Polskie wigilijne dania po niemiecku to temat, który nie jest prosty dla uczących się. Jak opisać polskie potrawy? Potrzebne słownictwo mam dla Ciebie w tym poście. Wszystkie posty o świętach Bożego Narodzenia znajdziesz tutaj.
am Heiligabend feierlich essen – jeść uroczyście w Wigilię
der Heiligabend – Wigilia / wieczór wigilijny
zwölf Gerichte servieren – podawać 12 potraw
das Gericht, die Gerichte – potrawa, potrawy
Oto polskie dania wigilijne po niemiecku:
die Rote-Bete-Suppe / die Rote-Rüben-Suppe – barszcz czerwony
Rote Bete – buraczki
Rote Rübe – burak czerwony
die Teigtäschchen mit Kraut und Pilzen – uszka z kapustą i grzybami
die Maultaschen – pierogi
gebratener Karpfen – pieczony karp
der Karpfen – karp
das Getränk aus Trockenobst – kompot
das Trockenobst – suszone owoce
Weißkraut mit Pilzen – biała kapusta z grzybami
der Pilz, die Pilze – grzyb, grzyby
das Bigos – Eintopf aus Schweinefleisch, Speck, Zwiebeln, Sauerkraut, Pilzen – danie jednogarnkowe z wieprzowiny, słoniny, cebuli, kapusty kiszonej, grzybów
süßes Gericht aus Weizen, Mohn, Rosinen und Honig – traditionelles ukrainisch-litauisches Weihnachtsgericht – kutia – słodka z pszenicy, maku, rodzynek i miodu – tradycyjna ukraińsko-litewska potrawa świąteczna
der Hering, die Heringe – śledź, śledzie
der Mohnkuchen – makowiec
der Käsekuchen – sernik
Ten wpis to fragment mojego e-booka „Weihnachten, czyli święta po niemiecku”, o którym wszystkie informacje znajdziesz tutaj.
Jeśli chcesz go kupić, to napisz do mnie: msurowiec2010@gmail.com
Dzisiaj mam dla Was mały prezentownik 🙂 Moze podarujesz coś z tych rzeczy komuś bliskiemu lub sobie? U mnie w domu nie dajemy sobie prezentów w wigilię Bożego Narodzenia, ale wiem, że wiele osób to robi, przygotowałam dla Was więc kilka pomysłów. Oto prezentownik dla miłośników niemieckiego 🙂
Na początek chciałabym polecić prezenty ściśle związane z niemieckim:
Chodzi o wydany ostatnio e-book „Opanuj niemieckie rodzajniki”. Miałam okazję go przejrzeć i polecam go z czystym sercem, jeśli masz problem z rodzajnikami, nie wiesz, jak ich używać lub ciągle robisz te same błędy. Tutaj znajdziesz wszystkie informacje o podręczniku Oli: Opanuj niemieckie rodzajniki
Chodzi o e-book „Kierunek: niemiecki. Zbuduj solidne podstawy języka”. Znajdziesz go tutaj. E-book to niezbędnik dla każdego uczącego się języka niemieckiego, a ogromnym atutem są nagrania przygotowane przez native speaker’a.
3. Podręczniki do niemieckiego, które ostatnio polecałam w moich wpisach blogowych:
Miło mi poinformować o tym, że właśnie opublikowałam kolejny e-book, tym razem na temat świąt Bożego Narodzenia. E-book „Weihnachten, czyli święta po niemiecku” wprowadzi Cię w miły, świąteczny nastrój.
Cena: 19,99 zł (promocyjna) – promocja do 31 grudnia.
E-book składa się z 7 rozdziałów:
1. Adwent, słowo „Weihnachten” i Mikołajki
2. Jarmark świąteczny
3. Życzenia świąteczne
4. Polskie święta po niemiecku
5. Tekst o świętach z przymrużeniem oka
6. Lista czasowników
7. Linki do popularnych piosenek
Każdy rozdział zawiera słówka i zwroty związane z jego tematem. W rozdziale o polskich świętach po niemiecku dowiesz się, jak powiedzieć „dzielić się opłatkiem”, „kutia”, „uszka”, „kompot” czy „dodatkowe nakrycie dla nieoczekiwanego gościa”.
Podręcznik zawiera listę czasowników, które pojawiły się w poszczególnych rozdziałach. Do każdego czasownika podałam formy czasów przeszłych oraz tłumaczenie.
Moim celem było to, aby każdy uczący się niemieckiego potrafił opisać zwyczaje związane z Adwentem, Mikołajkami i świętami Bożego Narodzenia. Dodam, że e-book ma piękny projekt graficzny.
Jako nauczycielka niemieckiego przykładam dużą wagę do tego, żeby moi uczniowie potrafili opisać po niemiecku polskie zwyczaje. Dlatego potrzebne słownictwo znajduje się również w tym e-booku.
Jeśli jesteś zainteresowana / zainteresowany zakupem e-booka, to napisz do mnie na:
msurowiec2010@gmail.com
kontakt@niemieckipoludzku.pl
Weihnachten, czyli święta po niemiecku – myślę, że ten tytuł mówi wszystko, więc zapraszam Cię do wspólnego świętowania 🙂
W kolejne poniedziałki grudnia, czyli 7, 14, 21 grudzień, będą się odbywały na Facebooku i na Instagramie transmisje z serii „Adventskaffee”:
Pamiętacie akcję „Zusammen można więcej”? Co jakiś czas – staramy się co miesiąc lub co dwa – organizujemy (ja i kilka innych germanistek) mini projekt skupiony wokół wybranego przez nas zagadnienia. Tym razem temat przewodni to oczywiście święta 🙂
Tutaj znajdziecie moje dotychczasowe posty z cyklu Zusammen można więcej: wejdź tu
Dzisiaj przygotowałam dla Was post o typowych szwajcarskich potrawach – raclette i fondue, które bardzo popularne są również więcej i bez których coraz więcej Niemców nie może sobie wyobrazić Bożego Narodzenia.
Co ciekawe, oba słowa mogą mieć dwa rodzajniki:
die / das Fondue
die / das Raclette
Pod hasłem fondue najczęściej rozumie się Käsefondue (istnieje też Schokoladenfondue albo Fleischfondue).
DUDEN tak definiuje fondue:
(schweizerisches) Gericht, bei dem kleine Stücke Brot bei Tisch in eine durch Erhitzen flüssig gehaltene Mischung von Hartkäse, Weißwein, Kirschwasser und Gewürzen getaucht und dann gegessen werden; Käsefondue
das Gericht – danie, potrawa
kleine Stücke Brot – małe kawałki chleba
das Erhitzen – podgrzewanie
der Hartkäse – ser twardy
das Kirschwasser – wiśniówka
die Gewürze – przyprawy
tauchen – zanurzać
die Fonduegabel – widelec do fondue
A co to jest raclette?
Raclette – schweizerisches Gericht, bei dem die Essenden Hartkäse schmelzen lassen und die weich gewordene Masse nach und nach auf einen Teller abstreifen
Hartkäse schmelzen lassen – topić ser twardy
nach und nach – stopniowo
die weich gewordene Masse auf einen Teller abstreifen – zdejmować / nabierać miękką masę na talerz
der Racletteofen – piecyk do raclette
der Raclette-Grill – grill do raclette
Co podaje się do raclette?
saure Gurken – kiszone ogórki
Essigzwiebel – cebula w occie
Senffrüchte
– owoce w syropie musztardowym
Tomaten – pomidory
Pfeffer aus der Mühle – pieprz z młynka
Warto zauważyć, że słowo Raclette oznacza nie tylko potrawę, ale i specjalny grill do jej przygotowania. Poza tym jest to również rodzaj sera.
Jak przygotować perfekcyjne fondue?
A co przygotowały dla Was inne germanistki?
Aleksandra z bloga Niemiecka sofa napisała o Christkind – tradycji z Norymbergi:
Jak opowiedzieć o polskich świętach po niemiecku? Nie jest to takie oczywiste, więc na dzisiaj przygotowałam dla Was trochę słownictwa, które to ułatwi.
Na stronie pod etykietą „Weihnachten” znajdziecie sporo wpisów, które przygotowałam dla Was w poprzednich latach:
Am Weihnachtsbaum die Lichter
brennen” to znana niemiecka kolęda. Autorem tekstu jest Hermann
Kletke, tekst powstał w 1841 roku pt. „Weihnachtsspruch”.
Melodia powstała około 1830 roku i jej kompozytor nie jest znany.
Rozwój kolęd w XIX wieku był
związany z postępującą sekularyzacją świąt Bożego Narodzenia.
W kolędzie „Am Weihnachtsbaum die Lichter brennen” nie pojawia
się motyw narodzenia Jezusa. Zamiast tego najważniejszy w tekście
jest świąteczny nastrój i związana z nim choinka. Wokół
przystrojonej choinki gromadzi się cała rodzina. Niewidoczne i
niesłyszalne anioły przynoszą dobrym ludziom błogosławieństwo
Boga. W czasie, gdy powstała kolęda, mało rodzin mogło pozwolić
sobie na przystrojoną choinkę, poza tym zwyczaj ten nie był
jeszcze tak rozpowszechniony.
Święta Bożego Narodzenia 1892
Tekst kolędy:
Am Weihnachtsbaum die Lichter brennen,
wie glänzt er festlich, lieb und mild,
als spräch' er: „Wollt in mir erkennen
getreuer Hoffnung stilles Bild!”Die Kinder steh’n mit hellen Blicken,
das Auge lacht, es lacht das Herz,
o fröhlich seliges Entzücken,
die Alten schauen himmelwärts.Zwei Engel sind hereingetreten,
kein Auge hat sie kommen seh’n,
sie geh’n zum Weihnachtstisch und beten,
und wenden wieder sich und geh’n.
„Gesegnet seid ihr alten Leute,
gesegnet sei du kleine Schar!
Wir bringen Gottes Segen heute
dem braunen wie dem weißen Haar.
Zu guten Menschen, die sich lieben,
schickt uns der Herr als Boten aus,
und seid ihr treu und fromm geblieben,
wir treten wieder in dies Haus.”
Kein Ohr hat ihren Spruch vernommen,
unsichtbar jedes Menschen Blick
sind sie gegangen wie gekommen,
doch Gottes Segen blieb zurück.
ein schönes Feiern im Familienkreis nette Treffen im Freundeskreis
frohe, besinnliche und erholsame Weihnachtstage
einen guten Einstieg ins kommende Jahr ein gesegnetes und friedvolles Jahr 2016
dass eure Träume in Erfüllung gehen das Weihnachtsfest – święta Bożego Narodzenia der Familienkreis – krąg rodziny der Freundeskreis – krąg przyjaciół froh – wesoły besinnlich – refleksyjny, nastrojowy erholsam – spokojny der Einstieg – start, rozpoczęcie gesegnet – błogosławiony, szczęśliwy friedvoll – pełen pokoju in Erfüllung gehen – spełnić się
W 80 blogów dookoła świata…
… jest wspólną akcją blogerów językowych. Co miesiąc zajmujemy się jednym, wybranym tematem.
O du fröhliche” to jedna z najbardziej znanych kolęd niemieckich i też jedna z moich ulubionych. Jej autorem był Johannes Daniel Falk (1768-1826), jednak tylko pierwsza strofa jest śpiewana do dzisiaj w niezmienionej formie, kolejne dwie zmienił Heinrich Holzschuher (1798-1847).
Po tym jak Johannes Daniel Falk stracił czworo ze swoich siedmiorga dzieci na skutek epidemii tyfusa, założył w Weimarze „Rettungshaus für verwahrloste Kinder” – miejsce, w którym schronienie znajdowały zaniedbane dzieci. Im poświęcił piosenkę „O du fröhliche”, która dzisiaj znana jest jako kolęda. Znalazł ją w zbiorze „Stimmen der Völker in Liedern” („Głody ludów w piosenkach”) Johanna Gottfrieda Herdera (1744-1803). W wersji pierwotnej piosenka była określana jako „Alldreifeiertagslied”, czyli jako pieśń, w której opiewane są trzy główne chrześcijańskie święta, czyli Boże Narodzenie (Weihnachten), Wielkanoc (Ostern) i Zielone Świątki (Pfingsten). Holzschuher, który zmienił dwie strofy, był pomocnikiem Falka.
Współczesny tekst:
O du fröhliche, o du selige, gnadenbringende Weihnachtszeit! Welt ging verloren, Christ ist geboren: Freue, freue dich, o Christenheit!
O du fröhliche, o du selige, gnadenbringende Weihnachtszeit! Christ ist erschienen, uns zu versühnen: Freue, freue dich, o Christenheit!
O du fröhliche, o du selige, gnadenbringende Weihnachtszeit! Himmlische Heere jauchzen Dir Ehre: Freue, freue dich, o Christenheit!
fröhlich – wesoły selig – błogosławiony gnadenbringend – przynoszący łaski die Gnade, -n – łaska versöhnen – pogodzić, pojednać (dawna pisownia: versühnen) himmlisch – boski, niebiański das Heer, -e – wojsko, armia jauchzen – weselić się, radować się die Ehre, -n – honor, godność
Dzisiaj parę słów o piernikach. Na szczęście uda mi się przygotować jeszcze kilka świątecznych postów. Pierniki zawsze kojarzyły i kojarzą mi się z Adwentem. Tak jak kiedyś wspominałam, nie jem słodyczy, ale pierniki w czasie Adwentu są jedynym, z czego nigdy nie zrezygnowałam. Wtedy pozwalam sobie na kawałek piernika upieczonego przez kogoś z moich znajomych.
der Lebkuchen – w języku średniowysokoniemieckim „leb(e)kuoche„. Pierwsza część słowa pochodzi prawodopodobnie od „Laib” (bochenek), tak właściwie jest to więc „Brotkuchen” – chlebowe ciasto.
Tak słowo wyjaśnia DUDEN Universalwörterbuch:
mit Sirup oder Honig und vielen Gewürzen gebackener Kuchen
Słownik synonimów podaje następujące synonimy: Honigkuchen, Pfefferkuchen, Printe, Gewürzkuchen – z tymi określeniami spotkałam się w moim regionie. Inne synonimy to: Weinbeißer (Austria), Biber (Szwajcaria), Zelten (południowe Niemcy, Austria), Lebzelten (Bawaria, Austria).
Pierwsze pisane źródła o piernikach pochodzą z 350 roku p.n.e. Tak właściwie były to ciasta z dodatkiem miodu, które piekli także starożytni Egipcjanie. Rzymianie znali „panis mellitus” – miód był smarowany na ciasto i potem tak pieczony.
Pierniki znane w dzisiejszej formie zostały wynalezione w belgijskim mieście Dinant, potem ich przygotowanie zostało udoskonalone w niemieckim Aachen. Bardzo znane są Aachener Printen. We frankijskich klasztorach zakonnice podawały pierniki jako deser. Jako „Pfefferkuchen” zostały one wspomniane w Ulm w 1296 roku. W XIV wieku pierniki były pieczone w męskich klasztorach w Norymberdze. Pierniki były bardzo chętnie pieczone ze względu na to, że można je długo przechowywać i w ciężkich czasach były one rozdawane przez mnichów. W klasztornych piekarniach pierniki były pieczone także na opłatkach.
Wynalezienie proszku do pieczenia pod koniec XIX wieku doprowadziło do powstania najróżniejszych wariantów piernika.
Pieczenie pierników około 1520 roku
Pulsnitzer Spitzkuchen
Nuernberger Oblatenlebkuchen
Ja bardzo lubię również pierniki z Norymbergi firmy Schmidt. Moim zdaniem są jednymi z najlepszych dostępnych na rynku. Na stronie firmy Schmidt można znaleźć całą ofertę:
der Lebkuchen, die Lebkuchen – piernik, pierniki der Honig – miód das Gewürz, die Gewürze – przyprawa, przyprawy süß – słodki kräftig – pożywny lange haltbar – długo przydatny do spożycia das Weihnachtsgebäck – świąteczny wypiek die Lebkuchenherstellung – produkcja pierników die Oblate, die Oblaten – opłatek, opłatki das Kloster, die Klöster – klasztor, klasztory die Nonne, die Nonnen – zakonnica, zakonnice der Mönch, die Mönche – mnich, mnisi das Backpulver – proszek do pieczenia der Anis – anyż der Fenchel – koper włoski der Ingwer – imbir der / das Kardamom – kardamon der Koriander – kolendra der Muskat (die Muskatnuss) – gałka muszkatołowa die Nelke – goździk der / das Piment – ziele angielskie der Zimt – cynamon
Zanim okres świąteczny całkowicie się zakończy, opublikuję jeszcze zdjęcia z jarmarku świątecznego w Münster, na którym byłam w grudniu 2008 roku. Tegoroczne święta spędziłam w Niemczech i po niemiecku. No może nie do końca, bo pracowałam. Fajnie jednak było na świętach wychodzić o 8 rano do pracy. Ulice całkowicie puste, cisza większa niż zwykle. Na Sylwestra też idę do pracy, także luz.
Oto moje zdjęcia z Münster. Nie jest ich dużo, ale inne nie wyszły zbyt dobrze. Zwiedzałam wtedy miasto, a na jarmarku świątecznym nie spędziłam tak dużo czasu, jednak wspominam go mile. Mimo wszystko bardziej podoba mi się w Trier.
Mam nadzieję, że ktoś przeczytał mój ostatni post o kolędzie „Stille Nacht”, a tymczasem chciałabym wstawić ciekawy wiersz, który wpadł mi w ręce kilka lat temu. Tekst dostałam od mojej znajomej Angielki, która też mieszka w Niemczech, a wcześniej uczyła niemieckiego w Anglii.
Jest to wiersz po angielsku i niemiecku, moim zdaniem bardzo dowcipny. O tym, że grzane wino to wszystko, czego w okresie świątecznym potrzebujemy, że w szale świątecznych zakupów można dostać zawału serca, że tata spadł z drabiny w trakcie ubierania choinki, że mama dostaje w prezencie patelnię teflonową, a tata krawat i skarpetki, że gęś świąteczna spaliła się w piekarniku. Przeczytajcie sami:
When the snow falls wunderbar And the children happy are, When the Glatteis on the street, And we all a Glühwein need, Then you know, es ist soweit: She is here, the Weihnachtszeit
Every Parkhaus ist besetzt, Weil die people fahren jetzt
All to Kaufhof, Mediamarkt, Kriegen nearly Herzinfarkt. Shopping hirnverbrannte things And the Christmasglocke rings.
Merry Christmas, merry Christmas, Hear the music, see the lights, Frohe Weihnacht, Frohe Weihnacht, Merry Christmas allerseits…
Mother in the kitchen bakes Schoko-, Nuss- and Mandelkeks Daddy in the Nebenraum Schmücks a Riesen-Weihnachtsbaum He is hanging auf the balls, Then he from the Leiter falls…
Finally the Kinderlein To the Zimmer kommen rein
And es sings the family Schauerlich: „Oh, Chistmastree!” And the jeder in the house Is packing die Geschenke aus.
Merry Christmas, merry Christmas, Hear the music, see the lights, Frohe Weihnacht, Frohe Weihnacht, Merry Christmas allerseits…
Mama finds unter the Tanne Eine brandnew Teflon-Pfanne, Papa gets a Schlips and Socken, Everybody does frohlocken. President speaks in TV, All around is Harmonie,
Bis mother in the kitchen runs: Im Ofen burns the Weihnachtsgans. And so comes die Feuerwehr
With Tatü, tata daher, And they bring a long, long Schlauch An a long, long Leiter auch. And they schrei – „Wasser marsch!”, Christmas is – now im – Eimer…
Merry Christmas, merry Christmas, Hear the music, see the lights, Frohe Weihnacht, Frohe Weihnacht, Merry Christmas allerseits…
Germanistka z wykształcenia i z zamiłowania. W Niemczech mieszkałam przez ponad 7 lat (Północna Nadrenia-Westfalia i Nadrenia-Palatynat). Język niemiecki jest dla mnie jak drugi język ojczysty. Pracowałam w niemieckich szkołach oraz dla VW w Meksyku. Obecnie prowadzę własną firmę (uczę niemieckiego, prowadzę kursy online - "Szkoła płynnego mówienia" i "Pułapki językowe"). Chętnie tłumaczę. Opublikowałam podręczniki "Niemiecki. Ćwiczenia gramatyczne", "Podstawy budowy zdania w języku niemieckim", e-book "Skuteczna nauka niemieckiego" oraz e-booki do egzaminów Goethe-Zertifikat i telc. Moje artykuły naukowe ukazały się np. w "Germanica Resoviensia". Moja zainteresowania to języki obce, niemieckojęzyczna literatura, dydaktyka, metodyka, antyczny Egipt oraz przede wszystkim moja ukochana córka.
