utworzone przez Magdalena Welter | 19 lip 2015 | Ciekawostki, Czasowniki, Słownictwo
Dzisiaj krótki post o dwóch krótkich słowach, które mogą sprawiać kłopoty ze względu na swoją wymowę.
Czasownik „gucken” (patrzeć, oglądać), w którym „g” wymawia się jak „k”. Wiele razy słyszałam, że ktoś szukał w słowniku czasownika „kucken” i nie znalazł, a chodziło oczywiście o „gucken”. Nie wiadomo dlaczego, Niemcy wymawiają na początku „k”. Poprawnie powinno się na początku wymówić „g”, ale prawie nikt tak nie mówi.
aus dem Fenster gucken – wyjrzeć przez okno
Fernsehen gucken – oglądać telewizję
guck mal! – popatrz!
Drugim słowem jest „der Buckel” (garb, grzbiet, plecy), gdzie bardzo często „b” wymawiane jest jak „p”.
einen Buckel haben – mieć garb
Mach nicht so einen Buckel! – Nie garb się!
sich den Buckel kratzen – drapać się po plecach
einen Rucksack auf dem Buckel tragen – nosić plecak na plecach
utworzone przez Magdalena Welter | 12 lip 2015 | Ciekawostki, Słownictwo
Dzisiaj kolejna porcja ładnych słówek do zapamiętania 🙂
1. irdisch – ziemski, doczesny
das irdische Leben – życie doczesne
irdische Güter – dobra doczesne
2. kuschelig – wygodny (das Bett, der Sessel), przytulny (die Decke, der Stoff)
kuscheln – tulić się
das Kuscheltier – przytulanka, maskotka
3. mutterseelenallein – samiuteńki. Zbitka trzech słów: „die Mutter” – matka, „die Seele” – dusza, „allein” – sam
4. die Offenheit – otwartość
5. die Zufriedenheit – zadowolenie
6. die Erquickung – orzeźwienie
zur Erquickung – dla orzeźwienia
erquicken – orzeźwiać, pokrzepiać
Der Schlaf hat mich erquickt. – Sen mnie pokrzepił.
7. die Lebensfreude – radość życia
8. lebensfroh – cieszący się życiem
9. das Frühlingserwachen – wiosenne przebudzenie
10. das Zuhause – dom, ognisko domowe (dom w sensie miejsca, w którym czujemy się jak w domu)
11. das Freibier – darmowe piwo
12. das Meeresrauschen – szum morza
rauschen – szumieć, szeleścić
13. die Zweisamkeit – życie we dwoje (die Einsamkeit – samotność)
utworzone przez Magdalena Welter | 10 lip 2015 | Ciekawostki, Słownictwo
Niemieckie „Klassik Radio” przeprowadziło wśród swoich słuchaczy ankietę na najpiękniejsze niemieckie słowa. Przygotowałam dla Was część z nich:
1. die Augenweide – rozkosz dla oka
Słowo „Augenweide” oznacza przyjemne doznanie estetyczne, np.:
Es ist eine Augenweide zu sehen, wie er das Bild zu Ende malt. – Rozkoszą dla oka było widzieć, jak maluje obraz do końca.
Samo słowo „die Weide” to „wierzba” lub „pastwisko”. Słowo „Augenweide” to takie pastwisko, na którym oko może się nakarmić 🙂
2. die Geborgenheit – bezpieczeństwo
3. der Herzensdieb (Frauenheld) – kobieciarz. Oba słowa są bardzo ciekawe, złożenia powstałe z : „das Herz” – serce, „der Dieb” – złodziej oraz „die Frau – kobieta”, „der Held” – bohater. Kobieciarz to więc złodziej serc lub bohater kobiet 🙂
4. das Mitgefühl – współczucie. Słowo oznaczające, że czujemy z kimś, że czujemy to samo.
5. die Nächstenliebe – miłość bliźniego. „der Nächste” – bliźni.
6. das Buschwindröschen – zawilec gajowy. Moim zdaniem jest to bardzo ładne słowo, składa się z: „der Busch” – lasek, gaj, „der Wind” – wiatr i „das Röschen” – różyczka.
7. das Heimweh – tęsknota za krajem, ojczyzną, domem. Dosłownie: ból związany z domem
8. jauchzen – weselić, radować się. Słowo to występuje w wielu kościelnych pieśniach. Powstało ono ze starego okrzyku „juch!” wyrażającego radość.
9. der / das Kuddelmuddel – bajzel, bałagan
10. das Kaffeekränzchen – regularne damskie spotkania przy kawie. Słowo pochodzi od „der Kaffee” – kawa i „der Kranz” – wieniec. Oznacza dosłownie „wianuszek przy kawie”.
11. das Morgenrot, die Morgenröte – jutrzenka, świt, czyli poranna czerwień 🙂 Słowo kiedyś oznaczało czerwoną barwę nieba przy wschodzie Słońca.
12. mucksmäuschenstill – cichutko, cicho jak mysz pod miotłą. Słowo pochodzi od „der Muck” – mru-mru, „die Maus” – mysz, „still” – cichy.
ohne einen Mucks – ani mru-mru
keinen Mucks sagen – nie pisnąć ani słowa
es war kein Mucks zu hören – było cicho jak makiem zasiał
13. der Leckerbissen – smakołyk, smaczny kąsek (atrakcja)
14. der Firlefanz – graty, bzdury
Firlefanz reden – gadać bzdury
Das ist doch alles Firlefanz. – To wszystko bzdury.
Ile z tych słów znaliście? Może podacie przykłady równie ciekawych słów z innych języków?
utworzone przez Magdalena Welter | 8 lip 2015 | Słownictwo
Dzisiaj przygotowałam dla Was znaczenia słówka „Bescheid”, także kilka zwrotów.
der Bescheid, -e – decyzja, odpowiedź
positiver Bescheid – decyzja pozytywna
negativer Bescheid – decyzja negatywna
der Bescheid vom Finanzamt (der Finanzamtbescheid) – decyzja z urzędu skarbowego
den Bescheid des Finanzamtes abwarten – poczekać na decyzję urzędu skarbowego
jemandem einen abschlägigen Bescheid erteilen – dać komuś odmowną odpowiedź.
Sie bekommen Bescheid. – Otrzyma pan decyzję.
der Bescheid, -e – wiadomość, informacja
jemandem Bescheid über etwas geben – poinformować kogoś o czymś
jemandem Bescheid sagen – dać komuś znać
Sag Bescheid, wann du kommen kannst. – Daj znać, kiedy możesz przyjść.
Im Moment weiß ich nicht, ich sage dir später Bescheid. – Na razie nie wiem, powiem ci później.
jemandem ordentlich Bescheid sagen – wygarnąć komuś całą prawdę
jemandem ordentlich Bescheid stoßen – bez ogródek powiedzieć, co się myśli (zwrot ten wyraża najczęściej oburzenie)
jemandem Bescheid tun – odpowiedzieć na czyjś toast (kiedy ktoś pije na czyjeś zdrowie)
über etwas Bescheid wissen – wiedzieć o czymś
Ich weiß Bescheid. – Wiem (o co chodzi).
Często jestem pytana o to, czym „ich weiß Bescheid” różni się od „ich weiß”. Wielkiej różnicy nie ma, „ich weiß Bescheid” ja stosuję wtedy, kiedy chcę podkreślić, że coś wiem, że się znam, że nikt nie musi mi mówić, o co chodzi.
Damit du Bescheid weißt! – A żebyś wiedział!
utworzone przez Magdalena Welter | 2 lip 2015 | Słowa i konteksty, Słownictwo
1. einmal
a) Versteh, dass ich mich auf zwei Sachen auf einmal nicht konzentrieren kann.
b) Ich habe schon vergessen, wie ich da gearbeitet habe. Das war einmal.
c) Sie kann nicht einmal zugeben, dass sie einen Fehler gemacht hat. Ich habe schon genug.
auf einmal – naraz
das war einmal – to już przeszłość, to było dawno
einmal – nawet (stosowane, aby wyrazić np. irytację czy zniecierpliwienie)
Er hat nicht einmal angerufen. – Nawet nie zadzwonił.
2. annehmen
a) Ich habe die Einladung sehr gerne angenommen.
b) Obwohl ich gerne versuchen würde, kann ich diese Herausforderung nicht annehmen.
c) Ich bin es mir nicht sicher, aber ich nehme an, dass er nicht mehr kommt.
d) Nimm doch endlich Vernunft an!
e) Der Rettungsdienst hat sich der Verletzten angenommen.
annehmen – przyjąć
die Einladung annehmen – przyjąć zaproszenie
das Geschenk annehmen – przyjąć prezent
das Angebot annehmen – przyjąć ofertę
eine Herausforderung annehmen – podjąć wyzwanie
annehmen – zakładać (sądzić, przypuszczać)
Es ist anzunehmen… – Należy przypuszczać…
Angenommen, dass… – Zakładając, że…
annehmen – twierdzić, uważać
Ich nehme an, dass… – Uważam, że…
Vernunft annehmen – nabrać rozumu
sich jemandes annehmen – zaopiekować się kimś (z dopełniaczem)
Sie haben sich des elternlosen Kindes angenommen. – Zaopiekowali się
3. nach
a) Hier kann man leckere Forellen nach Art des Hauses essen.
b) Er isst gerne Speisen nach griechischer Art.
c) Man muss alles nicht so hastig machen, sondern nach und nach.
d) Die Wohnung ist nicht nach meinem Geschmack.
nach Art des Hauses – według własnej receptury
nach griechischer Art – po grecku
nach italienischer Art – po włosku
nach und nach – stopniowo
nach meinem Geschmack – w moim guście
utworzone przez Magdalena Welter | 1 lip 2015 | Słowa i konteksty, Słownictwo
Dzisiaj rozpoczynam nową serię. Będę Wam przedstawiać znaczenia różnych słów, zawsze w kilku kontekstach.
1. bauen
a) In diesem Betrieb werden Autos gebaut.
b) In unserer Stadt wird eine Brücke gebaut.
c) Egal was er macht, baut er Mist.
bauen – budować
bauen – produkować, konstruować
eine Maschine bauen – konstruować maszynę
der Fensterbau – produkcja okien
Mist bauen – nawarzyć piwa, robić głupstwa
Da hast du Mist gebaut! – Ale narobiłeś głupot!
2. das Wort, die Worte – słowo, słowa
a) Wenn er redet, kann ich zu Wort nicht kommen.
b) Ich sage dazu kein Wort mehr.
c) Der Chef fällt mir immer ins Wort.
d) Sie reden kein Wort miteinander.
zu Wort kommen – dojść do słowa
kein Wort mehr sagen – nie powiedzieć już ani słowa
kein Wort miteinander reden – nie zamienić ze sobą ani słowa
jemandem ins Wort fallen – wpadać komuś w słowo
utworzone przez Magdalena Welter | 22 cze 2015 | Bracia Grimm, Ciekawostki, Historia, Literatura, Słownictwo
Baśń „Die Bremer Stadtmusikanten” ukazała się w 1812 roku w I tomie zbioru baśni braci Grimm.
Tu możecie przeczytać baśń po niemiecku:
Die Bremer Stadtmusikanten
A tu posłuchać:
Die Bremer Stadtmusikanten (Hoerspiel)
Myślę, że możecie znać tę baśń, bo należy do tych popularniejszych. Bohaterami są cztery domowe zwierzęta (kogut, pies, kot, osioł), które ze względu na swój podeszły wiek są źle traktowane przez pana i wobec tego uciekają, aby zostać w Bremie muzykantami miejskimi. Nigdy tam jednak nie docierają, ponieważ nie są w stanie pokonać dystansu do Bremy w jeden dzień. Nocują w lesie, gdzie odkrywają dom zbójców, których przepędzają głośnym „śpiewem”. Po drodze zdobywają łup bandy zbójców, dom, w którym zamieszkują.
Przesłanie baśni jest oczywiście pozytywne i sugeruje możliwość rozwiązania problemu nawet w najgorszym położeniu.
Pierwsze ilustracje sporządził słynny angielski karykaturzysta George Cruikshank (1893, German Popular Stories):
A dlaczego „muzykanci” udają się akurat do Bremy? W Bremie już w średniowieczu muzycy byli zatrudniani przez władze miejskie. Istnieje udokumentowany dowód z 1339 roku o trębaczu radnego. Potem zatrudniano muzyków także w innych północnoniemieckich miastach. Około 1500 roku byli to dwaj trębacze, jeden puzonista oraz dwóch muzyków grających na piszczałce. Często towarzyszyli poselstwom, grali podczas przyjęć senatu czy na weselach. Na obrazach z XVII wieku pochodzących z Bremy widać także czterech muzyków grających na instrumentach dętych. W 1751 roku miejscy muzykanci zostali włączeni do miejskiego korpusu muzycznego. W XIX wieku miejski dyrektor muzyczny kontynuował tradycję, która prowadziła do dzisiejszych, subwencjonowanych przez miasto orkiestr.
Muzycy rady prowadzą orszak weselny. Fragment obrazu z 1618 roku znajdującego się w Focke-Museum w Bremie
I porcja słownictwa:
der Esel, – – osioł
dienen – służyć
zu Ende gehen – kończyć się
untauglich – nieprzydatny
fortlaufen – uciekać, czmychać
der Jagdhund – pies myśliwski
jappen – dyszeć, sapać (stary, dzisiaj bardzo rzadko używany czasownik)
die Laute – lutnia
die Pauken schlagen – grać na kotłach
jemandem in die Quere kommen – włazić komuś w paradę, natykać się na kogoś
stumpf – tępy
ersaufen – utonąć, topić
der Flüchtling – zbieg, uciekinier, uchodźca
aus Leibeskräften – na całe gardło
das Erbarmen – litość
der Vorschlag – propozycja
das Fünkchen – iskierka (od der Funke – iskra)
der Geselle – facet / czeladnik, w baśni chodzi o towarzysza
erleuchten – rozświetlać
der Räuber – rabuś, zbój, bandyta
die Herberge – schronisko
schimmern – migotać, połyskiwać, lśnić
krähen – piać
die Stube – izba
klirren – brzęczeć, dzwonić
entsetzlich – przerażający
der Hauptmann – kapitan, w baśni chodzi o przywódcę
der Mist – obornik
glühen – tlić się, palić, żarzyć się
feurig – ognisty
gräulich – wstrętny, obrzydliwy, paskudny, straszny
das Ungetüm – monstrum
die Holzkeule – drewniana maczuga
Zdjęcie 1
Zdjęcie 2
Zdjęcie 3
Zdjęcie 4
Tekst
utworzone przez Magdalena Welter | 19 cze 2015 | Bracia Grimm, Ciekawostki, Kulturoznawstwo, Literatura, Słownictwo
Być może ktoś z Was zna baśń „Frau Holle”. W Niemczech jest ona bardzo popularna, w Polsce chyba mniej. Istnieją dwa polskie tytuły: „Pani Zima” lub „Pani Zamieć”.
Frau Holle była otaczana czcią przede wszystkim w górskich terenach, np. w masywie górskim Hoher Meißner znajdującym się w północnej Hesji. W języku ludowym Frau Holle była odpowiedzialna za opady śniegu w zimie: im dokładniej trzepała swoje łóżka, tym więcej śniegu spadało na Ziemię.
Otto Ubbelohde: Frau Holle lässt es schneien
Według innych legend błogosławi ona zieleniące się pola i niwy na wiosnę, krocząc przez pola i łąki. W ten sposób budzi się natura. To ona miała nauczyć ludzi np. przędzenia i tkania, jest patronką ludzi zajmujących się tymi rzemiosłami.
Czarny bez (po niemiecku Holunder) uchodzi za roślinę poświęconą Frau Holle. Być może nawet ta nazwa pochodzi od niej.
Szczególnie pomaga kobietom, czyniąc je zdrowymi i płodnymi. Zabiera ze sobą dusze zmarłych nieochrzczonych dzieci.
Pomiędzy 21/22 grudnia a 2/3 stycznia przybywa na Ziemię, aby zobaczyć, jak minął rok. Frau Holle sprawdza dusze ludzkie, odwiedzając pod postacią starej i bezradnej Muhme Maehlen ludzi, prosząc ich o pożywienie i dach nad głową. Ci, którzy pomogą, zostaną nagrodzeni. Złych ludzi spotka kara.
Baśń „Frau Holle” znajduje się w I tomie zbioru braci Grimm opublikowanym po raz pierwszy w 1812 roku. Tutaj możecie przeczytać ją po niemiecku:
Frau Holle
Ilustracja Hermanna Vogela przedstawiająca Goldmarie
Anne Anderson: Pani Zamieć i pasierbica
Znaczki pocztowe obrazują treść baśni:
Die fleißige Stieftochter spinnt am Spinnrad
Frau Holle schüttelt die Betten aus; es schneit
Die fleißige Stieftochter wird zum Lohn mit Gold überschüttet
Die arbeitsscheue Tochter wird mit Pech überschüttet
Przygotowałam dla Was słowniczek ze słówkami z baśni:
die Witwe, -n – wdowa
fleißig – pilny, pracowity
hässlich – brzydki
der Brunnen,- – studnia
spinnen – spann – hat gesponnen – prząść
die Spule, -n – szpulka
das Blut – krew
blutig – krwawy
sich zutragen – zdarzyć się
sich bücken – schylać się
schelten – schalt – hat gescholten – złajać, zwymyślać
die Herzensangst – wielki strach
die Besinnung – zaduma, namysł, skupienie
die Wiese, -n – łąka
verbrennen – spalić się
ausgebacken – wypieczony, upieczony
der Brotschieber – łopata do wyjmowania chleba z pieca
die Feder, -n – pióro
das Bett ausschütteln – wytrzepywać łóżko
das Heimweh – tęsknota za domem
der Jammer – lament
treu – wierny
dienen – służyć
der Hof, die Höfe – dziedziniec, dziedzińce
der Hahn, die Hähne – kogut, koguty
der Reichtum – majątek, bogactwo
die Dornhecke – kolczaste zarośla
der Pfad, die Pfade – ścieżka, ścieżki
sich verdingen – sich verdingte / verdang – sich verdingt / verdungen – najmować się (do pracy)
sich gebühren – należeć się, przysługiwać
der Kessel, die Kessel – kociołek, kociołki
das Pech – smoła
die Belohnung – nagroda
A tu znajdziecie słuchowisko, polecam do posłuchania:
Źródło 1
Zdjęcie 1
Zdjęcie 2
Zdjęcie 3
Zdjęcie 4
Zdjęcie 5
Zdjęcie 6
utworzone przez Magdalena Welter | 14 cze 2015 | Czasowniki, Lassen, Słownictwo
überlassen – oddać, pozostawić
überlassen – überließ – hat überlassen (czasownik nierozdzielny)
jemandem etwas überlassen – oddać coś komuś do dyspozycji
bereitwillig – ochoczo, chętnie
leihweise – tytułem pożyczki, użyczenia
nur ungern – bardzo niechętnie
jemandem etwas überlassen – powierzać coś komuś
die Stadt dem Feind kampflos überlassen – oddać miasto wrogowi bez walki
Sie überließ ihrer Schwester während ihrer Reise das Haus. – Pozostawiła siostrze dom na czas podróży.
Er hat mir sein Auto billig überlassen (verkauft). – Oddał mi tanio samochód (sprzedał).
jemandem die Entscheidung überlassen – pozostawiać decyzję w czyjejś gestii
jemandem die Initiative überlassen – pozostawiać komuś inicjatywę
es jemandem überlassen, etwas zu tun – pozostawić komuś zrobienie czegoś
Es ist dir überlassen, die Entscheidung zu treffen. – Podjęcie decyzji należy do ciebie.
jemandem die Wahl überlassen – pozostawić komuś wybór
Sie überlässt die Kinder der Fürsorge der Nachbarin. – Pozostawia dzieci pod opieką sąsiadki.
etwas dem Zufall überlassen – pozostawić coś przypadkowi
Ich überlasse nichts dem Zufall. – Nie pozostawiam nic przypadkowi.
Überlass das bitte mir! – Proszę, zostaw to mnie!
Überlass das gefälligst mir! – Nie mieszaj się!
jemanden sich selbst überlassen – pozostawić kogoś samemu sobie
jemanden dem Elend überlassen– pozostawić kogoś w nędzy
jemanden seiner Verzweiflung überlassen – pozostawić kogoś w rozpaczy
das Haus dem Verfall überlassen– pozostawić dom
sich überlassen – oddać się czemuś (uczuciom, odczuciom)
sich ganz seinem Schmerz überlassen – całkowicie oddać się bólowi
sich dem Heimweh überlassen– oddać się tęsknocie za krajem
sich seinen Träumen überlassen– oddać się marzeniom
Kannst du mir bitte ein Stück Kuchen überlassen? – Czy możesz mi zostawić kawałek ciasta?
auslassen – pomijać, opuszczać, omijać
auslassen – ließ aus – hat ausgelassen (czasownik rozdzielny)
das Komma auslassen – pomijać przecinek
den Satz, das Wort auslassen – pominąć zdanie, słowo
beim Schreiben versehentlich – niechcący przy pisaniu
eine Gelegenheit auslassen – omijać okazję
kein Geschäft auslassen – nie omijać żadnego interesu
keine Chance auslassen – nie omijać żadnej szansy
das Dessert auslassen– ominąć deser
die Weste, den Mantel auslassen – nie zakładać kamizelki, płaszcza
seine Wut an jemandem auslassen – wyładowywać na kimś swoją wściekłość
seine schlechte Laune an jemandem auslassen – wyładowywać na kimś swój zły humor
seinen Ärger an jemandem auslassen – wyładowywać na kimś swoją złość
das Licht auslassen – zostawić wyłączone światło
den Fernseher auslassen – zostawić wyłączony telewizor
den Hund auslassen – wypuścić psa
Butter auslassen – rozpuścić / roztopić masło
Speck auslassen – roztopić słoninę
sich über jemanden / etwas auslassen – wypowiadać się o kimś / o czymś
Sie hat sich nicht näher über das Thema ausgelassen. – Nie wypowiedziała się bliżej na ten temat.
Er ließ sich eingehend über ihr Missgeschick aus. – Wypowiedział się szczegółowo o jej niepowodzeniu.
Er hat sich mächtig über den Abteilungsleiter ausgelassen. – Porządnie drwił z kierownika działu.
Der Unterricht ist ausgefallen. – Lekcje się nie odbyły, przepadły.
Das Treffen ist ausgefallen. – Spotkanie się nie odbyło.
utworzone przez Magdalena Welter | 28 kwi 2015 | Czasowniki, Słownictwo
Dzisiaj odniosę się do mojego ostatniego postu o czasownikach z przedrostkiem „be-„, który możecie znaleźć
tutaj. Wymieniłam tam kilka czasowników i dzisiaj pokażę na przykładach, jak prefiks „be-” intensyfikuje znaczenie.
W zdecydowanej większości przykładów ta intensyfikacja jest wyraźnie widoczna, czasem różnica jest bardzo mała i czasowników można używać zamiennie. Za każdym razem omawiam najpierw znaczenie podstawowego czasownika, potem znaczenie czasownika z prefiksem „be-„.
1. fragen – pytać
jemanden unvermittelt / beiläufig / geradeheraus fragen – pytać kogoś nagle / mimochodem / bez ogródek
gezielt / überlegt fragen – stawiać pytania celowo / rozważnie
nach etwas fragen – pytać o coś (dowiadywać się)
Die Touristen haben nach dem Weg gefragt. – Turyści pytali o drogę.
nach etwas fragen – interesować się czymś, troszczyć się o coś (najczęściej czasownik jest używany z negacją)
Der Opa fragte nicht nach seinen Enkeln. – Dziadek nie interesował się wnukami.
Wer fragt schon nach einem alten Menschen? – Kto interesuje się starym człowiekiem?
jemanden um etwas fragen – zwracać się do kogoś z prośbą
Kann ich dich um Rat fragen? – Mogę prosić cię o radę?
Du musst um Erlaubnis fragen. – Musisz poprosić o pozwolenie.
um / nach / wegen Arbeit fragen – pytać (prosić) o pracę
sich fragen – pytać się (siebie samego), zastanawiać się
Ich frage mich, was ich falsch getan habe. – Pytam się, co zrobiłam źle.
Sie fragt sich, ob sie sich entschuldigen sollte. – Zastanawia się, czy powinna przeprosić.
einen Zeugen befragen – przepytać świadka
einen Schauspieler befragen – przeprowadzić wywiad z aktorem
die Bevölkerung befragen – ankietować ludność
jemanden nach seiner Meinung befragen – zapytać kogoś o zdanie
jemanden über seine Vergangenheit befragen – wypytać kogoś o przeszłość
einen Arzt befragen – poradzić się lekarza
Wenn es dir so schlecht geht, dann befrag doch einen Arzt! – Jeśli czujesz się tak źle, to zapytaj lekarza!
Die Wahrsagerin befragt ihre Karten. – Wróżka radzi się kart.
sich bei jemandem Rat befragen (über/nach etwas) – konsultować się z kimś
sich bei einem Rechtsanwalt befragen – konsultować się z adwokatem
2. (sich) fühlen – czuć (się)
befühlen – badać dotykiem
einen Stoff befühlen– badać dotykiem materiał
3. fürchten – bać się
Ich fürchte seine Reaktion. – Boję się jego reakcji.
weder Tod noch Teufel fürchten – nie bać się niczego
um jemanden / etwas fürchten– bać się o kogoś / coś
Ich fürchte um meine Kinder. – Boję się o moje dzieci.
sich vor jemandem / etwas fürchten – bać się kogoś / czegoś
Fürchtest du dich vor der ganzen Situation? – Boisz się całej sytuacji?
etwas befürchten– obawiać się czegoś
Ich befürchte, dass… – Obawiam się, że… (można tu też powiedzieć „Ich fürchte, dass…”)
Es ist zu befürchten, dass... – Należy obawiać się, że… („Es steht zu befürchten, dass…”)
das Schlimmste befürchten– obawiać się najgorszego
So etwas hatte ich befürchtet. – Czegoś takiego się obawiałam.
4. sich mühen etwas zu tun – starać się coś zrobić
So sehr er sich auch mühte… – Jakkolwiek się starał…
jemanden bemühen– fatygować kogoś
Darf ich euch noch einmal bemühen? – Zechcielibyście jeszcze raz się pofatygować?
Der Chef bemühte uns zu sich. – Szef wezwał nas do siebie.
sich zum Nachbarn bemühen– pofatygować się do sąsiada
Bitte bemühen Sie sich nicht! – Proszę się nie fatygować!
einen Anwalt bemühen– konsultować się z adwokatem
sich bemühen– starać się
sich um jemanden bemühen– troszczyć się o kogoś
Er bemühte sich um den Kranken. – Troszczył się o chorego.
sich um jemanden/etwas bemühen – zabiegać o kogoś/o coś
Er bemühte sich sehr um seine Tischdame. – Zabiegał o swoją partnerkę przy stole.
5. antworten – odpowiadać
auf eine Frage antworten – odpowiadać na pytanie
eine Frage beantworten – odpowiadać na pytanie
eine Frage mit (einem) Nein beantworten – odpowiedzieć przecząco na pytanie
eine Anfrage schriftlich beantworten – odpowiedzieć pisemnie na zapytanie
einen Gruß beantworten – odpowiedzieć na pozdrowienie
6. argwöhnen – podejrzewać
Ich argwöhnte eine Falle. – Podejrzewałam pułapkę.
Man argwöhnte einen Verbrecher in ihm. – Podejrzewano, że jest przestępcą.
jemanden / etwas beargwöhnen – podejrzewać kogoś / coś
einen Fremden beargwöhnen– podejrzewać obcego
Sie fühlte sich von allen beargwöhnt. – Czuła, że jest podejrzewana przez wszystkich.
7. danken – dziękować
jemandem vielmals danken – dziękować stokrotnie
Gott auf (den) Knien danken – dziękować Bogu na kolanach
Er hat mir (für) meine Hilfe schnell gedankt. – Szybko podziękował mi za pomoc.
sich bei jemandem für etwas bedanken – dziękować komuś za coś
ich bedanke mich – ich danke sehr, ich danke Ihnen
8. drohen – grozić
mit etwas drohen – grozić czymś
jemandem mit dem Finger / mit der Faust drohen – grozić komuś palcem / pięścią
eine drohende Haltung einnehmen – przybrać groźną postawę
Die Brücke droht abzustürzen. – Most grozi zawaleniem.
jemandem mit etwas drohen – grozić komuś czymś
Er drohte mir mit einer Strafe. – Groził mi karą.
bedrohen – zagrażać, grozić
Das Hochwasser bedroht die Stadt. – Powódź zagraża miastu.
jemandem mit dem Tod bedrohen – grozić komuś śmiercią
jemandem mit einem Messer bedrohen – grozić komuś nożem
sich bedroht fühlen – czuć się zagrożonym
Sein Leben ist bedroht. – Jego życie jest zagrożone.
Der Friede war bedroht. – Pokój był zagrożony.
eine bedrohte Art – zagrożony gatunek
Diese Tierart ist vom Aussterben bedroht. – Ten gatunek zwierząt jest zagrożony wymarciem.
utworzone przez Magdalena Welter | 23 kwi 2015 | Czasowniki, Słownictwo
Dzisiaj semantyczna, czyli znaczeniowa funkcja czasowników z przedrostkiem „be-„.
1. Czasowniki oznaczające dodanie coś do czegoś, np. bewaffnen – uzbrajać (od die Waffe – broń), beflaggen – oflagowywać (od die Flagge – flaga), bezuschussen – subwencjonować, dotować (od der Zuschuss – wsparcie finansowe, subwencja, dotacja), befiedern – opatrzyć piórami (od die Fieder – małe pióro), bestuhlen– wyposażyć w krzesła (od der Stuhl – krzesło), beschriften – opisywać (od die Schrift – pismo), bekränzen – wieńczyć, ozdabiać wieńcami (od der Kranz – wieniec), besohlen – zelować (od die Sohle – podeszwa), beauskunften – informować (od die Auskunft – informacja), bebändern – opatrzyć wstążką, wstęgą (od das Band – wstążka, wstęga), bebauen – zabudować (od der Bau – budowa), bebildern – ilustrować (od das Bild – obraz, ilustracja), beehren – zaszczycić (od die Ehre – honor, zaszczyt).
2.Czasowniki oznaczające akcję prowadzącą do określonego celu, np. beforsten – zalesiać, bewalden – zalesiać, befruchten – zapładniać, zapylać, beflecken – poplamić, begrenzen – odgraniczać, odgradzać, befreien – uwalniać, beleuchten – oświetlać, beabsichtigen – zamierzać, beackern – zaorywać, bedingen – pociągnąć za sobą, wymagać, beeinträchtigen– szkodzić, utrudniać, zakłócać, beerdigen – pochować, grzebać, befehlen – rozkazywać.
3. Czasowniki oznaczające zachowanie, np. bevormunden – narzucać swoją wolę, podporządkowywać, bewirten – ugaszczać, podejmować, bemuttern – matkować, begönnern – protegować, wspierać, beäugen – otaksować, ostrożnie się przyglądać, beäugeln – przyglądać się, bedauern – żałować, bedienen – obsługiwać.
4. Czasowniki oznaczające przypisywanie komuś lub czemuś danej roli/cechy, np. beschuldigen – obwiniać, befreien – uwalniać, befugen – upoważniać, befähigen – upoważniać, umożliwiać, begünstigen – sprzyjać, faworyzować, protegować, beleidigen – obrażać, beschweren – utrudniać, beseligen – uczynić kogoś niezmiernie szczęśliwym.
5. Jedyny czasownik pochodzący od przysłówka: bejahen – odpowiadać twierdząco, przytakiwać, potwierdzać, afirmować.
6. Czasowniki utworzone, aby uczynić bardziej intensywnym znaczenie podstawowego czasownika, np. befragen – wypytywać, przepytywać, zapytać, befühlen – badać dotykiem, befürchten – obawiać się, (sich) bemühen – starać się, beantworten – odpowiadać, beargwöhnen – podejrzewać, bedanken – dziękować, bedrohen – grozić.
utworzone przez Magdalena Welter | 19 kwi 2015 | Czasowniki, Gramatyka, Słownictwo
Dzisiaj pierwsza część postu o czasownikach z przedrostkiem „be-„. Dzisiaj omówię ich funkcję gramatyczną, kolejnym razem semantyczną. Oba posty są dosyć „lingwistyczne”, ale trzeci będzie z dużą ilością przykładów.
Prefiks „be-” jest jednym z bardzo często występujących przed czasownikami. Jego funkcją gramatyczną jest to, że z czasowników nieprzechodnich czyni przychodnie.
Są 3 grupy czasowników niewymagających dopełnienia, które tworzą nowe czasowniki z prefiksem „be-„:
1) czasowniki nie wymagające kolejnych części zdania, np. lügen, zahlen, kochen, fragen
Derywaty tych czasowników z przedrostkiem „be-” mają dopełnienie w bierniku, np.:
belügen–> Du belügst dichselbst. – Okłamujesz siebie samego.
bezahlen –> Ich habe das Zimmer zu teuer bezahlt. – Zapłaciłam za drogo za pokój. (Czasownik bezahlen może występować także z przyimkiem für – kiedy chcemy podkreślić, że płacimy jakąś kwotę komuś, komu się ona należy, np. Er hat für die Ware keinen Zoll bezahlt – Nie zapłacił cła za towar).
bekochen –> Meine Mutter bekocht mich immer noch. – Moja mama nadal dla mnie gotuje.
befragen –> Man hat ihn sehr genau befragt. – Przepytano go dokładnie.
2) czasowniki z dopełnieniem w celowniku, np. dienen, schenken
Derywaty również mają dopełnienie w bierniku:
bedienen –> Der Verkäufer hat alle Kunden aufmerksam bedient. – Sprzedawca uważnie obsługiwał wszystkich klientów.
beschenken –> Die Gäste haben das Geburtstagskind reich beschenkt. – Goście hojnie obdarowali solenizanta.
3) czasowniki wymagające dopełnienia przyimkowego, np. lächeln (über jemanden)
Ich derywaty występują także z dopełnieniem w bierniku:
belächeln–> Weißt du, warum alle meine Antwort belächelt haben? – Wiesz, dlaczego wszyscy śmiali się z mojej odpowiedzi?
