Czasowniki „sehen”, „schauen”, „blicken” i „gucken”

Czasowniki „sehen”, „schauen”, „blicken” i „gucken”

Dzisiaj kolej na czasowniki sehen, schauen, blicken i gucken. Wszystkie mają coś wspólnego z widzeniem, ale czy oznaczają to samo? Czy można ich używać zamiennie? Dziś przedstawię najczęstsze konteksty.

Czasownik „sehen” (sehen – sah – hat gesehen) oznacza „widzieć” – odnosi się m.in. do zmysłu wzroku, umiejętności widzenia. 

etwas nicht sehen können – nie móc czegoś zobaczyć
wieder sehen – zobaczyć ponownie

Ich freue mich, dich hier zu sehen. – Cieszę się, że cię tutaj widzę.

gut sehen – dobrze widzieć
schlecht sehen – niedowidzieć
scharf sehen – widzieć ostro
auf / mit einem Auge sehen – widzieć na jedno oko

Sie kann wieder sehen. – Ona znowu widzi.

aus dem Fenster sehen – widzieć z okna

in die Sonne sehen – patrzeć w słońce

jemandem tief / fest in die Augen sehen – patrzeć komuś głęboko w oczy

zum Himmel sehen – patrzeć w kierunku nieba

sich vom Sehen kennen – znać się z widzenia
sieh mal! – popatrz!

Darf ich mal sehen? – Czy mogę popatrzeć?

siehe oben / unten – patrz wyżej / niżej

sich sehen lassen – móc się pokazać

Ich kann mich so nicht sehen lassen. – Nie mogę się tak pokazać.

sich bei jemandem sehen lassen – pokazywać się u kogoś

Der Nachbar hat sich bei uns lange nicht sehen lassen. – Sąsiad dawno się u nas nie pokazywał.

sich sehen – widywać się

Wann können wir uns sehen? – Kiedy możemy się zobaczyć?

Wir sehen uns am Dienstag. – Zobaczymy się we wtorek.

einen Film sehen – oglądać film

ein Theaterstück sehen – oglądać sztukę teatralną

mal sehen – zobaczymy

Mal sehen, ob er kommt. – Zobaczymy, czy przyjdzie.

Na siehst du! – No widzisz!

so gesehen – z tego punktu widzenia, patrząc na to w ten sposób

Ich sehe das anders. – Widzę to inaczej.

Ich kann so etwas nicht sehen. – Nie mogę patrzeć na coś takiego.

nach jemandem sehen – doglądać kogoś

nach etwas sehen – pilnować czegoś

Die Fenster sehen auf den Garten / nach dem Garten. – Okna wychodzą na ogród.

Die Fenster sehen zur Straße. – Okna wychodzą na ulicę.

schauen – schaute – hat geschaut – wyglądać, spoglądać, patrzeć

aus dem Fenster schauen – wyglądać z okna

ernst schauen – spoglądać poważnie

traurig schauen – spoglądać ze smutkiem

auf die Uhr schauen – spoglądać na zegarek

jemandem fest in die Augen schauen – patrzeć komuś głęboko w oczy

Schau mal! – Spójrz!

nach jemandem schauen – troszczyć się o kogoś

Schau, dass du fertig bist! – Bądź gotów!

darauf schauen, dass… – uważać na to, żeby… / przywiązywać wagę do tego, żeby…

Ich schaue immer darauf, dass ich pünktlich da bin. – Zawsze uważam na to, aby być na czas.

blicken – blickte – hat geblickt – spoglądać, patrzeć 

auf jemanden / etwas blicken – spoglądać na kogoś / coś

zur Seite blicken – spoglądać w bok

ins Gesicht blicken – patrzeć w twarz

aus dem Fenster blicken – patrzeć z okna

nach hinten blicken – patrzeć do tyłu

hoffnungsvoll in die Zukunft blicken – spoglądać w przyszłość z nadzieją

sich bei jemandem blicken lassen – pokazywać się u kogoś

dem Tod ins Gesicht blicken – spoglądać śmierci w oczy

Die Sonne blickt aus den Wolken. – Słońce wygląda zza chmur.

gucken – guckte – hat geguckt – patrzeć, oglądać

Guck mal! – Patrz!

aus dem Fenster gucken – wyglądać przez okno

Fernsehen gucken – oglądać telewizję

durchs Schlüsselloch gucken – spoglądać przez dziurkę od klucza

verwundert gucken – patrzeć ze zdziwieniem

Die Zeitung guckt aus der Tasche. – Gazeta wystaje z torebki.

Das Hemd guckt aus der Hose. – Koszula wystaje ze spodni.

Czasowniki „sehen”, „schauen”, „blicken” i „gucken”

Czasowniki „erlassen” i „weglassen”

Dzisiaj omawiam kolejne czasowniki zawierające „lassen”. Tutaj możecie znaleźć poprzednie posty z tej serii:

lassen

Dzisiaj kolej na „erlassen” i „weglassen”:

erlassen – erließ – hat erlassen (czasownik nierozdzielny) 

jemandem die Gebühren erlassen – zwolnić kogoś z opłat

jemandem seine Strafe erlassen – darować komuś karę

Man hat ihm den Rest der Strafe erlassen. – Darowano mu resztę kary.

jemandem die Schulden erlassen – umorzyć komuś długi

die Pflicht erlassen – zwolnić z obowiązku

jemandem die Arbeit erlassen – zwolnić kogoś z obowiązku pracy

einen Befehl erlassen – wydać rozkaz

eine Verfügung erlassen – wydać zarządzenie

ein Gesetz erlassen – wydać uchwałę

eine Rechtsverordnung erlassen – wydać rozporządzenie z mocą ustawy

eine Amnestie erlassen – zarządzić amnestię

einen Haftbefehl erlassen – wydać nakaz aresztowania

Richtlinien erlassen – wydawać dyrektywy, zarządzenia

weglassen – ließ weg – hat weggelassen (czasownik rozdzielny)

jemanden weglassen – puszczać kogoś

Er ließ mich nicht von zu Hause weg. – Nie puścił mnie z domu (nie pozwolił mi wyjść).

etwas weglassen – pominąć, opuścić coś

den Vornamen weglassen – pominąć imię

ein Komma weglassen – opuścić przecinek

Wir müssen diesen Abschnitt weglassen, die Zeit ist knapp. – Musimy pominąć ten akapit, czasu jest mało.

etwas weglassen – rezygnować z czegoś

Ich möchte den Nachtisch weglassen. – Chciałabym zrezygnować z deseru.

Czasowniki „sehen”, „schauen”, „blicken” i „gucken”

Dwa „dziwne” słowa

Dzisiaj krótki post o dwóch krótkich słowach, które mogą sprawiać kłopoty ze względu na swoją wymowę.

Czasownik „gucken” (patrzeć, oglądać), w którym „g” wymawia się jak „k”. Wiele razy słyszałam, że ktoś szukał w słowniku czasownika „kucken” i nie znalazł, a chodziło oczywiście o „gucken”. Nie wiadomo dlaczego, Niemcy wymawiają na początku „k”. Poprawnie powinno się na początku wymówić „g”, ale prawie nikt tak nie mówi.

aus dem Fenster gucken – wyjrzeć przez okno
Fernsehen gucken – oglądać telewizję
guck mal! – popatrz!

Drugim słowem jest „der Buckel” (garb, grzbiet, plecy), gdzie bardzo często „b” wymawiane jest jak „p”.

einen Buckel haben – mieć garb
Mach nicht so einen Buckel! – Nie garb się!
sich den Buckel kratzen – drapać się po plecach
einen Rucksack auf dem Buckel tragen – nosić plecak na plecach

Czasowniki „sehen”, „schauen”, „blicken” i „gucken”

Czasowniki „überlassen” i „auslassen”

überlassen – oddać, pozostawić
überlassen – überließ – hat überlassen (czasownik nierozdzielny) 

jemandem etwas überlassen – oddać coś komuś do dyspozycji

bereitwillig – ochoczo, chętnie
leihweise – tytułem pożyczki, użyczenia
nur ungern – bardzo niechętnie

jemandem etwas überlassen – powierzać coś komuś

die Stadt dem Feind kampflos überlassen – oddać miasto wrogowi bez walki

Sie überließ ihrer Schwester während ihrer Reise das Haus. – Pozostawiła siostrze dom na czas podróży.

Er hat mir sein Auto billig überlassen (verkauft). – Oddał mi tanio samochód (sprzedał).

jemandem die Entscheidung überlassen – pozostawiać decyzję w czyjejś gestii

jemandem die Initiative überlassen – pozostawiać komuś inicjatywę

es jemandem überlassen, etwas zu tun – pozostawić komuś zrobienie czegoś

Es ist dir überlassen, die Entscheidung zu treffen. – Podjęcie decyzji należy do ciebie.

jemandem die Wahl überlassen – pozostawić komuś wybór

Sie überlässt die Kinder der Fürsorge der Nachbarin. – Pozostawia dzieci pod opieką sąsiadki.

etwas dem Zufall überlassen – pozostawić coś przypadkowi

Ich überlasse nichts dem Zufall. – Nie pozostawiam nic przypadkowi.

Überlass das bitte mir! – Proszę, zostaw to mnie!

Überlass das gefälligst mir! – Nie mieszaj się!

jemanden sich selbst überlassen – pozostawić kogoś samemu sobie

jemanden dem Elend überlassen– pozostawić kogoś w nędzy

jemanden seiner Verzweiflung überlassen – pozostawić kogoś w rozpaczy

das Haus dem Verfall überlassen– pozostawić dom
sich überlassen – oddać się czemuś (uczuciom, odczuciom)

sich ganz seinem Schmerz überlassen – całkowicie oddać się bólowi

sich dem Heimweh überlassen– oddać się tęsknocie za krajem

sich seinen Träumen überlassen– oddać się marzeniom
Kannst du mir bitte ein Stück Kuchen überlassen? – Czy możesz mi zostawić kawałek ciasta?
auslassen – pomijać, opuszczać, omijać
auslassen – ließ aus – hat ausgelassen (czasownik rozdzielny)

das Komma auslassen – pomijać przecinek

den Satz, das Wort auslassen – pominąć zdanie, słowo
beim Schreiben versehentlich – niechcący przy pisaniu

eine Gelegenheit auslassen – omijać okazję

kein Geschäft auslassen – nie omijać żadnego interesu

keine Chance auslassen – nie omijać żadnej szansy

das Dessert auslassen– ominąć deser
die Weste, den Mantel auslassen – nie zakładać kamizelki, płaszcza

seine Wut an jemandem auslassen – wyładowywać na kimś swoją wściekłość

seine schlechte Laune an jemandem auslassen – wyładowywać na kimś swój zły humor

seinen Ärger an jemandem auslassen – wyładowywać na kimś swoją złość

das Licht auslassen – zostawić wyłączone światło

den Fernseher auslassen – zostawić wyłączony telewizor

den Hund auslassen – wypuścić psa
Butter auslassen – rozpuścić / roztopić masło

Speck auslassen – roztopić słoninę

sich über jemanden / etwas auslassen – wypowiadać się o kimś / o czymś

Sie hat sich nicht näher über das Thema ausgelassen. – Nie wypowiedziała się bliżej na ten temat.

Er ließ sich eingehend über ihr Missgeschick aus. – Wypowiedział się szczegółowo o jej niepowodzeniu.

Er hat sich mächtig über den Abteilungsleiter ausgelassen. – Porządnie drwił z kierownika działu.
Der Unterricht ist ausgefallen. – Lekcje się nie odbyły, przepadły.

Das Treffen ist ausgefallen. – Spotkanie się nie odbyło. 
Czasowniki „sehen”, „schauen”, „blicken” i „gucken”

Rola przedrostka „be-” wzmacniającego znaczenie czasowników

Dzisiaj odniosę się do mojego ostatniego postu o czasownikach z przedrostkiem „be-„, który możecie znaleźć tutaj. Wymieniłam tam kilka czasowników i dzisiaj pokażę na przykładach, jak prefiks „be-” intensyfikuje znaczenie.
W zdecydowanej większości przykładów ta intensyfikacja jest wyraźnie widoczna, czasem różnica jest bardzo mała i czasowników można używać zamiennie. Za każdym razem omawiam najpierw znaczenie podstawowego czasownika, potem znaczenie czasownika z prefiksem „be-„. 
1. fragen – pytać

jemanden unvermittelt / beiläufig / geradeheraus fragen – pytać kogoś nagle / mimochodem / bez ogródek
gezielt / überlegt fragen – stawiać pytania celowo / rozważnie
nach etwas fragen – pytać o coś (dowiadywać się)
Die Touristen haben nach dem Weg gefragt. – Turyści pytali o drogę.
nach etwas fragen – interesować się czymś, troszczyć się o coś (najczęściej czasownik jest używany z negacją)
Der Opa fragte nicht nach seinen Enkeln. – Dziadek nie interesował się wnukami.
Wer fragt schon nach einem alten Menschen? – Kto interesuje się starym człowiekiem?
jemanden um etwas fragen – zwracać się do kogoś z prośbą
Kann ich dich um Rat fragen? – Mogę prosić cię o radę?
Du musst um Erlaubnis fragen. – Musisz poprosić  o pozwolenie.
um / nach / wegen Arbeit fragen – pytać (prosić) o pracę
sich fragen – pytać się (siebie samego), zastanawiać się
Ich frage mich, was ich falsch getan habe. – Pytam się, co zrobiłam źle.
Sie fragt sich, ob sie sich entschuldigen sollte. – Zastanawia się, czy powinna przeprosić.
einen Zeugen befragen – przepytać świadka
einen Schauspieler befragen – przeprowadzić wywiad z aktorem
die Bevölkerung befragen – ankietować ludność
jemanden nach seiner Meinung befragen – zapytać kogoś o zdanie
jemanden über seine Vergangenheit befragen – wypytać kogoś o przeszłość
einen Arzt befragen – poradzić się lekarza
Wenn es dir so schlecht geht, dann befrag doch einen Arzt! – Jeśli czujesz się tak źle, to zapytaj lekarza!
Die Wahrsagerin befragt ihre Karten. – Wróżka radzi się kart.
sich bei jemandem Rat befragen (über/nach etwas) – konsultować się z kimś
sich bei einem Rechtsanwalt befragen – konsultować się z adwokatem
2. (sich) fühlen – czuć (się)
befühlen – badać dotykiem
einen Stoff befühlen– badać dotykiem materiał
3. fürchten – bać się
Ich fürchte seine Reaktion. – Boję się jego reakcji.
weder Tod noch Teufel fürchten – nie bać się niczego
um jemanden / etwas fürchten– bać się o kogoś / coś
Ich fürchte um meine Kinder. – Boję się o moje dzieci.
sich vor jemandem / etwas fürchten – bać się kogoś / czegoś
Fürchtest du dich vor der ganzen Situation? – Boisz się całej sytuacji?
etwas befürchten– obawiać się czegoś
Ich befürchte, dass… – Obawiam się, że… (można tu też powiedzieć „Ich fürchte, dass…”)
Es ist zu befürchten, dass... – Należy obawiać się, że… („Es steht zu befürchten, dass…”)
das Schlimmste befürchten– obawiać się najgorszego
So etwas hatte ich befürchtet. – Czegoś takiego się obawiałam.
4. sich mühen etwas zu tun – starać się coś zrobić
So sehr er sich auch mühte… – Jakkolwiek się starał…
jemanden bemühen– fatygować kogoś
Darf ich euch noch einmal bemühen? – Zechcielibyście jeszcze raz się pofatygować?
Der Chef bemühte uns zu sich. – Szef wezwał nas do siebie.
sich zum Nachbarn bemühen– pofatygować się do sąsiada
Bitte bemühen Sie sich nicht! – Proszę się nie fatygować!
einen Anwalt bemühen– konsultować się z adwokatem
sich bemühen– starać się
sich um jemanden bemühen– troszczyć się o kogoś
Er bemühte sich um den Kranken. – Troszczył się o chorego.
sich um jemanden/etwas bemühen – zabiegać o kogoś/o coś
Er bemühte sich sehr um seine Tischdame. – Zabiegał o swoją partnerkę przy stole.
5. antworten – odpowiadać
auf eine Frage antworten – odpowiadać na pytanie
eine Frage beantworten – odpowiadać na pytanie
eine Frage mit (einem) Nein beantworten – odpowiedzieć przecząco na pytanie
eine Anfrage schriftlich beantworten – odpowiedzieć pisemnie na zapytanie
einen Gruß beantworten – odpowiedzieć na pozdrowienie
6. argwöhnen – podejrzewać
Ich argwöhnte eine Falle. – Podejrzewałam pułapkę.
Man argwöhnte einen Verbrecher in ihm. – Podejrzewano, że jest przestępcą.
jemanden / etwas beargwöhnen – podejrzewać kogoś / coś
einen Fremden beargwöhnen– podejrzewać obcego
Sie fühlte sich von allen beargwöhnt. – Czuła, że jest podejrzewana przez wszystkich.
7. danken – dziękować
jemandem vielmals danken – dziękować stokrotnie
Gott auf (den) Knien danken – dziękować Bogu na kolanach
Er hat mir (für) meine Hilfe schnell gedankt. – Szybko podziękował mi za pomoc.
sich bei jemandem für etwas bedanken – dziękować komuś za coś
ich bedanke mich – ich danke sehr, ich danke Ihnen
8. drohen – grozić
mit etwas drohen – grozić czymś
jemandem mit dem Finger / mit der Faust drohen – grozić komuś palcem / pięścią
eine drohende Haltung einnehmen – przybrać groźną postawę
Die Brücke droht abzustürzen. – Most grozi zawaleniem.
jemandem mit etwas drohen – grozić komuś czymś
Er drohte mir mit einer Strafe. – Groził mi karą. 
bedrohen – zagrażać, grozić
Das Hochwasser bedroht die Stadt. – Powódź zagraża miastu.
jemandem mit dem Tod bedrohen – grozić komuś śmiercią
jemandem mit einem Messer bedrohen – grozić komuś nożem
sich bedroht fühlen  – czuć się zagrożonym
Sein Leben ist bedroht. – Jego życie jest zagrożone.
Der Friede war bedroht. – Pokój był zagrożony.
eine bedrohte Art – zagrożony gatunek

Diese Tierart ist vom Aussterben bedroht. – Ten gatunek zwierząt jest zagrożony wymarciem. 
Czasowniki „sehen”, „schauen”, „blicken” i „gucken”

Czasowniki z prefiksem „be-„. Część 2

Dzisiaj semantyczna, czyli znaczeniowa funkcja czasowników z przedrostkiem „be-„.
1. Czasowniki oznaczające dodanie coś do czegoś, np. bewaffnen – uzbrajać (od die Waffe – broń), beflaggen – oflagowywać (od die Flagge – flaga), bezuschussen – subwencjonować, dotować (od der Zuschuss – wsparcie finansowe, subwencja, dotacja), befiedern – opatrzyć piórami (od die Fieder – małe pióro), bestuhlen– wyposażyć w krzesła (od der Stuhl – krzesło), beschriften – opisywać (od die Schrift – pismo), bekränzen – wieńczyć, ozdabiać wieńcami (od der Kranz – wieniec), besohlen – zelować (od die Sohle – podeszwa), beauskunften – informować (od die Auskunft – informacja), bebändern – opatrzyć wstążką, wstęgą (od das Band – wstążka, wstęga), bebauen – zabudować (od der Bau – budowa), bebildern – ilustrować (od das Bild – obraz, ilustracja), beehren – zaszczycić (od die Ehre – honor, zaszczyt).
2.Czasowniki oznaczające akcję prowadzącą do określonego celu, np. beforsten – zalesiać, bewalden – zalesiać, befruchten – zapładniać, zapylać, beflecken – poplamić, begrenzen – odgraniczać, odgradzać, befreien – uwalniać, beleuchten – oświetlać, beabsichtigen – zamierzać, beackern – zaorywać, bedingen – pociągnąć za sobą, wymagać, beeinträchtigen– szkodzić, utrudniać, zakłócać, beerdigen – pochować, grzebać, befehlen – rozkazywać.
3. Czasowniki oznaczające zachowanie, np. bevormunden – narzucać swoją wolę, podporządkowywać, bewirten – ugaszczać, podejmować, bemuttern – matkować, begönnern – protegować, wspierać, beäugen – otaksować, ostrożnie się przyglądać, beäugeln – przyglądać się, bedauern – żałować, bedienen – obsługiwać.
4. Czasowniki oznaczające przypisywanie komuś lub czemuś danej roli/cechy, np. beschuldigen – obwiniać, befreien – uwalniać, befugen – upoważniać, befähigen – upoważniać, umożliwiać, begünstigen – sprzyjać, faworyzować, protegować, beleidigen – obrażać, beschweren – utrudniać, beseligen – uczynić kogoś niezmiernie szczęśliwym.
5. Jedyny czasownik pochodzący od przysłówka: bejahen – odpowiadać twierdząco, przytakiwać, potwierdzać, afirmować.

6. Czasowniki utworzone, aby uczynić bardziej intensywnym znaczenie podstawowego czasownika, np. befragen – wypytywać, przepytywać, zapytać, befühlen – badać dotykiem, befürchten – obawiać się, (sich) bemühen – starać się, beantworten – odpowiadać, beargwöhnen – podejrzewać, bedanken – dziękować, bedrohen – grozić. 
Czasowniki „sehen”, „schauen”, „blicken” i „gucken”

Czasowniki z prefiksem „be-„. Część 1

Dzisiaj pierwsza część postu o czasownikach z przedrostkiem „be-„. Dzisiaj omówię ich funkcję gramatyczną, kolejnym razem semantyczną. Oba posty są dosyć „lingwistyczne”, ale trzeci będzie z dużą ilością przykładów.

Prefiks „be-” jest jednym z bardzo często występujących przed czasownikami. Jego funkcją gramatyczną jest to, że z czasowników nieprzechodnich czyni przychodnie.
Są 3 grupy czasowników niewymagających dopełnienia, które tworzą nowe czasowniki z prefiksem „be-„: 
1) czasowniki nie wymagające kolejnych części zdania, np. lügen, zahlen, kochen, fragen

Derywaty tych czasowników z przedrostkiem „be-” mają dopełnienie w bierniku, np.:
belügen–> Du belügst dichselbst. – Okłamujesz siebie samego. 
bezahlen –> Ich habe das Zimmer zu teuer bezahlt. – Zapłaciłam za drogo za pokój. (Czasownik bezahlen może występować także z przyimkiem für – kiedy chcemy podkreślić, że płacimy jakąś kwotę komuś, komu się ona należy, np. Er hat für die Ware keinen Zoll bezahlt – Nie zapłacił cła za towar).
bekochen –> Meine Mutter bekocht mich immer noch. – Moja mama nadal dla mnie gotuje. 
befragen –> Man hat ihn sehr genau befragt. – Przepytano go dokładnie. 
2) czasowniki z dopełnieniem w celowniku, np. dienen, schenken  
Derywaty również mają dopełnienie w bierniku:
bedienen –> Der Verkäufer hat alle Kunden aufmerksam bedient. – Sprzedawca uważnie obsługiwał wszystkich klientów. 
beschenken –> Die Gäste haben das Geburtstagskind reich beschenkt. – Goście hojnie obdarowali solenizanta. 
3) czasowniki wymagające dopełnienia przyimkowego, np. lächeln (über jemanden)
Ich derywaty występują także z dopełnieniem w bierniku:

belächeln–> Weißt du, warum alle meine Antwort belächelt haben? – Wiesz, dlaczego wszyscy śmiali się z mojej odpowiedzi? 
Czasowniki „sehen”, „schauen”, „blicken” i „gucken”

Czasowniki „entlassen” i „unterlassen”

Do czasowników, których częścią jest „lassen”, zrobiłam osobną etykietę, także teraz znajdziecie tam wszystkie posty na ten temat. 

Czasowniki z przedrostkiem „be-” pojawią się w kolejnym poście, jutro lub pojutrze. Na dzisiaj niestety nie zdążyłam do końca ich dla Was omówić. 


entlassen – zwolnić
entlassen – entließ – hat entlassen (czasownik nierozdzielny)

Mitarbeiter entlassen– zwolnić pracowników

fristlos entlassen werden – dostać bezterminowe wypowiedzenie z pracy

Gestern wurde er entlassen. – Wczoraj został zwolniony.

einen Patienten entlassen – wypisać pacjenta ze szpitala

jemanden aus dem Krankenhaus entlassen – wypisać kogoś ze szpitala

aus der Haft (vorzeitig) entlassen werden – zostać zwolnionym z aresztu

aus Gefängnis entlassen – zwolnić z więzienia

aus Armee entlassen – zwolnić z wojska

Die Schüler wurden ins Berufsleben entlassen. – Uczniowie opuścili szkołę, aby rozpocząć życie zawodowe.

jemanden aus dem Vertrag entlassen – zwolnić kogoś z warunków umowy

jemanden aus einer Verpflichtung entlassen – zwolnić kogoś ze zobowiązania

Besucher entlassen – żegnać odwiedzających

Bittsteller entlassen – odprawić petentów
unterlassen
unterlassen – unterließ – hat unterlassen (czasownik nierozdzielny)

es unterlassen, etwas zu tun – zaniechać czegoś

Die letzte Untersuchung wurde unterlassen. – Zaniechano ostatniego badania.

etwas aus Furcht vor den Folgen unterlassen – zaniechać czegoś ze strachu przed skutkami

Unterlass das bitte! – Proszę przestań to robić!

etwas nicht unterlassen können – nie móc sobie czegoś darować

Diesen Kommentar hätten Sie unterlassen können. – Mógł pan sobie darować ten komentarz.

Sie kann diese Dummheiten nicht unterlassen. – Ona nie potrafi darować sobie tych głupstw.

Unterlass das! – Daruj sobie!

unterlassen – zaniedbywać
Warum hast du es unterlassen, mich zu informieren? – Dlaczego zaniedbałeś powiadomienia mnie? 
Czasowniki „sehen”, „schauen”, „blicken” i „gucken”

Czasowniki „(sich) verlassen” i „ablassen”

Po czasownikach „hinterlassen” i „zulassen” (tutaj) omówię dziś dla Was kolejne dwa czasowniki, których częścią jest „lassen”:

verlassen – opuścić
verlassen – verließ – hat verlassen (czasownik nierozdzielny) 

jemanden verlassen – opuścić kogoś

Sie hat ihren Mann verlassen. – Opuściła swojego męża.

jemanden, der in Not ist, verlassen – opuścić kogoś, kto jest w potrzebie

Er hat uns für immer verlassen. – Odszedł od nas na zawsze.

Und da/dann verließen sie ihn! – I tutaj utknął!

eine Stadt verlassen– opuścić miasto, wyjechać z miasta 

Verlassen Sie sofort unser Haus! – Proszę natychmiast opuścić nasz dom! (Proszę natychmiast wyjść z naszego domu!) 

Sie verließ ihre Heimat. – Opuściła swoją ojczyznę.

eine Party früh verlassen – wcześnie wyjść z imprezy

das Geschäft verlassen – wycofać się z interesu

die Schule ohne Abschlussprüfung verlassen – opuścić szkołę bez egzaminu końcowego

Die Hoffnung hatte ihn verlassen. – nadzieja go opuściła

Alle Kräfte verließen mich. – siły mnie opuściły

Der Mut hatte ihn verlassen. – odwaga go opuściła

sich verlassen
sich verlassen – verließ sich – hat sich verlassen (czasownik nierozdzielny)

sich auf jemanden / etwas verlassen (+Akk.) – polegać na kimś / na czymś, zdawać się na kogoś / na coś

Man kann sich auf ihn huntertprozentig verlassen. – Można na nim polegać stuprocentowo.

Ich verlasse mich darauf, dass du mir hilfst. – Zdaję się na to, że mi pomożesz.

Darauf kannst du dich verlassen. – Możesz się na to zdać.

Worauf du dich verlassen kannst! – Możesz być tego pewien!

Ich werde mich an ihr rächen, darauf kannst du dich verlassen / worauf du dich verlassen kannst! – Zemszczę się na niej, możesz być tego pewien!

sich auf sein Glück verlassen – zdać się na szczęście, powodzenie

Du kannst dich auf ihr Urteil verlassen. – Możesz zdać się na jej opinię.
ablassen – spuścić, opuścić
ablassen – ließ ab – hat abgelassen (czasownik rozdzielny) 

Wasser / Luft aus etwas ablassen – spuścić z czegoś wodę / powietrze

das Öl aus dem Motor ablassen – spuścić olej z silnika

einen Behälter ablassen – spuścić wodę ze zbiornika

einen Teich ablassen – spuścić wodę ze stawu

Wasser aus der Wanne ablassen – spuścić wodę z wanny

Dampf ablassen – wypuszczać parę wodną

die Luft aus einem Reifen ablassen – spuścić powietrze z opony

Brieftauben ablassen – wypuścić gołębie pocztowe

einen Zug ablassen – zezwolić pociągowi na jazdę

seinen Groll ablassen– wyrażać swoją urazę

Sprüche ablassen – wygłaszać frazesy

ablassen – nie zakładać

Lassen den Mantel ab! – Nie zakładaj tego płaszcza!

jemandem etwas vom Preis ablassen – opuścić komuś coś z ceny

Ich würde Ihnen den Schrank für 30 Euro ablassen. – Spuściłabym pani cenę szafy o 30 euro.

Kannst du mir 20% von dem Preis ablassen? – Możesz mi opuścić z ceny 20%?

das Schildchen ablassen – zdjąć szyld / wywieszkę

von etwas ablassen – zaniechać czegoś

Er lässt nicht von seiner Absicht ab. – on nie zaniecha swojego zamiaru

von einem Vorhaben ablassen – zaniechać zamiaru

von jemandem ablassen – zostawić kogoś w spokoju

von dem Unterlegenen ablassen – odstąpić od pokonanego 
Czasowniki „sehen”, „schauen”, „blicken” i „gucken”

Czasowniki „hinterlassen” i „zulassen”

Dzisiaj rozpoczynam omawianie czasowników, których częścią jest „lassen”. W każdym poście będą pojawiać się dwa. Po „hinterlassen” i „zulassen” będą to jeszcze: (sich) verlassen, ablassen, entlassen, unterlassen, überlassen, auslassen, erlassen, sich niederlassen, herablassen, zurücklassen


hinterlassen – pozostawić
hinterlassen – hinterließ – hat hinterlassen (czasownik nierozdzielny) 

Eindruck hinterlassen – pozostawić wrażenie

bei jemanden einen guten/schlechten Eindruck hinterlassen– pozostawić u kogoś dobre/złe wrażenie

Der Film hat bei mir einen guten Eindruck hinterlassen. – Film pozostawił na mnie dobre wrażenie.

Fingerabdrücke hinterlassen – pozostawić odciski palców

Der Einbrecher hat Fingerabdrücke hinterlassen. – Włamywacz pozostawił odciski palców.

in Sand Spuren hinterlassen – pozostawić ślady w piasku

eine Nachricht, einen Zettel hinterlassen – pozostawić wiadomość, kartkę

Falls du vergisst, mich über den Termin zu informieren, kannst du nachher einen Zettel auf dem Tisch hinterlassen. – Jeśli zapomnisz poinformować mnie o terminie, możesz później zostawić kartkę na stole.

etwas sauber hinterlassen – wyczyścić coś, zostawić coś po sobie posprzątane

etwas unaufgeräumt hinterlassen/ ein Zimmer in großer Unordnung hinterlassen – nie posprzątać czegoś po sobie / zostawić po sobie pokój w bałaganie

Familie, Kinder, Erbe hinterlassen – pozostawić po sobie rodzinę, dzieci, spadek

Unser Nachbar hinterließ ein großes Vermögen. – Nasz sąsiad pozostawił duży majątek.

hinterlassene Werke – spuścizna

Seine hinterlassenen Werke umfassen etwa 100 Bilder. – Jego spuścizna obejmuje około 100 obrazów.

viele Schulden hinterlassen – pozostawić dużo długów

dem Sohn ein Grundstück hinterlassen – pozostawić (zapisać w spadku) synowi działkę


zulassen – (dulden, ermöglichen od. erlauben) – dopuszczać, pozwalać na coś
zulassen – ließ zu – hat zugelassen (czasownik rozdzielny) 

etwas zulassen – pozwolić na coś

wenn die Situation es zulässt – jeśli sytuacja na to pozwoli

Wie kannst du zulassen, dass er dich so ausnutzt? – Jak możesz pozwolić, żeby on tak cię wykorzystywał?

jemanden zur Prüfung zulassen – dopuścić kogoś do egzaminu

jemanden zum Studium zulassen – przyjąć kogoś na studia

Weil sie bei der Aufnahmeprüfung gut abgeschnitten hatte, wurde sie zum Studium zugelassen. – Ponieważ dobrze wypadła na egzaminie wstępnym, została przyjęta na studia.

Der Film ist für Jugendliche nicht zugelassen. – Film nie jest dozwolony dla młodzieży.

Aktien an der Börse zulassen – wypuścić akcje na giełdę

Das Medikament wurde zugelassen. – Lekarstwo zostało dopuszczone, dozwolone (do użytku).  

ein Auto für den Verkehr zulassen – dopuścić samochód do ruchu

ein Auto auf jemanden zulassen – rejestrować samochód na kogoś

Sie hat das Auto auf ihre Schwester zugelassen. – Zarejestrowała samochód na swoją siostrę.

ein zugelassener Anwalt – adwokat dopuszczony do wykonywania zawodu

er ist als Arzt bei der Kammer zugelassen – on jest dopuszczony przez izbę do wykonywania zawodu lekarza

keinen Zweifel zulassen – nie pozostawiać żadnej wątpliwości

Sein Verhalten lässt keinen Zweifel zu. – Jego zachowanie nie pozostawia żadnej wątpliwości.

Die Situation lässt keine Veränderung zu. – Sytuacja nie dopuszcza żadnych zmian.

Das Werk lässt mehrere Interpretationen zu. – Dzieło dopuszcza wiele interpretacji.

Die Vorgänge lassen den Schluss zu, dass der Versuch gelungen ist. – Procesy pozwalają wysnuć wniosek, że eksperyment się powiódł.
Die Wetterverhältnisse lassen kein höheres Tempo zu. – Warunki pogodowe nie pozwalają na szybsze tempo. 
Czasowniki „sehen”, „schauen”, „blicken” i „gucken”

„tauschen” czy „wechseln”?

W tym tygodniu przygotowywałam post o często mylonych czasownikach „tauschen” i „wechseln”. Starałam się zebrać dla Was jak najwięcej znaczeń i przykładów. Mam nadzieję, że przykłady wyjaśnią Wam wiele wątpliwości w zastosowaniu.

W następnym poście omówię czasowniki „(sich) ändern” i „(sich) verändern”. 


tauschen – z tym czasownikiem zawsze występują dwa podmioty, nawet jeśli drugi nie jest nazwany (zawsze wymieniamy się z kimś). Czasownik „tauschen” oznacza, że dajemy coś komuś i otrzymujemy coś w zamian. Oznacza również, że wymieniamy się miejscami – oddajemy swoje miejsce komuś i zajmujemy jego miejsce.
 
wechseln – oznacza, że jedna rzecz wchodzi na miejsce drugiej i że coś, co w chwili obecnej nie nadaje się do użytku, zostaje zastąpione przez coś innego
  I. tauschen
 
Geld tauschen – rozmienić pieniądze
mit jemandem Blicke tauschen (Blicke wechseln) – wymienić spojrzenia
Ich habe mit ihm nicht gesprochen, wir haben nur Blicke getauscht. – Nie rozmawiałem z nim, tylko wymieniliśmy spojrzenia. 
 
etwas gegen etwas tauschen – wymienić coś na coś
Briefmarken tauschen – wymienić się znaczkami pocztowymi
Ich habe viele Briefmarken aus Südamerika. Ich tausche sie gerne gegen Briefmarken aus Asien. – Mam dużo znaczków pocztowych z Ameryki Pd. Chętnie wymienię je na znaczki z Azji.
 
Sie würden gerne ihr Auto gegen ein neueres tauschen, aber im Moment geht es nicht. – Chętnie wymieniliby swoje auto na nowsze, ale w tej chwili nie jest to możliwe.
 
die Plätze tauschen – zamienić się miejscami
Lass uns die Plätze tauschen! – Zamieńmy się miejscami!
 
mit jemandem tauschen – zamienić się z kimś
Wollen wir tauschen? – Zamienimy się?
Ich möchte mit ihr nicht tauschen.  – Nie chciałbym się z nią zamienić.
II. wechseln
 
Reifen wechseln – zmieniać opony
bei einem Auto das Öl / die Reifen wechseln – zmieniać w samochodzie olej / opony
 
ein Hemd wechseln – zmienić koszulę
 
zum Wechseln – na zmianę
ein Hemd zum Wechseln – koszula na zmianę
die Socken zum Wechseln – skarpetki na zmianę
 
Ich weiß nicht, wie das Wetter morgen sein wird. Ich habe ein wichtiges Treffen und nehme lieber ein Kleid zum Wechseln mit. – Nie wiem, jaka jutro będzie pogoda. Mam ważne spotkanie i wezmę lepiej sukienkę na zmianę.
 
von Kopf bis Fuß die Kleidung wechseln – zmienić ubranie od stóp do głów
 
das Thema wechseln – zmienić temat
 
Ich will darüber nicht mehr sprechen, lass uns das Thema wechseln! – Nie chcę już o tym rozmawiać, zmieńmy temat!
Können wir das Thema wechseln? – Czy możemy zmienić temat?
das Tempo/seine Ansichten/seine Gesinnung/die Konfession wechseln – zmienić tempo / swoje poglądy / swoje poglądy (nastawienie) / wyznanie
die Schule/den Wohnsitz/den Beruf/die Adresse/die Branche/den Partner/den Namen/den Arzt wechseln – zmienić szkołę / miejsce zamieszkania / zawód / adres / branżę / partnera / nazwisko / lekarza
ein paar Worte miteinander wechseln – zamienić ze sobą kilka słów
 
mit jemandem Blicke wechseln – wymienić z kimś spojrzenia
die Seiten wechseln – zmienić strony
Die Mannschaften wechseln die Seiten. – Drużyny zmieniają strony.
an der Grenze Geld wechseln – wymienić pieniądze na granicy
Euro in Pfund wechseln – wymienić euro na funty
20 Euro wechseln – rozmienić 20 Euro
Können Sie mir einen Fünfeuroschein wechseln? – Czy może mi pan rozmienić banknot 5 euro?
Können Sie mir einen Zwanzigeuroschein in zwei Zehner wechseln? – Czy może mi pan rozmienić banknot 20 euro na dwie dziesiątki?
 
einen Geldschein in Münzen wechseln – rozmienić banknot na monety
mit jemandem die Ringe wechseln – wymienić z kimś obrączki
zu einer anderen Fima wechseln – przejść do innej firmy
Der Mitarbeiter hat letzten Monat zu BMW gewechselt. – Pracownik przeszedł w zeszłym miesiącu do BMW. 
auf die andere Spur wechseln (+sein) – zmienić pas ruchu
Was kann wechseln? (immer wieder) – Co może się zmieniać? (ciągle)
 
die Stimmung – nastrój
Ihre Stimmung hat schnell gewechselt. – Jej nastrój szybko się zmienił.
die Miene – mina
der Gesichtsausdruck – wyraz twarzy
Ein guter Schauspieler sollte im Stande sein, seinen Gesichtsausdruck schnell zu wechseln. – Dobry aktor powinien być w stanie szybko zmieniać wyraz twarzy.
die Ampel – sygnalizacja świetlna
Die Ampel wechselte von Rot auf Grün.  – Światła zmieniły sie z czerwonego na zielone.
Das Wetter wechselt zwischen Sonne und Regen. – Pogoda zmienia się między słońcem a deszczem.
Das Programm im Kino wechselt jede Woche. – Program w kinie zmienia się w każdym tygodniu.
In der Firma wechseln die Mitarbeiter oft. – w firmie pracownicy często się zmieniają.
wechseln – zmienić (miejsce pobytu) (+sein)
von einer Feier zur anderen wechseln – pójść z jednej uroczystości na drugą
 
Der Mitarbeiter muss in die Personalabteilung wechseln. – Pracownik musi przejść do działu kadr.
 
über die Grenze wechseln – przemieścić się przez granicę
Czasowniki „sehen”, „schauen”, „blicken” i „gucken”

Czasownik „legen”. Cz. 2

Dzisiaj przyszła kolej na drugą część znaczeń czasownika „legen”, tym razem jako czasownika zwrotnego. 


sich legenkłaść się

sich ins Bett / zu Bett legenkłaść się do łóżka
sich schlafenlegenkłaść się spać
sich in die Sonne legenpołożyć się na słońcu
sich auf die Seite legenpołożyć się na boku
sich auf den Bauch legenpołożyć się na brzuchu
sich auf den Rücken legenpołożyć się na plecach
sich mit dem Ellbogen auf den Tisch legenopierać się łokciem o stół
sich auf etwaslegenosiadać

Der Staub legt sich auf die Möbel. – Kurz osiada na meblach.
Der Rauch legt sich auf die Wände. – Dym osiada na ścianach.
Der Schnee legt sich auf das Feld. – Śnieg osiada na polu.
Der Nebel legt sich über die Stadt. – Mgła osiada nad miastem.
Ihre Erkältung hat sich auf die Nieren gelegt. – Przeziębienie osiadło na nerkach. (Nie jestem pewna, jak to ująć po polsku. Może ktoś doradzi?)
sich legenprzechodzić, ustawać, opadać, mijać

Der Wind legt sich. – Wiatr ustaje.
Der Sturm hat sich schnell gelegt. – Burza szybko przeszła.
Unsere Trauer hat sich gelegt. – Nasz smutek minął.
Der Zorn hat sich nur langsam gelegt. – Gniew mijał wolno.  
Die Begeisterung wird sich schnell legen. – Zapał szybko minie.
Das legt sichhoffentlich bald wieder. – Oby to wkrótce minęło.
sich auf etwas legenpoświęcić się czemuś, skoncentrować się na czymś

Er hat sich auf Medizintechnik gelegt. – On skupił się na technice medycznej.
Sie will sich auf Zeitmanagement legen. – Ona chce skoncentrować się na zarządzaniu czasem