Słownictwo do tematu „Freundschaft und Liebe” („przyjaźń i miłość”)

Słownictwo do tematu „Freundschaft und Liebe” („przyjaźń i miłość”)

Na dzisiaj mam dla Ciebie prawdziwą gratkę: mnóstwo słownictwa wokół haseł „die Freundschaft” („przyjaźń”) i „die Liebe” („miłość”).

Od kropek rozpoczęłam poszczególne hasła do mapy myśli, strzałki oznaczają słowa / zwroty wyprowadzone od danego słowa.

Die Freundschaft und die Liebe – przyjaźń

  • der Freund – przyjaciel à die Freunde – przyjaciele –> ein wahrer Freund – prawdziwy przyjaciel –> unter Freunden – wśród przyjaciół, między przyjaciółmi –> sich auf jemanden verlassen – polegać na kimś
  • die Eigenschaft – cecha à hilfsbereit – pomocny –> zuverlässig – niezawodny –> vertrauenswürdig – godny zaufania –> verständnisvoll – wyrozumiały –> ehrlich – szczery
  • Freunde erkennt man in der Not – prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie
  • die Freundschaft – przyjaźń
  • Freundschaft schließen – zawierać przyjaźń
  • sich mit jemandem anfreunden / befreunden – zaprzyjaźniać się z kimś

 

DLA DOCIEKLIWYCH Słowo der Freund ma dwa znaczenia:

– przyjaciel – kiedy powiemy „ein Freund von mir” – oznacza to „mój przyjaciel”

– chłopak – kiedy powiemy „mein Freund” – oznacza to „mój chłopak”. Należy jednak dodać, że w języku codziennym ludzie czasem mówią „meine Freundin” jako „moja przyjaciółka” – wtedy z kontekstu wynika, kogo mają na myśli.

die Freundin

eine Freundin von mir – moja przyjaciółka

meine Freundin – moja dziewczyna

 

W tym momencie warto wyjaśnić użycie słów der Kollege / die Kollegin. Podczas gdy w języku polskim oznaczają one kolegę / koleżankę, to w języku niemieckim jeśli powiesz der Kollege, to masz na myśli kolegę z pracy.

Jeśli powiesz meine Kollegin – to oznacza to „moja koleżanka z pracy”. Wtedy automatycznie ktoś zrozumie, że pracujesz z tą osobą.

Dodajmy, że słowo der Kollege podlega deklinacji słabej (czyli n-Deklination). Zapamiętaj jego odmianę:

Nom. der Kollege

Gen. des Kollegen

Dat. dem Kollegen

Akk. den Kollegen

  • gemeinsame Aktivitäten – wspólne aktywności –> zusammen Zeit verbringen – wspólnie spędzać czas –> sich treffen – spotykać się –> Freunde treffen – spotykać przyjaciół –> das Wochenende genießen – cieszyć się weekendem –> zusammen verreisen – razem wyjechać –> zusammen etwas unternehmen – razem coś przedsięwziąć

 

  • die Liebe – miłość
  • lieben – kochać
  • aus Liebe – z miłości
  • Liebe macht blind. – Miłość jest ślepa.
  • die Liebe auf den ersten Blick – miłość od pierwszego wejrzenia
  • Die Liebe geht durch den Magen. – Przez żołądek do serca.
  • Alte Liebe rostet nicht. – Stara miłość nie rdzewieje.
  • die Verliebtheit – zakochanie
  • verliebt – zakochany
  • sich verlieben – zakochać się
  • sich unsterblich verlieben – zakochać się na zabój
  • die Vorliebe – zamiłowanie
  • etwas mit Vorliebe tun – mieć zamiłowanie do czegoś
  • die Vorliebe für – zamiłowanie do

 

  • die Liebeserklärung – deklaracja miłości –> der Liebesbrief – list miłosny
  • erklären – deklarować, wyjaśniać à die Erklärung – deklaracja, wyjaśnienie –> die Unabhängigkeitserklärung – deklaracja niepodległości

 

  • die Emotionen – emocje –> die Sorge – troska –> die Empathie – empatia –> die Freude – radość –> die Begeisterung – zachwyt, entuzjazm –> die Dankbarkeit – wdzięczność –> die Hoffnung – nadzieja –> die Zufriedenheit – zadowolenie –> die Zuversicht – ufność, wiara –> der Ärger – złość –> die Eifersucht – zazdrość –> der Neid – zawiść

 

  • wen liebt man? – kogo się kocha? –> den Partner / die Partnerin – partnera / partnerkę –> den Ehemann / die Ehefrau – męża / żonę –> die Kinder – dzieci –> die Eltern – rodziców –> die Großeltern – dziadków –> die Haustiere – zwierzęta domowe

 

Art des Liebesobjekts – rodzaj obiektu miłosnego

 

  • die Selbstliebe – miłość do siebie samego –> die Selbstsucht (der Egoismus) – egoizm –> selbstsüchtig / egoistisch – egoistyczny, samolubny –> die Selbstlosigkeit – bezinteresowność –> selbstlos – bezinteresowny
  • die Partnerliebe – miłość do partnera –> die Heterosexualität – heteroseksualizm –> die Homosexualität – homoseksualizm –> die Verlobung – zaręczyny –> sich mit jemandem verloben – zaręczyć się z kimś –> der Heiratsantrag – oświadczyny –> einen Heiratsantrag machen – oświadczyć się –> jemanden heiraten – poślubić kogoś –> der Ehering – obrączka
  • die familiäre Liebe – miłość rodzinna –> die Vaterliebe – miłość do ojca –> die Mutterliebe – miłość do matki –> die Kindesliebe – miłość do dziecka
  • die Nächstenliebe – miłość bliźniego
  • die Liebe zur Natur – miłość do przyrody –> die Tierliebe – miłość do zwierząt
  • die Vaterlandsliebe (der Patriotismus) – miłość do ojczyzny (patriotyzm)
  • die Gottesliebe – miłość do Boga

 

UWAGA! Zwróć uwagę na formy czasowników, które pojawiły się na mapie myśli:

lieben, liebte, hat geliebt – kochać

sich verlieben, verliebte sich, hat sich verliebt – zakochać się

Tak jak widzisz, oba czasowniki są regularne.

Czasownik nieregularny: schließen, schloss, hat geschlossen

Jeśli chcesz powiedzieć po niemiecku, że zakochałaś / zakochałeś się w kimś, to pamiętaj o rekcji  czasownika:

sich verlieben in + Akkusativ (biernik)

Ich habe mich in ihn verliebt. – Zakochałam się w nim.

Er hat sich in meine Schwester verliebt. – On zakochał się w mojej siostrze.

Tak wygląda rekcja czasownika sich verlassen:

sich verlassen auf + Akkusativ (biernik)

Du kannst dich auf mich verlassen! – Możesz na mnie polegać!

I formy czasów przeszłych: verließ sich, hat sich verlassen

 

Należy zwrócić uwagę na użycie czasownika heiraten, przy którym często pojawia się błąd.

Niejednokrotnie ktoś powie:

Ich habe mit ihm geheiratet. – Wyszłam za niego / wzięłam z nim ślub.

Powyższe zdanie jest niepoprawne, ponieważ po niemiecku nie mówimy heiraten mit, lecz:

jemanden heiraten – poślubić kogoś (ożenić się, wyjść za mąż)

Poprawne będą więc zdania:

Ich habe ihn geheiratet. – Wyszłam za niego.

Ich habe sie geheiratet. – Ożeniłem się z nią.

 

Przyjrzyjmy się jeszcze, jak używać przymiotników:

Ich bin dankbar für deine Hilfe. – Jestem wdzięczny za twoją pomoc.

Wir sind zuversichtlich, dass die Krise bald zu Ende geht. – Ufamy, że kryzys wkrótce się skończy.

Bist du mit deiner Arbeit zufrieden? – Czy jesteś zadowolony ze swojej pracy?

Die Kinder sind von Geschenken begeistert. – Dzieci są zachwycone prezentami.

 

DLA DOCIEKLIWYCH

Słowa die Eifersucht oraz der Neid często są mylone. Oba tłumaczy się czasami jako zazdrość, jednak rzeczownik der Neid ma bardziej negatywne znaczenie i oznacza zazdrość w sensie zawiści.

Er ist auf sie eifersüchtig. – On jest o nią zazdrosny.

Sie wurde neidisch, als sie sah, dass die Nachbarn sich ein neues Auto gekauft hatten. – Ona poczuła zazdrość / zawiść, kiedy zobaczyła, że sąsiedzi kupili sobie nowy samochód.

DO POBRANIA 

Tutaj pobierzesz materiał wraz z ćwiczeniami do słownictwa: Freundschaft und Liebe materiał Niemiecki po ludzku

Niemiecki w 5 minut: Niemieckie idiomy. Część 1

Niemiecki w 5 minut: Niemieckie idiomy. Część 1

W kolejnym wpisie z serii „Niemiecki w 5 minut” zajmiemy się idiomami. Przypomnę, że idiom to zwrot, który składa się z kilku wyrazów. Połączone mają one inne znaczenie niż w rzeczywistości. Wszystkie posty z serii „Niemiecki w 5 minut” znajdziesz tutaj. Przygotuj się więc na niemieckie idiomy!

  • Hand und Fuß haben – mieć ręce i nogi

Jak widzisz, po niemiecku mówi się, że coś ma „rękę i stopę”.

Dein Projekt hat Hand und Fuß. – Twój projekt ma ręce i nogi.

  • zwei Fliegen mit einer Klappe schlagen – upiec dwie pieczenie na jednym ogniu

Tutaj zabijamy dwie muchy jedną klapką.

Ich habe zwei Fliegen mit einer Klappe geschlagen! – Upiekłam dwie pieczenie na jednym ogniu!

  • aus einer Mücke einen Elefanten machen – robić z igły widły

Po niemiecku robi się słonia z komara.

Schon wieder machst du aus einer Mücke einen Elefanten! – Znowu robisz z igły widły!

  • nicht alle Tassen im Schrank haben – mieć nie po kolei w głowie

W niemieckim nie ma się wszystkich filiżanek w szafie.

Mir scheint, dass er nicht alle Tassen im Schrank hat. – Zdaje mi się, że on ma nie po kolei w głowie.

  • alle Hände voll zu tun haben – mieć pełne ręce roboty

Von Montag bis Freitag habe ich alle Hände voll zu tun. – Od poniedziałku do piątku mam pełne ręce roboty.

  • zwei linke Hände haben – mieć dwie lewe ręce

Man sollte den Kindern nicht sagen, dass sie zwei linke Hände haben. – Nie powinno się mówić dzieciom, że mają dwie lewe ręce.

  • nur Bahnhof verstehen – nie mieć zielonego pojęcia

Ich verstehe nur Bahnhof. – Nie mam zielonego pojęcia.

  • die Nase voll von etwas haben – mieć czegoś po dziurki w nosie

Ich habe die Nase voll davon! – Mam tego po dziurki w nosie!

  • jemanden auf die Palme bringen – doprowadzać kogoś do szału / do wściekłości

Po niemiecku zanosimy kogoś na palmę 🙂

Mit dieser Aussage hast du mich auf die Palme gebracht! – Tą wypowiedzią doprowadziłeś mnie do szału!

  • jemandem auf den Wecker gehen – wkurzać kogoś

Sein Verhalten geht mir auf den Wecker! – Jego zachowanie mnie wkurza!

Tutaj możesz pobrać PDF z idiomami: Niemiecki w 5 minut 17.05.2021

Niemiecki w 5 minut: Czasownik „mögen” – jak go poprawnie używać?

Niemiecki w 5 minut: Czasownik „mögen” – jak go poprawnie używać?

Dzisiaj poświęcę kilka słów czasownikowi mögen 🙂 Przypominam, że wszystkie posty z serii „Niemiecki w 5 minut” znajdziesz tutaj. W każdym poście jest PDF do pobrania.

UWAGA! Zwróć uwagę na często mylone formy:

ich mochte – lubiłem

ich möchte – chciałabym (odnośnie teraźniejszości i przyszłości)

Bardzo często ktoś błędnie mówi „ich mochte” jako „chciałam”, podczas gdy forma „ich mochte” jest formą czasu Präteritum od czasownika „mögen”, tak więc:

ich mag – lubię

ich mochte – lubiłam

Forma „möchte” jest formą trybu przypuszczającego Konjunktiv II i pochodzi od czasownika „mögen”:

ich möchte – chciałabym

Jednak jeśli chcesz powiedzieć w czasie przeszłym, to należy powiedzieć:

ich wollte – chciałem

UWAGA! Pamiętaj o tym, że czasownika mögen nie łączymy z drugim czasownikiem. Jeśli chcesz po niemiecku powiedzieć, że lubisz coś robić, to musisz powiedzieć, że robisz to chętnie:

Ich spiele Tennis gerne. – Chętnie gram w tenisa. / Lubię grać w tenisa.

Ich mag Tennis spielen.

Czasownik mögen możemy połączyć z rzeczownikiem:

Ich mag Tennis. – Lubię tenis.

Ich mochte Tennis. – Lubiłam tenis.

 

Ten post to fragment nowego wydania mojego podręcznika „Podstawy budowy zdania w języku niemieckim. Teoria”. Znajdziesz go tutaj. Nowe wydanie ukaże się w lipcu lub w sierpniu. Każda osoba, która zakupi e-book teraz, nowe wydanie dostanie za darmo. 

Tutaj możesz pobrać ten post w PDF: Niemiecki w 5 minut 02.06.2020

Pułapki językowe: Jak poprawnie używać słowa „Haus”?

Pułapki językowe: Jak poprawnie używać słowa „Haus”?

Ten post jest małą częścią mojego kursu online „Pułapki językowe”. Zaczynamy już 2 marca! To jedyna taka okazja w tym roku, ponieważ w 2020 nie będzie już drugiej edycji tego kursu. Jest on przeznaczony dla osób na poziomach A2-B1 i polega na eliminacji częstych błędów. Zawiera teorię i ćwiczenia.

Tutaj możesz się zapisać na kurs: 

Kurs niemieckiego „Pułapki językowe”

 

Zwroty „zu Hause“ oraz „nach Hause“ oznaczają, że mamy na myśli dom jako miejsce, w którym mieszkamy. Nie musi to być więc budynek domu – dla kogoś domem może być mieszkanie, dla kogoś innego jeden mały pokój wynajmowany we wspólnocie mieszkaniowej.

nach Hause – do domu.

Ich gehe nach Hause. – Idę do domu.

Wir fahren jetzt nach Hause. – Jedziemy teraz do domu. 

 

zu Hause – w domu

Ich bin nachmittags zu Hause. – Jestem popołudniami w domu. 

Wir essen meistens zu Hause. – Jemy najczęściej w domu.

 

bei mir zu Hause – u mnie w domu

Treffen wir uns bei mir zu Hause? – Spotkamy się u mnie w domu?

 

sich wie zu Hause fühlen – czuć się jak u siebie w domu

Fühl dich wie zu Hause! – Czuj się jak u siebie w domu!

 

Wie geht’s zu Hause? – Co słychać w domu?

 

in Warschau zu Hause sein – mieszkać w Warszawie

 

nirgendwo zu Hause sein – nigdzie nie czuć się jak u siebie

Meine Bekannte ist nirgendwo zu Hause, aber sie sucht noch ihren Platz auf der Welt. – Moja znajoma nigdzie nie czuje się jak u siebie w domu, ale szuka jeszcze swojego miejsca na świecie.

 

ins Haus liefern – dostarczyć do domu

Die Post liefert die Pakete ins Haus. – Poczta dostarcza paczki do domu.

 

Możliwa jest także opcja „im Haus“ oraz „ins Haus“, lecz bardziej w znaczeniu samego domu jako budynku.

 

Wyobraźmy sobie, że dwie osoby, np. Paul i Michael, stoją przed domem, a trzecia – Emil – jest w środku.

 

Paul pyta Michaela: „Wo ist denn Emil”? – Gdzież jest Emil? 

Michael odpowiada: „Er ist jetzt im Haus (Czyli jest w domu, w budynku – niekoniecznie w swoim domu. „Zu Hause” oznaczałoby, że jest on u siebie w domu)

 

Paul i Michael postanawiają wtedy wejść do domu, aby porozmawiać z Emilem. Mają na myśli wejście do domu jako do budynku, więc powiedzą:

„Gehen wir ins Haus?” (nie powiedzą więc „nach Hause”)

 

ins Haus gehen / kommen – iść / przychodzić do domu

 

Inne przykłady:

Es war schön, im Garten zu sitzen, aber jetzt gehe ich ins Haus. – Było ładnie siedzieć w ogrodzie, ale teraz idę do domu.

Warum stehst du im Regen? Komm doch ins Haus! – Dlaczego stoisz w deszczu? Wejdź no do domu!

 

aus dem Haus gehen – wyjść z domu

Ich gehe aus dem Haus um 8:30 Uhr. – Wychodzę z domu o 8:30.

 

Niemiecki w 5 minut: Czasowniki „heiraten” i „kommunizieren”

Niemiecki w 5 minut: Czasowniki „heiraten” i „kommunizieren”

Dzisiaj w serii „Niemiecki w 5 minut” (wszystkie posty tutaj) mam dla Was post o często błędnie używanych czasownikach „heiraten” i „kommunizieren”. Post ten jest małą częścią mojego kursu online „Pułapki językowe”, który rusza już 2 marca. W dniach 2-20 marca będziesz mieć możliwość nauczenia się, jak unikać często popełnianych błędów. Kurs jest przeznaczony przede wszystkim dla osób na poziomach A2-B1.

Tutaj możesz zapisać się na listę zainteresowanych kursem:

Lista zainteresowanych kursem „Pułapki językowe”

Często mylone czasowniki to:

  • heiraten
  • kommunizieren

W języku polskim są one zwrotne, w języku niemieckim nie. Jak je stosować?

heiraten (heiratete, hat geheiratet) – brać ślub, poślubić, ożenić się, wyjść za mąż – w języku polskim czasownik zwrotny w znaczeniu ożenić się

Czasownik ten łączymy z biernikiem (Akkusativ):

jemanden heiraten – poślubić kogoś

Er hat meine Freundin geheiratet. – On poślubił moją przyjaciółkę / ożenił się z moją przyjaciółką.

Wen hat sie geheiratet? – Kogo ona poślubiła? / Za kogo wyszła za mąż?

 

Czasownik kommunizieren nie jest czasownikiem zwrotnym.

Nie mówimy więc ich kommuniziere mich – komunikuję się

Poprawna forma to: ich kommuniziere – komunikuję się

mit jemandem kommunizieren (kommunizierte, hat kommuniziert) – porozumiewać się z kimś

Wir kommunizieren auf Deutsch. – Porozumiewamy się po niemiecku.

Jak zawsze, mam dla Ciebie PDF ze słownictwem: Niemiecki w 5 minut 18.02.2020

Jeśli interesuje Cię kurs „Pułapki językowe”, możesz napisać do mnie z każdym pytaniem: msurowiec2010@gmail.com

Niemiecki w 5 minut: czasowniki „sorgen”, „sich sorgen”, „sich Sorgen machen”

Niemiecki w 5 minut: czasowniki „sorgen”, „sich sorgen”, „sich Sorgen machen”

Tak jak Wam obiecałam, będę co drugi wtorek publikować nowy post z serii „Niemiecki w 5 minut” (wszystkie posty z serii tutaj).

Na samym dole znajdziecie jak zawsze PDF do pobrania.

Często mylone czasowniki to sorgen, sich sorgen oraz sich Sorgen machen.

Jak ich używać?

  • sorgen für jemanden/etwas (sorgte, hat gesorgt) – troszczyć się, dbać o kogoś/o coś

Du kaufst das Essen und ich sorge für die Getränke. – Ty kupisz jedzenie, a ja zatroszczę się o napoje.

  • sich sorgen um – martwić się o

Meine Eltern sorgen sich um mich. – Moi rodzice martwią się o mnie.

  • sich Sorgen machen um jemanden/etwas – martwić się o kogoś/o coś

Warum machst du dir ständig Sorgen um ihn? – Dlaczego ciągle się o niego martwisz?

 

UWAGA! Pamiętaj o tym, że przyimki für oraz um łączą się tylko z biernikiem (Akkusativ).

 

Ponadto w zwrocie sich Sorgen machen zaimek zwrotny występuje w celowniku (Dativ). Poprawna odmiana:

ich mache mir Sorgen

du machst dir Sorgen

er/sie/es macht sich Sorgen

wir machen uns Sorgen

ihr macht euch Sorgen

sie machen sich Sorgen

 

Tutaj możesz pobrać PDF: Niemiecki w 5 minut 21.01.2020

Kolejny post z serii „Niemiecki w 5 minut” już za 2 tygodnie 🙂 

Czasownik „gehören” z „zu” czy bez „zu”?

Czasownik „gehören” z „zu” czy bez „zu”?

Czasownik „gehören” często jest błędnie używany. Uczący się często nie są pewni, czy użyć „zu” czy nie. Więc jak to jest?

Czasownik ten oznacza „należeć”, jednak w dwóch kontekstach:

  1. Mówi on o własności, o posiadaniu czegoś:

Das Buch gehört mir. – Książka należy do mnie.

Wem gehört das Auto? – Do kogo należy samochód?

Der Hund gehört ihm. – Pies należy do niego.

 

Jak widzimy, występuje tutaj dopełnienie w celowniku (Dativ). Jest więc inaczej niż po polsku, po niemiecku nie potrzebujemy przyimka „do”.

 

  1. Mówi on o przynależności do danej grupy, do całości:

Polen gehört zur Europäischen Union. – Polska należy do Unii Europejskiej. (UE jest grupą, organizacją, więc nie chodzi tutaj o własność, lecz o przynależność)

Sie gehört zu netten Menschen. – Ona należy do miłych ludzi. („mili ludzie“ to grupa, a ona jest częścią tej grupy. Pomijając przyimek „zu”, wyszłoby na to, że „ona jest własnością miłych ludzi”)

Dieser Wein gehört zu den besten. – To wino należy do najlepszych.

 

Czy macie pytania odnośnie tych dwóch znaczeń? 

Czasownik „gehören” z „zu” czy bez „zu”?

Słowa i konteksty. Część 5

Dzisiaj czas na kolejną część serii, w której przedstawiam Wam kilka znaczeń danego słowa wraz z kontekstami.



frisch

1. Ist dieser Käse noch frisch?
2. Gestern früh war es warm, aber heute ist es frisch.
3. Der Dieb wurde auf frischer Tat ertappt.
4. Setz dich auf die Bank nicht, sie ist frisch gestrichen!
5. Im Hotel müssen frische Handtücher immer vorhanden sein.

frisch – świeży
frisch – chłodny
frischer Wind – chłodny wiatr
es ist frisch – jest chłodno
jemanden auf frischer Tat ertappen – przyłapać kogoś na gorącym uczynku
frisch gestrichen – świeżo malowane

stillen – stillte – hat gestillt 

1. Die Mutter stillt ihr Baby noch, es ist erst 2 Monate.
2. Ich habe den ganzen Tag nicht gegessen und erst am Abend konnte ich meinen Hunger stillen.
3. Die Schmerzen des Patienten konnten gestillt werden.

stillen – karmić piersia
Hunger stillen – zaspokoić głód
Durst stillen – zaspokoić pragnienie
Neugier stillen – zaspokoić ciekawość
Schmerzen stillen – koić bóle

bekommen – bekam – hat bekommen 

1. Ich habe die CD geschenkt bekommen.
2. Das Kind hat schon einen Zahn bekommen.
3. Ich hatte Magenschmerzen und der Kamillentee ist mir gut bekommen. (w tym znaczeniu stosujemy czasownik posiłkowy „sein”)
4. Soll ich dir helfen oder bekommst du das hin?
5. Sie hat ein Kind bekommen.

etwas geschenkt bekommen – otrzymać coś w prezencie
einen Zahn bekommen
etwas hinbekommen – radzić sobie z czymś
ein Kind bekommen – urodzić dziecko
jemandem gut / schlecht bekommen – służyć / nie służyć komuś (wyjść / nie wyjść na zdrowie)

Czasownik „gehören” z „zu” czy bez „zu”?

Słowa i konteksty. Część 4

Dziś wracam na chwilę do serii „Słowa i konteksty”, w której prezentuję Wam różne zastosowania poszczególnych słówek. Poprzednie części znajdziecie pod nową etykietą „słowa i konteksty”. 

Od dzisiaj możecie mi zadawać pytania na ask.fm

https://m.ask.fm/Gretinia25


1. der Sinn, die Sinne 

a). Er hat seine fünf Sinne nicht beisammen.
b) Die fünf Sinne des Menschen sind: das Hören, das Sehen, das Riechen, das Schmecken und das Tasten.
c) Was du gesagt hast, macht keinen Sinn.
d) Er hat Sinn für Humor.
e) Sie hatte wenig Sinn für Geburtstagspartys.

seine fünf Sinne nicht beisammen haben – nie być przy zdrowych zmysłach 
der Sinn, die Sinne – zmysł, zmysły
die fünf Sinne – pięć zmysłów
Sinn machen – mieć sens 
keinen Sinn machen (haben) – nie mieć sensu 
Sinn für Humor haben – mieć poczucie humoru 
Sinn für etwas haben – mieć wyczucie czegoś, mieć powiązanie z czymś 
2. verabschieden – verabschiedete – hat verabschiedet 

a) Wir müssen schon gehen, verabschieden wir uns von unseren Gastgebern!
b) Wegen des Betrugs wurde der Minister verabschieden.
c) Das Parlament hat den Haushalt für 2016 verabschiedet.

sich von jemandem verabschieden – pożegnać się z kimś 
jemanden verabschieden – dymisjonować kogoś 
den Haushalt verabschieden – uchwalić budżet 
ein Gesetz verabschieden – uchwalić ustawę 
3. die Partei, -en 

a) Der Politiker ist aus der Partei ausgetreten.
b) Im Zivilprozess gibt es immer zwei Parteien.
c) Er wollte mich unterstützen und hat für mich Partei ergriffen.

die Partei, -en – partia, strona (np. w procesie, w umowie) 
die politische Partei – partia polityczna 
in einer Partei sein – być w partii 
aus einer Partei austreten – wystąpić z partii 
für jemanden Partei ergreifen – stawać po czyjejś stronie 


P.S. Kolejna notka będzie o przyimkach „mit”, „mitsamt”, „nebst”, „samt”. 
Czasownik „gehören” z „zu” czy bez „zu”?

Słowa i konteksty. Część 3

Dzisiaj nadeszła kolej na trzecią część serii „Słowa i konteksty”, gdzie omawiam kilka znaczeń danego słowa. Tutaj znajdziecie poprzednie części:

Słowa i konteksty. Część 1

Słowa i konteksty. Część 2

1. die Seite, -n – bok (ciała), strona (np. książki, ulicy), aspekt, problem 

Der Mann ist auf einer Seite gelähmt. – Mężczyzna jest sparaliżowany po jednej stronie.

Nach dem ganzen Tag tut mir die rechte Seite weh. – Po całym dniu boli mnie prawy bok.

Auf der anderen Seite der Straße befindet sich die Kreisverwaltung. – Po prawej stronie ulicy znajduje się administracja okręgu (powiatu).

Wir müssen das Problem von einer anderen Seite betrachten. – Musimy rozpatrzyć ten problem z innego punktu widzenia.

2. sich erholen (erholte sich – hat sich erholt) – odzyskać siły, wydobrzeć, wypocząć 

Im Sommer habe ich mich gut erholt. – W lecie dobrze wypoczęłam.

Zum Glück hat er sich von der Krankheit schon erholt. – Na szczęście wydobrzał po chorobie (odzyskał siły).

Die Batterie hat sich über Nacht erholt. – Bateria przez noc się naładowała.

Die Börsenkurse haben sich erholt. – Kursy na giełdzie wzrosły.

3. der Kopf, die Köpfe – głowa

Ich weiß, dass du jetzt traurig bist, aber Kopf hoch! Ich helfe dir. – Wiem, że jesteś teraz smutny, ale głowa do góry!

Sie hat allen Männern den Kopf verdreht. – Zawróciła wszystkim mężczyznom w głowie.

Sie schüttelte verständnislos den Kopf. – Potrząsała głową, nie rozumiejąc.

4. einsam – samotny 

Er ist leider einsam und verlassen. – On jest niestety samotny i opuszczony.

Das Haus ist  einsam gelegen. Es ist unglaublich schwer, es zu finden. – Dom jest położony w odosobnieniu. Jest niewiarygodnie trudno go znaleźć.

Er war eigentlich immer von Menschen umgeben, aber ist trotzdem einsam gestorben. – Tak właściwie zawsze był otoczony ludźmi, ale mimo to zmarł samotnie.

Ich wünsche mich auf eine einsame Insel. – Chciałbym na bezludną wyspę.

5. die Tafel, -n – tablica, tabliczka, tabela, stół

Er isst schon gerne eine Tafel bittere Schokolade. – On chętnie je tabliczkę gorzkiej czekolady.

Die Lehrerin bat den Schüler, das Wort an die Tafel zu schreiben. – Nauczycielka poprosiła ucznia, aby napisał słowo na tablicę.

Wir feiern heute die goldene Hochzeit, eine festlich geschmückte Tafel ist schon fertig. – Świętujemy dzisiaj złote wesele, uroczyście ozdobiony stół jest już gotowy.

Wir haben eine Tafel mit vier Gedecken reserviert. – Zarezerwowaliśmy stół z czterema nakryciami.

Czasownik „gehören” z „zu” czy bez „zu”?

Słowa i konteksty. Część 2

1. einmal 
a) Versteh, dass ich mich auf zwei Sachen auf einmal nicht konzentrieren kann.
b) Ich habe schon vergessen, wie ich da gearbeitet habe. Das war einmal.
c) Sie kann nicht einmal zugeben, dass sie einen Fehler gemacht hat. Ich habe schon genug.

auf einmal – naraz 
das war einmal – to już przeszłość, to było dawno
einmal – nawet (stosowane, aby wyrazić np. irytację czy zniecierpliwienie)
Er hat nicht einmal angerufen. – Nawet nie zadzwonił. 

2. annehmen 
a) Ich habe die Einladung sehr gerne angenommen.
b) Obwohl ich gerne versuchen würde, kann ich diese Herausforderung nicht annehmen.
c) Ich bin es mir nicht sicher, aber ich nehme an, dass er nicht mehr kommt.
d) Nimm doch endlich Vernunft an!
e) Der Rettungsdienst hat sich der Verletzten angenommen.

annehmen – przyjąć
die Einladung annehmen – przyjąć zaproszenie
das Geschenk annehmen – przyjąć prezent
das Angebot annehmen – przyjąć ofertę 

eine Herausforderung annehmen – podjąć wyzwanie

annehmen – zakładać (sądzić, przypuszczać)
Es ist anzunehmen… – Należy przypuszczać…
Angenommen, dass… – Zakładając, że…

annehmen – twierdzić, uważać
Ich nehme an, dass… – Uważam, że… 

Vernunft annehmen – nabrać rozumu 

sich jemandes annehmen – zaopiekować się kimś (z dopełniaczem)
Sie haben sich des elternlosen Kindes angenommen. – Zaopiekowali się 

3. nach 
a) Hier kann man leckere Forellen nach Art des Hauses essen.
b) Er isst gerne Speisen nach griechischer Art.
c) Man muss alles nicht so hastig machen, sondern nach und nach.
d) Die Wohnung ist nicht nach meinem Geschmack.

nach Art des Hauses – według własnej receptury 
nach griechischer Art – po grecku
nach italienischer Art – po włosku
nach und nach – stopniowo
nach meinem Geschmack – w moim guście 

Czasownik „gehören” z „zu” czy bez „zu”?

Słowa i konteksty. Część 1

Dzisiaj rozpoczynam nową serię. Będę Wam przedstawiać znaczenia różnych słów, zawsze w kilku kontekstach. 

1. bauen 
a)  In diesem Betrieb werden Autos gebaut
b) In unserer Stadt wird eine Brücke gebaut
c) Egal was er macht, baut er Mist.

bauen – budować
bauen – produkować, konstruować
eine Maschine bauen – konstruować maszynę 
der Fensterbau – produkcja okien
Mist bauen – nawarzyć piwa, robić głupstwa 
Da hast du Mist gebaut! – Ale narobiłeś głupot! 

2. das Wort, die Worte – słowo, słowa 
a) Wenn er redet, kann ich zu Wort nicht kommen.
b) Ich sage dazu kein Wort mehr.
c) Der Chef fällt mir immer ins Wort.
d) Sie reden kein Wort miteinander. 

zu Wort kommen – dojść do słowa 
kein Wort mehr sagen – nie powiedzieć już ani słowa 
kein Wort miteinander reden – nie zamienić ze sobą ani słowa
jemandem ins Wort fallen – wpadać komuś w słowo