Czasownik „legen”. Cz. 1

Czasownik „legen”. Cz. 1

Podstawowe znaczenie czasownika „legen” to „kłaść”, „położyć”: 

Ich habe das Buch auf den Tisch gelegt. – Położyłam książkę na stół.
Legst du die Unterlagen in die Schublade? – Położysz dokumenty do szuflady?

Czasownik ten często jest mylony z „liegen“. Trzeba tu uważać na wymowę, ponieważ „liegen” oznacza „leżeć”.
Ich lege mich ins Bett. – Kładę się do łóżka. (biernik/Akkusativ – czasownik „legen“ odpowiada na pytanie „wohin?“)
Ich liege im Bett. – Leżę w łóżku. (celownik/Dativ – czasownik „liegen” odpowiada na pytanie „wo?”)
Er legt das Buch auf den Tisch. – On kładzie książkę na stół.
Das Buch liegt auf dem Tisch. – Książka leży na stole.
das Tuch auf denTisch legenpołożyć obrus na stół
das Fleisch in den Kühlschrank legenwłożyć mięso do lodówki
die Füße auf den Stuhl legenpołożyć stopy na krzesło
Er legte seine Hand auf meinen Arm. – Położył dłoń na moje ramię.
Inne znaczenia czasownika „legen“:

etwas aus der Hand legenwróżyć z ręki
Karten legenwróżyć z kart
viel Gefühl in etwas legen wkładać w coś dużo uczucia
Ich lege viel Gefühl in meine tägliche Arbeit. – Wkładam dużo uczucia w moją codzienną pracę.
jemandem nahelegen, etwas zu tun – radzić komuś coś zrobić

Dem Chef hat man den Rücktritt nahegelegt. – Szefowi doradzono rezygnację.

Das legt die Vermutung nahe, dass… – To nasuwa przypuszczenie, że…
etwas offenlegen wyjawiać, ujawniać coś
Die Ursachen der Katastrophe wurden offengelegt. – Przyczyny katastrofy zostały ujawnione.
Eier legenznosić jajka
Die Henne hat ein Ei gelegt. – Kura zniosła jajko.

Feuer legenpodkładać ogień
jemanden ins Bett legenkłaść kogoś do łóżka
ein Kind schlafen legenpołożyć  dziecko spać
etwas in Marinade legenmarynować coś
Oliven in Öl legenzalewać oliwki olejem
die Stirn / das Gesicht in Falten legenzmarszczyć czoło / twarz
Er legte sein Gesicht in Falten. – On zmarszczył twarz.
Haare legenukładać włosy
sich die Haare in Wellen / in Locken legenukładać sobie włosy w fale / w loki
den Hund an die Kette legenprzywiązać psa do smyczy
Fliesen oder Bodenbelag legenkłaść płytki albo wykładzinę
Man muss das Parkett noch legen. – Trzeba jeszcze położyć parkiet.
Kabel, Schienen legenprowadzić kable, szyny
Minen legenpodkładać miny
Schlingen legenzastawiać sidła
Schlingen sind überall gelegt. – Wszędzie są zastawione sidła.

Kartoffeln / Bohnen / Erbsen legensadzić ziemniaki / fasolę / groch 
Czasownik „legen”. Cz. 1

Czasowniki „aufmachen” i „zumachen”

Ostatnio pojawił się u mnie post na temat mniej znanych znaczeń znanych czasowników:

Mniej znane znaczenia znanych czasowników

Dzisiaj kolej na następną część, czyli na czasowniki „aufmachen” i „zumachen„. Wybór padł na nie, ponieważ akurat dzisiaj w pracy ponownie usłyszałam kilka ciekawych zwrotów. Kontakt z żywym językiem jest bezcenny.

Podstawowe znaczenie „aufmachen” to oczywiście „otwierać”, ale są i inne znaczenia:

(eine Jacke, einen Mantel) aufmachen – rozpinać (kurtkę, płaszcz)
die Haare aufmachen – rozpuszczać włosy
einen Knoten aufmachen – rozwiązać węzeł
ein Geschenk aufmachen – rozpakować prezent

eine Firma aufmachen – założyć firmę

Inne znaczenia czasownika „zumachen” oprócz „zamykać” to:

(einen Mantel) zumachen – zapiąć (płaszcz)
eine Flasche zumachen – zakręcić butelkę
einen Schuh zumachen – zasznurować but
ein Loch zumachen – załatać/zakleić dziurę

eine Firma zumachen – zamknąć, zlikwidować firmę

Czasownik „legen”. Cz. 1

Mniej znane znaczenia znanych czasowników

Dzisiaj wracam do słownictwa. Oto ciekawe znaczenia prostych czasowników:

1. bauen – budować

einen Unfall bauen – spowodować wypadek

ein Auto bauen – konstruować samochód

stąd: das Baujahr – rok produkcji

ein Nest bauen – wić gniazdo

Mist bauen – narobić głupot

2. warten – czekać

warten – konserwować, dokonywać przeglądu technicznego

einen Wagen warten – dokonywać przeglądu technicznego samochodu

stąd: die Wartung – przegląd techniczny, konserwacja

3. bearbeiten – opracowywać, np. „einen Antrag” – wniosek

jemanden bearbeiten – urobić kogoś, np. „jemanden politisch bearbeiten” – urobić kogoś politycznie

4. bringen – przynosić

jemanden irgendwohin bringen – zawieźć kogoś dokądś

5. vertreten – zastępować, np. „jemanden auf Arbeit vertreten” – zastępować kogoś w pracy, reprezentować, np. „einen Angeklagten vertreten” – reprezentować oskarżonego

sich die Beine vertreten – rozprostować kości

Czasownik „legen”. Cz. 1

Mylące się czasowniki. Cz. 2

1. arbeiten – pracować 

Proste, no ale napiszę jedno zdanie: Ich arbeite den ganzen Tag. – Pracuję cały dzień. 

2. überarbeiten – przerabiać 

Der Schriftsteller will den Text noch überarbeiten. – Pisarz chce jeszcze przerobić tekst. 

3. einarbeiten – przyuczać 

Der neue Mitarbeiter muss erst eingearbeitet werden. – Nowy pracownik musi najpierw zostać przyuczony. 

4. verarbeiten – przerabiać, przetwarzać 

Gold wird zu Schmuck verarbeitet. – Złoto jest przerabiane na biżuterię. 

5. bearbeiten – opracowywać, obrabiać, traktować (temat)

Wann wird mein Antrag bearbeitet? – Gdzie mój wniosek jest opracowywany? 
Wann bearbeiten wir endlich das Thema? – Kiedy w końcu opracujemy / potraktujemy ten temat? 

6. abarbeiten – odpracować, odrabiać 

Jetzt muss ich mein Pensum abarbeiten. – Muszę odrobić / odpracować moje pensum. 

7. vorarbeiten – wykonywać pracę naprzód

Wenn ich am Freitag vorarbeite, kann ich am Montag einen freien Tag haben. – Jeśli w piątek wykonam pracę naprzód, mogę mieć w poniedziałek dzień wolny. 

8. nacharbeiten – odrabiać, odpracowywać (zaległą pracę) 

Zu einem späteren Zeitpunkt müssen wir die freien Tage nacharbeiten. – Później musimy odrobić wolne dni. 

Czasownik „legen”. Cz. 1

Mylące się czasowniki. Cz. 1

Nowy cykl zaczynam od czasowników, których częścią jest czasownik „nehmen”. Przedstawiam najbardziej popularne znaczenia i zastosowania w kontekście.

[P.S. Wpisu walentynkowego nie będzie. Wybaczcie, że nie skomentuję, jeśli wpisy walentynkowe pojawią się na innych blogach, ale nienawidzę tego kiczowatego dnia. Cieszę się, że mieszkam w mieścinie, bo nie widać przynajmniej wszechobecnego kiczu i czerwonych wystaw sklepowych napawających obrzydzeniem.]

1. abnehmen – schudnąć, zdejmować, odbierać telefon
Er hat in der letzten Zeit stark abgenommen. – On w ostatnim czasie bardzo schudnął.
Hast du schon die trockenen Sachen von der Leine abgenommen? – Czy zdjąłeś już suche rzeczy ze sznurka?
Ich wollte mit ihnen sprechen, aber niemand nahm ab. – Chciałem z nimi rozmawiać, ale nikt nie odebrał.

2. zunehmen – przytyć, rosnąć
Die Kopfschmerzen nehmen zu. – Bóle głowy przybierają na sile (rosną).
Nach der Krankheit muss er zunehmen. – Po chorobie on musi przytyć.

3. mitnehmen – zabrać ze sobą
Was hast du für die Reise mitgenommen? – Co zabrałeś ze sobą na podróż?

4. sich vornehmen (mit dem Dativ) – postanowić sobie (z celownikiem)
Ich habe mir vorgenommen, im kommenden Jahr nicht so viel zu arbeiten. – Postanowiłam sobie w tym roku nie pracować już tak dużo

5. annehmen – zakładać (przypuszczać)
Ich nehme an, dass sie nicht mehr kommen. – Zakładam, że oni już nie przyjdą.

7. unternehmen – przedsięwziąć
Was willst du gegen diese Frechheit unternehmen? – Co chcesz przedsięwziąć (zrobić) wobec tej bezczelności?

8. übernehmen – przejmować
Er ist nicht im Stande, neue Pflichten zu übernehmen. – On nie jest w stanie przejąć nowe obowiązki.

9. sich übernehmen – przeliczyć się
Ich ging davon aus, dass ich es schaffe, aber ich habe mich übernommen. – Wychodziłam z założenia, że dam radę, ale się przeliczyłam.

10. festnehmen – aresztować
Der Mann wurde von den Polizisten festgenommen. – Mężczyzna został aresztowany przez policjantów.

11. aufnehmen – nagrywać
Alle Lieder wurden von der Musikband aufgenommen. – Wszystkie piosenki zostały nagrane przez tę grupę.

12. einnehmen – zażywać
Wie oft muss ich die Tabletten einnehmen? – Jak często muszę zażywać tabletki?

Czasownik „legen”. Cz. 1

Czasowniki z dopełnieniem w bierniku i celowniku oraz kilka wyjątków

W języku niemieckim większość czasowników musi mieć dopełnienie – najczęściej w bierniku (Akkusativ) lub w celowniku (Dativ). Niektóre z wymienionych przeze mnie czasowników mogą mieć dopełnienie w obu przypadkach, np. 
geben, kochen, antworten, vorlesen, sagen

Dopełnienie w bierniku mają m.in. następujące czasowniki: 

haben – mieć
Ich habe kein Auto. – Nie mam samochodu.

kaufen – kupować
Wir haben den Wagenaus zweiter Hand gekauft. – Kupiliśmy ten samochód z drugiej ręki.
Można też oczywiście kupić coś komuś:
Ich habe meinen Kindern Geschenke gekauft. – Kupiłam moim dzieciom prezenty. 
meinen Kindern – wem? (komu, czemu kupiłam prezenty? – moim dzieciom – a więc rzeczownik stoi tutaj w celowniku)
Dopełnienie „Geschenke” występuje w bierniku, gdyż odpowiada na pytanie wen? was? – kogo, co kupiłam moim dzieciom
verkaufen – sprzedawać
In großen Geschäften verkauft man alles Mögliche. – W dużych sklepach sprzedaje się wszystko, co możliwe.
lieben – kochać
Die Großeltern lieben ihre Enkel. – Dziadkowie kochają swoje wnuki.
fotografieren – fotografować
Er fotografiert eine schöne Landschaft.  – On fotografuje ładny krajobraz.
treffen – spotykać
Wen hast du im Stadtzentrum getroffen? – Kogo spotkałeś w centrum miasta?
Ich habe meine Freunde getroffen.  – Spotkałem moich przyjaciół.
sehen – widzieć
Siehst du den Mann da?  – Czy widzisz tego mężczyznę tam?
beobachten – obserwować
Ich mag im Park sitzen und Vögel beobachten.  – Lubię siedzieć w parku i obserwować ptaki.
hören – słyszeć
Kannst du mich hören?  – Czy mnie słyszysz?
tragen – nosić
Könntest du meine Einkäufe nach Hause tragen?  – Czy mógłbyś zanieść moje zakupy do domu?
malen – malować
Ein begabter Maler hat das Bild im Wohnzimmer gemalt.  – Utalentowany malarz namalował ten obraz w pokoju dziennym.
es gibt – jest/są – musimy pamiętać, że po zwrocie „es gibt“ rzeczownik występuje w bierniku oraz posiada rodzajnik nieokreślony (der unbestimmte Artikel). Poza tym „es gibt” odnosi się zarówno do liczby pojedynczej, jak i mnogiej. Jest to znaczeniowy odpowiednik angielskiego „there is / there are”
Es gibt einen Tischim Wohnzimmer. – W pokoju dziennym jest stół.
Wo gibt es hier ein Restaurant? – Gdzie jest tutaj restauracja?
Gibt es in der Stadt hier Einkaufszentren?  – Czy w tym mieście tutaj są centra handlowe?
fragen – pytać
Wen fragst du nach dem Weg?  – Kogo zapytasz o drogę?
besuchen – odwiedzać
Am Wochenende besuche ich immer meine Heimatstadt. – Na weekendzie zawsze odwiedzam moje rodzinne miasto.
mögen – lubić
Wir mögen Pizzaessen. – Lubimy jeść pizzę.
begrüßen – witać
Wieso begrüßt du die Nachbarn nicht? – Dlaczego nie powitasz sąsiadów?

besprechen – omawiać
Wir müssen das Problem unbedingt mit dem Chef besprechen. – Musimy ten problem koniecznie omówić z szefem.
lesen – czytać
Ich lese gerade einen Artikel. – Właśnie czytam artykuł.
reparieren – naprawiać
Der Mechaniker repariert unser Auto. – Mechanik naprawia nasz samochód.
kochen – gotować
Ich habe Suppen nie gerne gekocht. – Nigdy nie gotowałam chętnie zup.
verstehen – rozumieć
Verstehst du die Aufgabenstellung? – Czy rozumiesz polecenie?
suchen – szukać
Ich suche ein Kleidfür die Geburtstagsparty.  – Szukam sukienki na przyjęcie urodzinowe.
brauchen – potrzebować
Mein Vater braucht keinen Computer. – Mój tato nie potrzebuje komputera.
Czasowniki posiadające dopełnienie w celowniku:
 
geben – dawać
Die Eltern geben ihren Kindern das Taschengeld. – Rodzice dają swoim dzieciom kieszonkowe.
helfen – pomagać
Ich helfe gerne meiner Mutter im Garten. – Chętnie pomagam mojej mamie w ogrodzie.
antworten – odpowiadać
Die Schüler antworten dem Lehrer auf die Frage. – Uczniowie odpowiadają nauczycielowi na pytanie.
danken – dziękować
Ich danke dir für die Hilfe. – Dziękuję ci za pomoc.
gratulieren – gratulować
Alle Gäste haben mir zum Geburtstag gratuliert. – Wszyscy goście pogratulowali mi z okazji urodzin.
schmecken – smakować
Schmeckt dir die Torte? – Czy tort ci smakuje?
gefallen – podobać się
Der Film hat niemandem gefallen. – Film nikomu się nie podobał.
vorlesen – czytać na głos
Die Oma liest den Kindern eine Geschichte vor. – Babcia czyta na głos dzieciom historię.
sagen – mówić, powiedzieć
Sag mir die Wahrheit! – Powiedz mi prawdę!
Istnieją też oczywiście wyjątki, na które trzeba uważać, bo łatwo tu o błąd – czasowniki posiadające w niemieckim dopełnienie w innym przypadku niż w języku polskim. Najczęściej spotykane to: 
versichern, gehören, unterbrechen, stören 
jdm. versichern – zapewniać kogoś / W niemieckim celownik, w polskim biernik
Das kann ich dirversichern. – Mogę cię zapewnić.
gehören – należeć / W niemieckim celownik, w polskim mamy przyimek „do”
Der Hund gehört mir. – Pies należy do mnie.
unterbrechen – przerywać / W niemieckim biernik, w polskim celownik 
Unterbrich michnicht! – Nie przerywaj mi!
Unterbrecht den Lehrer nicht! – Nie przerywajcie nauczycielowi

stören – przeszkadzać / W niemieckim biernik, w polskim celownik 
Stör mich nicht, ich brauche Ruhe. – Nie przeszkadzaj mi, potrzebuję spokoju.
Czasownik „legen”. Cz. 1

Czasowniki „(sich) treffen” i „begegnen”


Dzisiaj chciałabym omówić czasowniki „(sich) treffen” i „begegnen”
„(sich) treffen” jest czasownikiem mocnym:
treffen – traf – hat getroffen
Czasownik „sich treffen” należy do tzw. czasowników zwrotnych właściwych. Są to czasowniki występujące z zaimkiem zwrotnym „sich”, obok których istnieją niezwrotne czasowniki przechodnie, np.:
treffen – sich treffen

rasieren – sich rasieren

langweilen – sich langweilen
Czasowniki te posiadają zaimek zwrotny w bierniku (Akkusativ). W czasownikach zwrotnych właściwych czynność wychodzi od podmiotu i zwraca się z powrotem ku niemu:
Ich treffe mich oft mit meinen Freunden.

Am Wochenende hat er sich mit seiner Familie getroffen.
W przypadku czasowników przechodnich czynność nie zwraca się z powrotem ku sprawcy (nie mamy tu zaimka zwrotnego „sich”):
Wen hast du gestern getroffen, als du am Bahnhof gewartet hast?

Am Sonntag traf ich per Zufall meine Bekannte. 
Czasownik „begegnen“ jest synonimem do „treffen“, jednak używa się go zdecydowanie rzadziej. Jest to czasownik słaby, jednak w porównaniu do „treffen” są tu trzy istotne różnice:
– nie jest to czasownik zwrotny
– dopełnienie w celowniku (Dativ), a nie w bierniku (Akkusativ)
– w czasie Perfekt mamy czasownik posiłkowy „sein”, a nie „haben”: begegnen – ist begegnet

Ich bin ihm kürzlich begegnet

Sie begegneten einander (sich) oft im Bus auf dem Weg zum Supermarkt. – „sich” występuje tutaj w funkcji dopełnienia, a nie zaimka zwrotnego i odpowiada na pytanie „Wem sind sie begegnet?” 

Wem seid ihr begegnet?
Ćwiczenia do koniugacji czasowników

Ćwiczenia do koniugacji czasowników

Jak kiedyś wspominałam, moim zdaniem brakuje w internecie dobrych ćwiczeń na poziom A1, dlatego przygotowuję je sama. Szczerze mówiąc, to po prostu cierpię na brak takich ćwiczeń, dlatego kiedy tylko mam wenę, to siadam i je piszę. Naprawdę muszę pomyśleć o wydaniu podręcznika 🙂

Wstawiam dwa ćwiczenia do koniugacji czasowników: w pierwszym trzeba wpisać we właściwej formie czasownik podany w nawiasie, w drugim ćwiczeniu samodzielnie znaleźć właściwy czasownik.