrwertsteuer – dwa tysiące euro minus podatek od wartości dodanej
Miete minus eingezahlten Vorschuss – czynsz minus wpłacona zaliczka
utworzone przez Magdalena Surowiec | 17 Paź 2016 | Gramatyka, przyimki, Słownictwo
Przyimek „kontra” (kiedyś „contra”) łączy się z biernikiem (der Akkusativ).
Występuje bardzo często w języku prawniczym:
in Sachen X. kontra Y. – w sprawach X. kontra Y.
Politiker kontra Gewerkschaften – politycy kontra związki zawodowe
Ma również znaczenie takie jak „gegen” – przeciw, przeciwko.
ein Kommentar kontra die Handlungen der Regierung – komentarz przeciwko działaniom rządu
utworzone przez Magdalena Surowiec | 13 Paź 2016 | Gramatyka, przyimki, Słownictwo
Przyimek „betreffend” łączy się z biernikiem (der Akkusativ). Jego znaczenia to: dotyczący, co do, odnośnie.
die letzte Ausgabe betreffend / betreffend die letzte Ausgabe – odnośnie ostatniego wydania
Przyimek „betreffend” często występuje po rzeczowniku.
mein Brief betreffend die Aufhebung des Vertrags – mój list odnośnie zniesienia umowy
betreffend die Kündigung des Vertrags – odnośnie wypowiedzenia umowy
utworzone przez Magdalena Surowiec | 10 Paź 2016 | Gramatyka, przyimki, Słownictwo
Przyimek „bis” łączy się z biernikiem (der Akkusativ).
- ma znaczenie czasowe, określa zakończenie odcinka czasowego:
bis nächste Woche – do następnego tygodnia
bis nächstes Jahr – do następnego roku
bis nächstes Wochenende – do następnego weekendu
bis jetzt – do teraz, do chwili obecnej
bis wann? – do kiedy?
bis dahin – do tego czasu
bis bald, bis dahin, bis gleich, bis später! – na razie!
bis morgen! – do jutra!
bis Samstag! – do soboty!
vom siebten bis elften Oktober – od siódmego do jedenastego października
von Montag bis Freitag – od poniedziałku do piątku
von 8 bis 15 Uhr – od 8:00 do 15:00
bis 10 zählen – liczyć do 10
bis 10 Uhr warten – czekać do 10:00
bis zum Jahresende – do końca roku
- ma znaczenie przestrzenne i oznacza osiągnięcie punktu końcowego:
bis hierher und nicht weiter – aż dotąd i nie dalej
bis hierhin – aż dotąd
bis Dortmund fahren – jechać do Dortmundu (nie dalej)
bis wohin? – aż dokąd?
bis vor die Tür fahren – podjeżdżać pod same drzwi
von oben bis unten – z góry na dół
jemanden von oben bis unten mustern – zmierzyć kogoś wzrokiem od góry do dołu
von Anfang bis Ende – od początku do końca
bis Seite 100 lesen – czytać do strony 100
„Bis” występuje także w połączeniu z przyimkiem określającym przypadek, np.:
bis auf die Haut nass werden – zmoknąć do suchej nitki
bis nach England – aż do Anglii
bis zum Bahnhof gehen – iść do dworca
bis in das Tal hinein – aż w dolinę
- w połączeniu z „auf” przyimek „bis” oznacza „włącznie”:
bis auf den letzten Platz – aż do ostatniego miejsca
das Wasser geht jemandem bis an die Knie – woda sięga komuś aż do kolan
alles bis auf den letzten Krümmel aufessen – zjeść wszystko aż po ostatni okruszek
- również w połączeniu z „auf” przyimek „bis” oznacza „z wyjątkiem”:
bis auf mich – oprócz mnie
alle bis auf einen – wszyscy oprócz jednego
- w połączeniu z „zu” przyimek „bis” odnosi się do liczb i podaje górną granicę:
Kinder bis zu 12 Jahren – dzieci do lat 12-stu
bis zum 18. Lebensjahr – do osiemnastego roku życia
Städte bis zu 100.000 Einwohnern – miasta do 100.000 mieszkańców
bis zu 10.000 Menschen passen in den Saal – sala pomieści do 10.000 ludzi
bis zu 5 Metern hoch werden – osiągać wysokość do 5 metrów
utworzone przez Magdalena Surowiec | 5 Paź 2016 | Gramatyka, przyimki, Słownictwo
Przyimek „wider” łączy się z biernikiem (der Akkusativ).
- oznacza przeciwdziałanie, przeciwstawianie się:
wider die Ordnung – wbrew porządkowi
wider die Gesetze – wbrew ustawom
wider jemanden Anklage erheben – wnieść skargę przeciw komuś
- wyraża sprzeczność, kontrast:
wider meinen Willen – wbrew mojej woli
wider Erwarten – wbrew oczekiwaniom
wider alle Vernunft – wbrew wszelkiemu rozsądkowi
wider besseres Wissen – pomimo głębszej wiedzy
utworzone przez Magdalena Surowiec | 2 Paź 2016 | Gramatyka, przyimki, Słownictwo
Przyimek „entlang” łączy się z biernikiem (der Akkusativ).
- Jego podstawowe znaczenie to „wzdłuż”. Warto zauważyć, że najczęściej występuje po rzeczowniku.
die Küste entlang – wzdłuż wybrzeża
die Grenze entlang – wzdłuż granicy
die Straße entlang – wzdłuż ulicy
den Bahnsteig entlang – wzdłuż peronu
- oznacza ruch „wzdłuż”, obok ograniczenia („an” + Dativ … entlang):
am Haus entlang – wzdłuż domu
an der Mauer entlang – wzdłuż muru
am Fluss entlang – wzdłuż rzeki
am Ufer entlang – wzdłuż wybrzeża
Ich ging am Haus entlang und kam auf die Wiese. – Szłam wzdłuż domu i doszłam na łąkę.
Sie verfolgten einen Weg am Fluss entlang. – Podążali drogą wzdłuż rzeki.
Dodam, że „entlang” może łączyć się także z celownikiem (der Dativ) lub dopełniaczem (der Genitiv), kiedy stoi przed rzeczownikiem.
entlang dem Weg / des Weges – wzdłuż drogi
hier entlang – tędy
utworzone przez Magdalena Surowiec | 29 Lip 2016 | Gramatyka, przyimki, Słownictwo
Kolejnym przyimkiem łączącym się z biernikiem (der Akkusativ) jest „um”. Oto przedstawiam Wam jego zastosowania:
- oznacza ruch okrężny w stosunku do leżącego w środku punktu odniesienia:
um das Haus herum – wokół domu
um den Tisch herum – wokół stołu
Jak widać, „um” często występuje w połączeniu z „herum”.
um die Sonne kreisen – krążyć wokół Słońca
Die Erde kreist um die Sonne. – Ziemia krąży wokół Słońca.
um die Welt reisen – podróżować dookoła świata
das Segeln um die Welt – żeglowanie dookoła świata
um ein Hindernis herumfahren – objechać przeszkodę
sich um seine eigene Achse drehen – kręcić się wokół własnej osi
um die Ecke – za rogiem
um die Ecke biegen – skręcić za rogiem
etwas dreht sich um etwas / jemanden – coś kręci się wokół czegoś / kogoś
Mein Leben dreht sich um die Arbeit. – Moje życie kręci się wokół pracy.
den Arm um jemanden legen – objąć kogoś ramieniem
die Gegend um Berlin – okolica Berlina
- oznacza, że coś znajduje się lub zaczyna znajdować się w położeniu otaczającym środek / wnętrze:
eine Kette um den Hals tragen – nosić łańcuszek wokół szyi
um das Lagerfeuer sitzen – siedzieć wokół ogniska
sich um einen Tisch setzen – usiąść wokół stołu
Ringe um die Augen haben – mieć podkrążone oczy
eine Binde um den Arm – temblak wokół ramienia
der Zaun um den Garten – płot wokół ogrodu
eine Mauer um das Gelände – mur wokół terenu
um die Burg läuft ein Festungsgraben – dookoła zamku biegnie fosa
- „um + sich” oznacza czyn lub myślenie wychodzące od punktu środkowego i wywierające wpływ we wszystkie strony, np.:
um sich schlagen – rzucać się
um sich greifen – rozprzestrzeniać się
Die Epidemie hat sehr schnell um sich gegriffen. – Epidemia bardzo szybko się rozprzestrzeniała.
mit Geld um sich werfen – szastać pieniędzmi
- określa dokładny punkt czasowy:
um 17 Uhr – o 17:00
um 18:30 – o 18:30
um Mitternacht – o północy
- określa również punkt czasowy, który jest mniej dokładny, a także wartość np.:
um Ostern – około Wielkanocy
um die Mittagszeit – mniej więcej w porze południa
um die 100 Euro kosten – kosztować około 100 euro
so um den 20. Juni – około 20 czerwca, mniej więcej 20 czerwca
- oznacza, że coś się kończy:
Die Zeit ist um. – Czas upłynął.
Die Pause ist um. – Przerwa się skończyła.
wenn die nächsten Monate um sind – kiedy następne miesiące upłyną
- oznacza regularną zmianę:
einen Tag um den anderen – co drugi dzień (inaczej: jeden zweiten Tag)
- oznacza nieprzerwany ciąg:
Tag um Tag – dzień za dniem
Schritt um Schritt – krok za krokiem
Woche um Woche – tydzień za tygodniem
Woche um Woche verging – mijał tydzień za tygodniem
Zentimeter um Zentimeter – centymetr po centymetrze
- służy do podania różnicy w kwocie, w ilości:
einen Preis um die Hälfte reduzieren – obniżyć cenę o połowę
die Hose um 5 cm kürzen – skrócić spodnie o 5 cm
sich um 10 Minuten verspäten – spóźnić się o 10 minut
um 10 cm größer sein – być wyższym o 10 cm
um zwei Jahre älter sein – być o dwa lata starszym
sich um ein paar Tage verschätzen – pomylić się o parę dni
um einiges besser sein – być nieco lepszym
- służy do podania stosunku do dopełnienia albo przydawki w zależności od pewnych słów, np.:
um Hilfe bitten – prosić o pomoc
der Kampf um Freiheit – walka o wolność
um etwas losen – ciągnąć losy o coś, losować o coś
um etwas würfeln – grać w kości o coś
um Geld würfeln – grać w kości na pieniądze
um etwas wetten – zakładać się o coś
Worum wetten wir? – O co się założymy?
mit jemandem um 50 Euro wetten – zakładać się z kimś o 50 euro
jemanden um Schlaf bringen – wyrwać kogoś ze snu
jemanden ums Leben bringen – pozbawić kogoś życia
die Bitte um etwas – prośba o coś
die Sorge um jemanden – zmartwienie o kogoś
um etwas besorgt sein – martwić się o coś
das Wissen um die Katastrophe – wiedza o katastrofie
der Skandal um… – skandal wokół czegoś
froh um etwas sein – cieszyć się z czegoś
um keinen Preis – za żadną cenę
was um alles in der Welt…? – co u diabła…?
Was um alles in der Welt hattet ihr vor? – Co u diabła zamierzaliście?
utworzone przez Magdalena Surowiec | 9 Lip 2016 | Gramatyka, przyimki, Słownictwo
Przyimek „gen” nie jest tak znany. Nawet na studiach nie spotkałam go w żadnym z podręczników. Kiedy jakiś czas później natknęłam się na niego, pomyślałam, że to pewnie błąd i że miało być „gegen”. Jednak nie. Teraz myślę, że na pewno wiele razy go widziałam, bo przecież na studiach czytałam mnóstwo książek po niemiecku.
„Gen” jest dosyć przestarzałym przyimkiem, jednak spotykam go bardzo często w książkach i czasami też w gazetach, więc warto go znać. Łączy się on z biernikiem (der Akkusativ).
gen – w stronę, ku (in Richtung, nach)
gen Norden – ku północy, w stronę północy
gen Osten – ku wschodowi
gen Himmel blicken – spoglądać w kierunku nieba
der Blick geht gen... – spojrzenie kieruje się ku…
Mein Blick ging gen die aufgehende Sonne. – Spojrzałam w kierunku wschodzącego Słońca
gen Osten aufbrechen – wyrzuszyć ku wschodowi
der Aufbruch gen Westen – wyruszenie ku zachodowi
gen Nordpol reisen – podróżować w kierunku bieguna północnego
utworzone przez Magdalena Surowiec | 26 Cze 2016 | Gramatyka, przyimki, Słownictwo
Przyimek „gegen” łączy się tylko z biernikiem (der Akkusativ). Ma on następujące funkcje:
- określa skierowanie się do kogoś, zwrócenie się w kierunku kogoś / czegoś:
sich gegen die Wand drehen – obrócić się do ściany
die Leiter gegen die Mauer lehnen – oprzeć drabinę o mur
- określa ruch w przeciwną stronę:
gegen die Strömung – pod prąd / nurt
gegen den Wind rudern – wiosłować pod wiatr
sich gegen etwas stemmen – sprzeciwiać się czemuś
- określa sposób, w jaki ruch zorientowany na cel napotyka na coś:
gegen die Tür schlagen – walić w drzwi
gegen die Tür stoßen – kopać w drzwi
jemandem gegen das Bein treten – nadepnąć komuś na nogę
Regen klatscht gegen die Fenster – deszcz stuka w okna
gegen einen Baum prallen – uderzyć w drzewo (mit dem Auto)
gegen die Sonne schauen – patrzeć pod słońce
etwas gegen das Licht halten – trzymać coś pod światło
- określa przeciwdziałanie czemuś, zwalczanie czegoś, przeciwstawianie się czemuś:
der Kampf gegen den Hunger – walka przeciw głodowi
etwas gegen die Armut tun – zrobić coś przeciw biedzie
gegen die Politik der Regierung protestieren – protestować przeciw polityce rządu
sich gegen jemanden auflehnen – sprzeciwiać się komuś
ein Mittel gegen Hautausschlag – środek przeciw wysypce
eine Impfung gegen Grippe – szczepionka przeciw grypie
- określa sprzeczność, stanie na przeszkodzie, bycie sprzecznym:
etwas ist gegen die Vereinbarung – coś jest wbrew ustaleniu
gegen alle Vernunft – wbrew wszelkiemu rozsądkowi
gegen alle Erwartungen – wbrew wszelkim oczekiwaniom
gegen meinen Willen – wbrew mojej woli
gegen das Gesetz – niezgodne z prawem
- określa działanie osób ukierunkowane przeciwko sobie:
gegen jemanden spielen – grać przeciwko komuś
gegen jemanden siegen – zwyciężyć nad kimś
- określa pewnego rodzaju stosunek do kogoś lub czegoś:
freundlich gegen jemanden sein – być przyjaznym w stosunku do kogoś
abweisend gegen jemanden sein – być nieprzychylnym do kogoś
sich schlecht gegen jemanden benehmen – zachować się źle w stosunku do kogoś
etwas gegen jemanden haben – mieć coś przeciwko komuś
Hast du etwas gegen mich? – Masz coś przeciwko mnie?
gegen etwas sein – być przeciwko czemuś
Ich bin gegen diese Regel. – Jestem przeciwko tej zasadzie.
- jest pomocny w porównaniach, w określeniu stosunku:
heute gegen früher – dzisiaj w porównaniu do kiedyś
Heute gegen früher bin ich viel glücklicher. – Dzisiaj jestem o wiele bardziej szczęśliwa w porównaniu do kiedyś.
Gegen sie ist er viel erfahrener. – On jest o wiele bardziej doświadczony od niej.
- oznacza otrzymanie czegoś w zamian za coś:
die Ware gegen Bezahlung liefern – dostarczyć towar za opłatą
gegen Quittung – za pokwitowaniem
gegen Kaution – za kaucją
gegen bar – gotówką
die 20 Euro gegen zwei Zehneuroscheine eintauschen – wymienić 20 euro na 2 banknoty po 10 euro
- służy do podania momentu, który może być przekroczony (zarówno w górę, jak i w dół)
gegen 10 Uhr – około 10:00
- służy do podania momentu, który nie może być przekroczony:
gegen Abend – około wieczora
gegen Ende des Krieges – koło końca wojny
utworzone przez Magdalena Surowiec | 22 Cze 2016 | Gramatyka, przyimki
Przyimek „für” łączy się tylko z biernikiem (der Akkusativ). Sprawia on wiele trudności ze względu na swoje liczne znaczenia. Mam nadzieję, że tym postem rozwieję wątpliwości.
- służy on do podania celu, korzyści:
für bessere Verhältnisse kämpfen – walczyć o lepsze warunki
- oznacza, że coś dzieje się na korzyść osoby / rzeczy:
für etwas sein – być za czymś
für eine neue Regierung sein – być za nowym rządem
- służy do podania określenia, przynależności, przyporządkowania
eine Sendung für Kinder – program dla dzieci
für jemanden – dla kogoś
ein Geschenk für euch – prezent dla was
für jemanden bestimmt sein – być przeznaczonym dla kogoś
eine Spende für die Stiftung – datek dla fundacji
für jemanden gelten – obowiązywać kogoś, np. „Diese Vorgaben gelten für alle” – te wytyczne obowiązują wszystkich
für etwas keine Garantie übernehmen – nie przejmować gwarancji na coś
jemanden für sich einnehmen – zjednać sobie kogoś
für sich – za / dla siebie
für sich leben, wohnen
das ist nichts für mich – to nie dla mnie
4. oznacza środek, sposób na coś:
ein Mittel für Erkältung – środek na przeziębienie
für den Hunger – na głód
Das Brot ist am besten für den Hunger. – Na głód najlepszy jest chleb.
ein Schrank für Kleidung – szafa na ubrania
5. służy do podania opinii, oceny
etwas für sinnvoll halten – uważać coś za sensowne
etwas für falsch halten – uważać coś za niewłaściwe
6. służy do podania powodu
sich für etwas entschuldigen – przepraszać za coś
Ich entschuldige mich bei dir für mein Verhalten. – Przepraszam cię za moje zachowanie.
sich für etwas schämen – wstydzić się za coś
Du sollst dich dafür schämen! – Powinieneś się za to wstydzić!
7. służy do podania zastępstwa za coś lub za kogoś
Ich mache das für dich. – Zrobię to za ciebie.
Ich komme für dich zur Arbeit. – Przyjdę za ciebie do pracy.
Vertretung für mich – zastępstwo za mnie
Kannst du für mich einspringen? – Czy możesz mnie zastąpić?
für andere die Arbeit machen – wykonywać pracę za innych
für zwei arbeiten – pracować za dwoje
für jemanden sprechen – wypowiadać się za kogoś
Der Vorsitzende spricht für die ganze Gemeinschaft. – Przewodniczący wypowiada się za całą społeczność.
8. służy do podania świadczenia wzajemnego, równowartości
etwas für 100 Euro kaufen – kupić coś za 100 euro
Wie viel haben Sie für die Wohnung bezahlt? – Ile zapłaciła pani za mieszkanie?
für umsonst – za darmo
nicht für umsonst arbeiten – nie pracować za darmo
für nichts und wieder nichts – na darmo
Ich habe die ganze Arbeit für nichts und wieder nichts gemacht. – Wykonałam całą pracę na darmo.
9. służy do podania stosunku, do porównania:
für sein Alter – jak na swój wiek
Für ihr Alter sieht sie gut aus. – Wygląda dobrze jak na swój wiek.
Für einen Ausländer spricht er sehr gut Englisch. – Mówi po angielsku bardzo dobrze jak na obcokrajowca.
Für meine Arbeit bekam ich zu wenig Geld. – Za moją pracę dostałam za mało pieniędzy.
10. służy do podania okresu czasu
für drei Wochen – na 3 tygodnie
Ich verreise für drei Wochen. – Wyjeżdżam na 3 tygodnie.
Er nimmt Urlaub für 10 Tage. – On bierze urlop na 10 dni.
für immer – na zawsze
für den Fall, dass… – na wypadek, gdyby…
fürs Erste – na razie, chwilowo
11. służy do podania punktu czasowego
Wir haben uns für 10 Uhr verabredet. – Umówiliśmy się na 10.
Ich muss den Text für Freitag schreiben. – Muszę napisać ten tekst do piątku.
Was hast du noch für morgen zu tun? – Co masz jeszcze do roboty na jutro?
12. w połączeniu dwóch rzeczowników służy do określenia następowania jednej rzeczy zaraz za drugą, bez przerwy
Tag für Tag – dzień za dniem
Schritt für Schritt – krok za krokiem
Wort für Wort – słowo za słowem
Stück für Stück – sztuka po sztuce
Jahr für Jahr – rok za rokiem
13. występuje w pytaniach i wykrzyknieniach
was für ein…? – jaki?
Was für eine Stadt ist das? – Co to za miasto?
Was für ein Auto möchtest du kaufen? – Jaki samochód chciałbyś kupić?
Was für ein Tag! – Co za dzień!
Was für ein Einfall! – Co za pomysł!
14. w języku „uczelnianym” często nietłumaczone
Fakultät für Philologie – fakultet filologiczny
Professor für Mathematik – profesor matematyki
utworzone przez Magdalena Surowiec | 20 Cze 2016 | Gramatyka, przyimki
Dzisiaj czas na przyimek „ohne”. Podobnie jak „durch”, łączy się on tylko z biernikiem (der Akkusativ). „Ohne” jest o tyle łatwym przyimkiem, że ma on jedno znaczenie: „bez”.
- „ohne” wyraża, że czegoś nie ma, że coś jest wolne od czegoś:
ohne Geld – bez pieniędzy
ohne Arbeit – bez pracy
ohne jemanden – bez kogoś
Er kann ohne sie nicht leben. – On nie może żyć bez niej.
ohne mein Zutun – bez mojego udziału
ohne mein Wissen – bez mojej wiedzy
ohne Zweifel – bez zwątpienia
Sie haben ohne mein Zutun entschieden. – Oni zdecydowali bez mojego udziału.
ohne Schuld sein – być bez winy
ohne viel Mühe – bez dużego wysiłku
ohne mich! – beze mnie!
ich bin ohne Auto gekommen – jestem bez samochodu
ohne Sprachkenntnisse – bez znajomości języków
ohne schlafen – spać nago
- „ohne” wyraża brak czegoś będącego (możliwą) częścią danej rzeczy, wykluczenie czegoś
eine Bluse ohne Ärmel – bluzka bez rękawów
ein Topf ohne Deckel – garnek bez pokrywki
eine Wohnung ohne Bad – mieszkanie bez łazienki
ein Preis ohne Mehrwertsteuer – cena bez VAT-u
die Miete ohne Nebenkosten – czynsz bez kosztów dodatkowych
Gewicht ohne Verpackung – waga bez opakowania
ohne Bedienung – bez obsługi
Preis ohne Pfand – cena bez fantu
ZWROTY:
nicht (so) ohne sein – nie być nieszkodliwym – coś ma większe znaczenie, niż się wydaje (z czymś nie ma żartów, das ist nicht so ohne – to nie byle co)
Diese Erkältung ist nicht so ohne. – Z tym przeziębieniem nie ma żartów, to nie byle co.
Sie ist nicht so ohne. – Ona nie jest taka głupia.
ohne weiteres – bez trudu, po prostu
Jak pewnie zauważyliście, po przyimku „ohne” prawie zawsze występuje rzeczownik bez rodzajnika.
