Oto, co udało mi się zasłyszeć w telewizji lub po prostu w codziennych kontaktach z Niemcami:
1. Ich habe keine Connections.
2. Mum, Dad – nagminnie w amerykańskich serialach telewizyjnych. W Niemczech wszystkie są dubbingowane, ale nie rozumiem, dlaczego nie używają niemieckich słów.
3. Mr. President – oczywiście w amerykańskich filmach. Nigdy, nigdy nie słyszałam tu niemieckiego odpowiednika. Robią to chyba po to, żeby „zamerykanizować” film.
Wszyscy wiemy, że od dawna istnieje w języku niemieckim tendencja do nadużywania anglicyzmów, do mieszania niemieckiego z angielskim. Oto, co udało mi się niedawno zasłyszeć: w reklamie „Boys” zamiast „Jungs„. Nie znalazłam jej niestety na youtube.
Bardzo, bardzo często można usłyszeć „Entertainment” zamiast „Unterhaltung„.
W trakcie wycieczki po mieście ktoś powiedział „discovern” zamiast „entdecken„. Jakie to proste! Zamiast się wysilać, możemy wziąć po prostu angielskie słowo i dodać końcówkę bezokolicznika. I gotowe! Prosty przepis na „niemieckie” słówko.
Powyższe napisałam oczywiście z ironią. Osobiście nie pochwalam tego trendu, wolę niemieckie słowa. Są one po to, żeby ich używać. Gdyby część niemieckich słów miała wyginąć, to wolałabym, aby na ich miejscu znalazły się niemieckie neologizmy, a nie słowa z angielskiego.
Żywego języka oczywiście najlepiej uczyć się w rozmowach z rodzimymi użytkownikami języka, ale co zrobić, kiedy ma się z nimi mało kontaktu albo wcale?
Ja polecam np. oglądanie seriali czy filmów po niemiecku. Nawet jeśli jest to serial czy film niskich lotów, to możemy się z niego nauczyć całej masy nowych, używanych na co dzień słów. Dobrze wiem, bo wypróbowałam tę metodę na sobie. Zawsze, kiedy usłyszałam jakieś nowe słowo czy ciekawy zwrot, od razu zapisywałam go do specjalnie w tym celu założonego zeszytu. Tak samo wspomagałam się w nauce hiszpańskiego. Gdy chodziłam w zeszłym roku na kurs angielskiego, to lektorka często pokazywała nam serial „Friends” w oryginalnej wersji językowej.
O filmach, czasopismach czy gazetach będę pisać regularnie, zamieszczając linki.
Wcześniej nie doceniałam tej metody, ale odkąd z niej korzystam (czyli od kilku lat) jestem zdania, że może być ona ogromną pomocą dla każdego uczącego się języka obcego.
Nieocenioną pomoc oferuje tu znany przez wszystkich serwis youtube. Znalazłam na nim odcinki znanego sitcomu „Niania” – niemiecki tytuł to „Die Nanny”. Serial ten oglądam głównie po angielsku, ale również po niemiecku w telewizji Super RTL.
Jak wiadomo, w Niemczech wszystkie seriale czy filmy są dubbingowane. W Polsce wszystkie kwestie czyta lektor, więc na początku nie mogłam przyzwyczaić się do dubbingu, tym bardziej że ciągle mam w głowie oryginalne głosy aktorów. Jednak czego się nie robi dla nauki 🙂
Polecam więc oglądanie serialu „Die Nanny” na youtube (są prawie wszystkie odcinki wszystkich serii). Nie dość że możemy się z niego nauczyć mnóstwo nowych zwrotów, to jeszcze się pośmiejemy. Nie zrażajmy się, jeśli nie zrozumiemy wszystkiego. Z biegiem czasu będziemy rozumieć coraz więcej.
Jeszcze mała wskazówka:
– seria danego serialu to „die Staffel”
– odcinek serialu (czy jakiejś historii) to „die Folge”
Otwórzcie sobie ten link na youtube, a znajdziecie pierwszy odcinek oraz dalsze odcinki serialu:
W postach pt. „Słówka” będę pisać o ciekawych niemieckich słowach, które zwróciły moją uwagę. Na dzisiaj proponuję „geschichtsbewusst”. Słowo to określa osobę, która jest dosłownie „świadoma historii”, która orientuje się w historii i zna prawdziwą historię, a nie zafałszowaną (nie odnoszę się tu do żadnego konkretnego wydarzenia).
Dzisiaj napisałam po niemiecku co nieco o równouprawnieniu kobiet i mężczyzn. Można to potraktować jako zbiór argumentów czy opinii potrzebnych do dyskusji, pomocnych w wyrażeniu własnego zdania na temat równości kobiet i mężczyzn. Pod spodem znajduje się przygotowany przeze mnie słowniczek do tematu wraz z przykładami zastosowania. W kolejnych dniach będę kontynuować ten temat.
Słowniczek nie jest ułożony alfabetycznie, gdyż słówka i przykłady ich użycia napisałam w kolejności występowania w tekście.W samym tekście zaznaczyłam słówka, które są wyjaśnione w słowniczku.
1) Die Gleichberechtigungsollte grundsätzlichgelten.
2) Jegliche Benachteiligungwegen des Geschlechts ist ausgeschlossen.
3) Die Frauen sollten die gleichen Rechte wie die Männer haben.
4) Die Frau entscheidet über sich selbst.
5) Die Realität ist oft anders: die Frauen verdienen weniger als die Männer und der Frauenanteil in gut bezahlten Branchen ist gering.
6) Die Gesellschaft sollte auf der Gleichheit der Geschlechterberuhen.
7) Im Berufsleben wurde die Frau integriert und laut Verfassung dem Mann gleichgestellt, aber diese Voraussetzung wird nicht immer erfüllt.
8) Der Staat sollte bei der Kinderbetreuung helfen und berufstätige Frauen entlasten.
9) Die Frauen übernehmenmeistens die Pflichten, die mit dem Haushalt und mit der Kindererziehung verbunden sind.
10) Die Vereinbarkeit von Familie und Beruf sollte den Frauen erleichtert werden.
11) Die Mütter schränkenzugunsten ihrer Kinder ihre beruflichen Ambitionen ein.
12) In Aufsichtsräten und Vorständen gibt es wenige Frauen.
13) Die Frauen dominieren die Sprach- und Kulturwissenschaften an Hochschulen. Die Elektrotechnik ist ein klassischer männlicher Studiengang.
14) Die Gleichberechtigung von Frauen und Männern ist nicht in allen wirtschaftlichen und sozialen Bereichenverwirklicht.
15) Es gibt keine Chancengleichheit in Politik, Wirtschaft und Gesellschaft.
16) In wichtigen Entscheidungspositionen sind die Frauen nicht ausreichend repräsentiert.
17) Der Staat greift in verschiedene Bereiche des Lebens mit gesetzlichenRegelungenein, um fürGleichberechtigung und Chancengerechtigkeit von Männern und Frauen zu sorgen.
18) Der Staat setzt sich zum Ziel, der sozialen Gleichheit im wirtschaftlichen und gesellschaftlichen Bereich zu verhelfen.
19) Entscheidend für die Stellung der Frau in der Gesellschaft, Politik und Wirtschaft sind: die rechtliche Entwicklung, das Rollen- und Selbstverständnis von Frauen und Männern.
Słowniczek:
– die Gleichberechtigung – równouprawnienie
Die Frauen kämpfen für die volle Gleichberechtigung.
– grundsätzlich – zasadniczo
Grundsätzlich habe ich nichts dagegen.
– gelten – obowiązywać
In Polen gelten andere Rechte als z. B. in China.
– die Benachteiligung- dyskryminacja
Die Frauen kämpfen gegen die Benachteiligung.
– ausgeschlossen – wykluczony
Das ist völlig ausgeschlossen.
– die gleichen Rechte – takie same prawa
Männer und Frauen haben die gleichen Rechte.
– der Frauenanteil – udział, odsetek kobiet
Der Frauenanteil an Universitäten ist hoch.
– gut bezahlt – dobrze płatny
Hast du eine gut bezahlte Arbeit?
– die Gleichheit der Geschlechter – równość płci
Die Gleichheit der Geschlechter ist ein Prinzip von modernen Staaten.
– auf etwas beruhen (mit Dativ) – polegać na czymś (z celownikiem)
Unsere Beziehung beruht auf Vertrauen.
– die Voraussetzung erfüllen – spełniać warunek, założenie
Wurden alle Voraussetzungen erfüllt?
Die Chancengleichheit ist eine wichtige Voraussetzung für moderne Staaten.
– die Kinderbetreuung – opieka nad dziećmi
– entlasten – odciążać
Ich entlaste meine Eltern im Haushalt.
Ich muss die Wahrheit sagen und mein Gewissen entlasten.
– berufstätig – czynny zawodowo
Sie ist eine berufstätige Frau.
– die Pflichten übernehmen – przejmować obowiązki
Welche Pflichten willst du übernehmen?
– die Vereinbarkeit – pogodzenie
Die Vereinbarkeit von Schul- und Hauspflichten ist nicht so einfach.
– erleichtern – ułatwiać
Du hast mir das Verständnis des Problems erleichtert.
– zugunsten (mit Genitiv, nachgestellt auch mit Dativ) – na czyjąś rzecz, korzyść (z dopełniaczem, po rzeczowniku również z celownikiem)
Mir zugunsten bleibt er nicht im Ausland.
– einschränken – ograniczać
Die Frauenrechte sollten nicht eingeschränkt werden.
– der Aufsichtsrat, die Aufsichtsräte – rada nadzorcza
Er ist Mitglied des Aufsichtsrats.
– der Vorstand, die Vorstände – zarząd
Sie gehört dem Vorstand an.
– der Studiengang, die Studiengänge – kierunek studiów
Für welchen Studiengang hast du dich entschieden?
– der Bereich, die Bereiche – zakres
Das fällt nicht in meinen Bereich.
– verwirklichen – urzeczywistniać
Ich konnte meinen Traum nicht verwirklichen.
– die Chancengleichheit – równość szans
Gibt es eine Chancengleichheit in Polen?
– die Entscheidungsposition – stanowisko decyzyjne
Nicht so viele Frauen haben Entscheidungspositionen.
– ausreichend – wystarczająco
Sie verdienen ausreichend viel.
– eingreifen – interweniować
Der Vater hat in den Streit der Kinder eingegriffen.
– gesetzlich – prawny, ustawowy
Heute haben wir einen gesetzlichen Feiertag.
– die Regelung, die Regelungen – regulacja
Alle sollten über gesetzliche Regelungen informiert werden.
– die Chancengerechtigkeit – sprawiedliwość w odniesieniu do szans
– für etwas sorgen – troszczyć się o coś, zapewniać coś
Heute machen wir eine Party und ich sorge für Getränke.
– sich etwas zum Ziel setzen – postawić sobie coś za cel
Ich habe mir zum Ziel gesetzt, fünf Fremdsprachen zu lernen.
– entscheidend – decydujący
Diese Woche wird entscheidend sein.
– rechtlich – prawny
Nicht jeder versteht rechtliche Fragen.
– das Rollenverständnis – rozumienie ról
Welches Rollenverständnis haben die Frauen in Europa?
– das Selbstverständnis – rozumienie samego siebie, samoświadomość
Dzisiaj zajmę się tym, jak po niemiecku możemy się przedstawić. Tutaj miły pan się nam przedstawia:
Zacznijmy więc:
Wie heißt du? – Jak się nazywasz?
Ich heiße… – Nazywam się…
Wie heißen Sie? – Jak pan / pani się nazywa?
Ich heiße… – Nazywam się…
Ich bin…– Jestem…
Ich heiße Magda. – Nazywam się Magda.
Ich bin Magda. – Jestem Magda.
Wie ist dein Name? – Jak masz na imię / na nazwisko?
Mein Name ist…– Mam na imię / na nazwisko…
der Name – nazwisko
I tutaj pojawia się nieścisłość. „Name” znaczy „nazwisko”, ale na co dzień Niemcy często mówią: „Mein Name ist Eva” zamiast „Mein Vorname ist Eva”. To po prostu konwencja językowa.
der Nachname / der Familienname – nazwisko
der Vorname – imię
Magdalena ist mein Vorname. – Magdalena to moje imię.
Surowiec ist mein Nachname.- Surowiec to moje nazwisko.
Darf ich mich vorstellen? – Czy mogę się przedstawić.
Ja, bitte. – Tak, proszę.
Ich komme aus… – Pochodzę z…
Polen – Polska
Deutschland – Niemcy
England – Anglia
Ich komme aus Polen. – Pochodzę z Polski.
Ich komme aus Deutschland. – Pochodzę z Niemiec.
Ich wohne in… – Mieszkam w…
Ich wohne in Berlin. – Mieszkam w Berlinie.
Ich wohne in Warschau.- Mieszkam w Warszawie.
Ich wohne in London.- Mieszkam w Londynie.
Ich arbeite in… – Pracuję w…
Ich arbeite in Berlin. – Pracuję w Berlinie.
Ich arbeite in Warschau. – Pracuję w Warszawie.
Ich arbeite in London. – Pracuję w Londynie.
Poznaliśmy więc dzisiaj kilka czasowników:
heißen – nazywać się (zauważmy, że po niemiecku nie jest to czasownik zwrotny, czyli nie ma zaimka zwrotnego „się”)
kommen – pochodzić, przychodzić
wohnen – mieszkać
arbeiten – pracować
Możemy więc już zbudować kilka prostych zdań, aby krótko opowiedzieć o sobie:
Darf ich mich vorstellen? Ich heiße Magdalena Surowiec. Ich komme aus Polen. Ich wohne in Warschau. Ich arbeite in Warschau.
Z dwóch ostatnich zdań możemy zrobić jedno:
Ich wohne und arbeite in Warschau. – Mieszkam i pracuję w Warszawie.
„und“ to spójnik, którym połączymy 2 zdania. „Und” oznacza „i, oraz, a”.
Ach, nie bez powodu mówi się, że internet to sieć, bo to przecież sieć bez ograniczonej pojemności. I ile wspaniałych rzeczy można w niej znaleźć, które też uczniom mogą ułatwić życie, bo przecież nie tylko podręczniki mamy dzisiaj do dyspozycji!
Tak mogłaby wyglądać przykładowa rozmowa. Zacznijmy więc!
Guten Morgen! – dzień dobry, mówimy tak mniej więcej do 10:00 rano, chociaż w praktyce Niemcy mówią „guten Morgen” czasami nawet o 13:00.
Guten Tag! – dzień dobry
Guten Abend! – dobry wieczór
Hallo! – cześć (tylko na powitanie)
Hi! – cześć (też tylko na powitanie)
Wie geht’s? – Co słychać?
Wie geht’s dir? – Co słychać u Ciebie? Jak ci idzie?
Wie geht’s euch? – Co słychać u was?
Wie geht’s Ihnen? -Co słychać u pana / pani / państwa?
Und dir? – A tobie?
Und Ihnen? – A pani / panu / państwu?
Gut. – Dobrze.
Ziemlich gut. – Całkiem dobrze.
Sehr gut. – Bardzo dobrze.
Prima. – Wspaniale.
Toll. – Wspaniale.
Super. – Super.
Nicht schlecht. – Nieźle.
Schlecht. – Źle.
Wiadomo, że podobnie jak w Polsce, w Niemczech też „schlecht” powiemy raczej do kogoś, kogo znamy bardzo dobrze. Kurtuazja nakazuje powiedzieć „gut”. Najłatwiej jest powiedzieć „super”, ale popiszmy się też innymi słówkami 🙂
A jak się pożegnać?
Gute Nacht! – dobranoc!
Tschüs! – cześć (tylko na pożegnanie)
Servus! (rzadko używane) – cześć
Auf Wiedersehen! – do widzenia
Bis bald! – do zobaczenia wkrótce
Bis dann! – do zobaczenia później
Bis später! – do zobaczenia później
Bis zum nächsten Mal! – do następnego razu
Tu już nam się pojawiły antonimy:
gut – schlecht, czyli dobry – zły
oraz synonimy:
toll = prima = super
Wielu Niemców używa angielskiego słowa „cool„. Es geht mir cool!
Przetłumaczmy więc powyższy dialog na polski:
A: Guten Tag! (dzień dobry)
B: Guten Tag. Wie geht es dir? (Dzień dobry. Jak idzie?)
A: Danke, gut. Und dir? – (Dziękuję, dobrze. A tobie?)
B: Auch gut. (Też dobrze).
Pojawiło się tu jeszcze słówko „auch”, czyli „też, również”.
Geht es dir gut? – Czy idzie ci dobrze?
Geht es dir auch gut? – Czy tobie też idzie dobrze?
Geht es dir toll? – Czy idzie ci wspaniale?
Geht es dir auch toll? – Czy tobie też idzie wspaniale?
Często możemy usłyszeć zwrot „Was gibt’s Neues?”, czyli „Co nowego słychać?” Możemy odpowiedzieć:
Nichts Neues – nic nowego.
… lub powiedzieć, co u nas słychać.
Warto znać jeszcze zwroty:
Nichts zu danken / gern geschehen – nie ma za co.
Na koniec przedstawiam bardzo popularną piosenkę do zwrotów służących do powitania i pożegnania:
