Dzisiaj pierwsza część postu o czasownikach z przedrostkiem „be-„. Dzisiaj omówię ich funkcję gramatyczną, kolejnym razem semantyczną. Oba posty są dosyć „lingwistyczne”, ale trzeci będzie z dużą ilością przykładów.
Prefiks „be-” jest jednym z bardzo często występujących przed czasownikami. Jego funkcją gramatyczną jest to, że z czasowników nieprzechodnich czyni przychodnie.
Są 3 grupy czasowników niewymagających dopełnienia, które tworzą nowe czasowniki z prefiksem „be-„:
1) czasowniki nie wymagające kolejnych części zdania, np. lügen, zahlen, kochen, fragen
Derywaty tych czasowników z przedrostkiem „be-” mają dopełnienie w bierniku, np.:
belügen–> Du belügst dichselbst. – Okłamujesz siebie samego.
bezahlen –> Ich habe das Zimmer zu teuer bezahlt. – Zapłaciłam za drogo za pokój. (Czasownik bezahlen może występować także z przyimkiem für – kiedy chcemy podkreślić, że płacimy jakąś kwotę komuś, komu się ona należy, np. Er hat für die Ware keinen Zoll bezahlt – Nie zapłacił cła za towar).
bekochen –> Meine Mutter bekocht mich immer noch. – Moja mama nadal dla mnie gotuje.
befragen –> Man hat ihn sehr genau befragt. – Przepytano go dokładnie.
2) czasowniki z dopełnieniem w celowniku, np. dienen, schenken
Derywaty również mają dopełnienie w bierniku:
bedienen –> Der Verkäufer hat alle Kunden aufmerksam bedient. – Sprzedawca uważnie obsługiwał wszystkich klientów.
beschenken –> Die Gäste haben das Geburtstagskind reich beschenkt. – Goście hojnie obdarowali solenizanta.
3) czasowniki wymagające dopełnienia przyimkowego, np. lächeln (über jemanden)
Ich derywaty występują także z dopełnieniem w bierniku:
belächeln–> Weißt du, warum alle meine Antwort belächelt haben? – Wiesz, dlaczego wszyscy śmiali się z mojej odpowiedzi?
Można prosić jeszcze tłumaczenia zdań?
Nie ma problemu, uzupełnię wieczorem 🙂
Pani Magdo, bardzo dziękuję za tego posta 🙂
Jak to często bywa, oczekiwana odpowiedź rodzi kolejne pytania:
nie jestem filologiem, więc tym pytaniem pewnie się ośmieszę. ale napisała Pani, że prefiks -be czyni z czasownika nieprzechodniego przechodni, czyli pozwala stworzyć z niego stronę bierną. Ale przecież czasownik fragen, wymieniony jako nieprzechodni, może mieć stronę bierną np. "Ich wurde gefragt". Ponadto, gdyby mogłaby Pani wyjaśnić mi jak chłop krowie na rowie, czy faktycznie jest jakaś różnica pomiędzy np. "Man hat mich gefragt" i "Man hat mich befragt" ?
Przepraszam za natręctwo, ale czuję się teraz chyba jeszcze głupszy niż przedtem :O
M&M
Dziękuję.
Tak, racja, zapomniałam poprawić pierwszego zdania. To nie miało być, że są trzy grupy czasowników nieprzechodnich, tylko podział ze względu na dopełnienia.
Fragen i befragen jeszcze wyjaśnię 🙂