Jak uczyć się języków obcych? Cz. 2. Moje metody

Jak uczyć się języków obcych? Cz. 2. Moje metody

Każdy uczy się języka obcego na swój sposób, każdy musi odkryć swój sposób. Zależy, czy lepiej uczymy się słuchając, widząc czy analizując. W praktyce obszary te są łączone. Można wprawdzie powiedzieć, że ktoś lepiej uczy się wizualnie, ale nie jest tak, że uczy się tylko w ten sposób. Ja np. nie mam pamięci wzrokowej. Nie pamiętam, co widziałam, moja orientacja w terenie jest kiepska. Jeśli jestem w danym miejscu pierwszy raz, to często nie potrafię wrócić i pytam ludzi o drogę, bo kiedy wracam, to budynki są po odwrotnej stronie ulicy. Nie zapamiętuję twarzy. Bardzo, bardzo często zdarza mi się, że ktoś mnie zaczepia na ulicy, a ja nie wiem, kto to jest, bo spotkałam go tylko raz czy 2 razy. Dlatego np. naklejanie obcych słówek na przedmioty nigdy nie było metodą dla mnie, podobnie jak fiszki. Najlepiej uczę się poprzez dokładną analizę.

Moim sposobem na naukę słówek jest kontekst. Kiedy byłam młodsza, to potrafiłam uczyć się na pamięć. Teraz już nie umiem, teraz muszę coś rozumieć. Kiedy uczę się np. francuskiego, to układam zdania z nowymi słówkami, bo tylko w ten sposób nauczę się ich zastosowania. Poza tym często tworzę grupy tematyczne (np. owoce, warzywa, cechy charakteru). Nie wyobrażam sobie jednak nauki słówek bez zastosowania ich w kontekście. Dlatego kiedy uczę niemieckiego, to już od pierwszej lekcji moi uczniowie układają proste zdania. Na samym początku trzeba przezwyciężyć ten strach. Nowych słówek uczę się także poprzez wyobrażanie sobie sytuacji odnoszących się do mojego życia – w ten sposób łatwiej jest mi je zapamiętać.

Bardzo ważne jest dla mnie czytanie w języku obcym. Już na poziomie A1 można znaleźć ciekawe teksty w Internecie. Im wyższy poziom, tym większe możliwości. Kiedy czytamy książkę czy artykuł, to moim zdaniem lepiej jest nie sprawdzać każdego nieznanego słówka, dopóki rozumie się treść. To tylko spowalnia czytanie i może frustrować. Ja w trakcie czytania podkreślam nieznane słówka i ewentualnie je sprawdzam. Czytam książki tylko w oryginale, nie lubię tłumaczeń. Po niemiecku rozumiem każde słowo, w angielskim czy hiszpańskim muszę czasami jakieś sprawdzić. Teraz pracuję nad francuskim, żeby swobodnie czytać również w tym języku. Oczywiście nie trzeba oczywiście czytać książek, na początek wystarczą krótkie teksty.

Kolejnym ważnym aspektem jest dla mnie muzyka. Moje nauczycielki zarówno z podstawówki, jak i z gimnazjum i liceum zawsze włączały do lekcji niemieckiego muzykę. Szkoda, że przez wielu nauczycieli jest ona zaniedbywana, a to przecież sprawia uczniom tyle frajdy. Im więcej piosenek w języku obcym się słucha, tym więcej się z biegiem czasu rozumie. Jest tyle pięknych niemieckich piosenek: zarówno dydaktycznych, jak i z muzyki popularnej. Niedługo przedstawię moje propozycje, które można wykorzystać na lekcjach.

Odnajdywanie powiązań pomiędzy językami obcymi i porównywanie. Jeśli uczymy się pierwszego języka obcego, to w naszym mózgu powstaje system, w którym przechowywane są informacje. W trakcie nauki drugiego języka obcego nasz mózg łatwiej i szybciej przetwarza nowe informacje, bo zna już pewien system. Dlatego moim zdaniem duże znaczenie ma szukanie powiązań pomiędzy językami obcymi, a także odkrywanie różnic. Kiedy uświadomimy sobie, że w niemieckim jest tak, a we francuskim inaczej, to może łatwiej będzie zapamiętać nowe wiadomości.

Zachęcam do wykorzystywania ćwiczeń online. Internet oferuje mnóstwo wspaniałych stron, na których można sprawdzić swoją wiedzę kilkoma kliknięciami. Zbiór takich stron przygotowałam w dziale „Linki” znajdującym się u góry strony. Kiedyś nie doceniałam ćwiczeń online, a teraz wykorzystuję je na moich lekcjach. Wcześniej jednak zawsze sprawdzam, czy strona jest godna zaufania, bo na niektórych zdarzają się błędy.

Jednym z najlepszych sposobów są oczywiście rozmowy z rodzimymi użytkownikami języka, które moim zdaniem są godne polecenia zależnie od sytuacji. Takich sytuacji widzę kilka:

1. Jeśli ktoś zaczyna uczyć się języka obcego w ojczystym kraju, to na początku najbardziej logiczne są wyjaśnienia w języku ojczystym, zanim przejdzie się do rozmów w języku obcym. Lekcje z native speakerem mogą być elementem dodatkowym.

2. Rozmowy z rodzimymi użytkownikami języka mają moim zdaniem najwięcej sensu, kiedy znamy język w stopniu przynajmniej średnio zaawansowanym. Jeśli mamy z nimi kontakt w kraju ojczystym, to jest to sytuacja idealna.

3. Jeśli ktoś mieszka w obcym kraju i dopiero tam zaczyna się uczyć języka, to moim zdaniem powinien zacząć od kursu. Najlepiej jest połączyć taką „naukę” z kursem języka, na którym można wyjaśnić wątpliwości dotyczące zasłyszanych słów i zwrotów. Taka nauka jest najbardziej efektywna.

4. Sytuacja, w której ktoś mieszka w obcym kraju, a nie chodzi na kurs języka i nie ma takiego zamiaru, doprowadzi do tego, że osoba ta będzie robić poważne błędy. Znam ludzi, którzy mieszkają w Niemczech 20 lat i znają po niemiecku raptem kilka słów. Czy można nauczyć się języka obcego tylko i wyłącznie z codziennych kontaktów z rodzimymi użytkownikami? Nie sądzę, bo jeśli ktoś w ogóle nie zna tego języka, to bardzo często coś źle zrozumie, potem to powtarza i w rezultacie mówi źle. Można robić błędy, każdy w końcu je robi, ale im lepiej zna się język obcy, tym lepiej widzą nas jego rodzimi użytkownicy. Wiem to z doświadczenia – kiedy Niemcy orientują się, że doskonale mówię po niemiecku, to od razu mają do mnie lepsze nastawienie. Już nieraz ich pozytywnie zaskoczyłam użyciem idiomów czy gier słownych i było to bardzo miłe 🙂

Jak uczyć się języków obcych? Cz. 2. Moje metody

Jak uczyć się języków obcych? Cz. 1. Moje doświadczenia

Często ludzie pytają mnie, jak skutecznie nauczyć się języka obcego. Trochę już napisałam o tym we wcześniejszych postach:

Żywy język. Cz. 1

Żywy język. Cz. 2

Żywy język. Cz. 3

Najpierw chciałabym opisać swoje doświadczenia z językami obcymi. Założyłam sobie jakiś czas temu, że do 30-stki będę mówić płynnie w czterech językach obcych. Zostało mi jeszcze trochę czasu, a sytuacja wygląda nieźle, więc mogę być z siebie w miarę zadowolona pod tym względem. A jakich języków obcych się uczyłam i jak się ich uczyłam?

Muszę w tym momencie napisać, że mam duży talent do uczenia się języków obcych. Natychmiast odnajduję powiązania pomiędzy językami, od razu rozumiem struktury gramatyczne i szybko uczę się słówek. Zdaję sobie sprawę z tego, że nie każdy ma to szczęście, dlatego zawsze dobieram metodę indywidualnie, kiedy uczę innych niemieckiego.

Kiedy chodziłam do szkoły podstawowej, to pierwszy język obcy był uczony od 5 klasy. Moim pierwszym językiem obcym był angielski. W 2 klasie podstawówki mama zapisała mnie na angielski prywatnie. Zajęcia odbywały się w domu kultury, bardzo je lubiłam. Angielskiego uczyłam się przez wiele lat. Teraz już się go nie uczę, ale mam z nim kontakt na co dzień, gdyż mam przyjaciół Anglików. Poza tym oglądam filmy i seriale po angielsku, bez napisów czy lektora. Moim zdaniem angielski jest dużo trudniejszy od niemieckiego.

Niemiecki był moim pierwszym językiem w szkole. Zaczęłam się go uczyć w 5 klasie. Pamiętam dobrze, jacy byliśmy niezadowoleni, że będziemy mieć niemiecki, a nie angielski. Swoją drogą, to przerażające – skąd u dzieci te stereotypy??? Miałam jednak wspaniałą nauczycielkę i od pierwszej lekcji bardzo polubiłam niemiecki. Już wtedy postanowiłam, że będę studiować ten język i później nigdy nie zmieniłam zdania. Nauczycielka umiała nas zainteresować także krajami niemieckojęzycznymi, organizowała dodatkowe zajęcia, wycieczki do Instytutu Goethego w Krakowie albo konkursy gminne (które zawsze wygrywałam). W liceum poszłam na profil z rozszerzonym niemieckim. Miałam również wspaniałą nauczycielkę, z którą utrzymuję kontakt do dzisiaj. Wykorzystywała na lekcji piosenki, wiersze, nieraz przebieraliśmy się i robiliśmy scenki. Naturalną koleją rzeczy było, że studiowałam filologię germańską. Bardzo lubiłam studia, a moim ulubionym przedmiotem była literatura. W czasie studiów przez rok studiowałam na niemieckim uniwersytecie (Bielefeld), wtedy zebrałam materiały na pracę magisterską. Teraz mieszkam w Niemczech, będą już 4 lata, ale na pewno niedługo wrócę do Polski. Uczę niemieckiego na co dzień, bo uczenie to moje powołanie.

Hiszpański to mój trzeci język obcy. Uczyłam się go sama. Nauczyłam się go z seriali po hiszpańsku. Oglądałam je przez lata, aż w końcu zaczęłam je rozumieć bez napisów czy bez lektora. Można powiedzieć, że polubiłam ten język przypadkiem, bo wtedy jeszcze nie było na niego takiej mody jak teraz (był mniej więcej 2000 rok). Później nadrobiłam gramatykę. Swobodnie czytam w tym języku gazety czy książki. Tylko raz chodziłam na kilkumiesięczny kurs, ale było to bez sensu, bo nie nauczyłam się tam nic nowego.

Francuskiego uczę się od kilku miesięcy. Mieszkam w pd.-wsch. Niemczech, godzinę drogi od granicy z Francją i zaczęło mi przeszkadzać to, że nie znam francuskiego. To najtrudniejszy język, jakiego się kiedykolwiek uczyłam, ale to jeszcze bardziej mnie motywuje do nauki. Uważam, że to bardzo ciekawy język. Przy nauce pomaga mi znajomość angielskiego i hiszpańskiego, a poza tym też fakt, że kiedyś uczyłam się łaciny.

Fińskiego uczyłam się przez pół roku na uniwersytecie Bielefeld. Kurs prowadziła Finka. Uczyła nas nie tylko języka, ale opowiadała także dużo o swoim kraju i o zwyczajach. Zorganizowała też wraz z innymi Finami fiński jarmark świąteczny. Chciałam uczyć się tego języka, bo jest całkiem inny od języków germańskich czy romańskich. Od tamtego czasu oczywiście już dużo zapomniałam, ale jeszcze wrócę do fińskiego. Mam w domu podręcznik, muszę go tylko w sprzyjającym czasie otworzyć i powtórzyć.

Włoskiego uczyłam się na kursie na piątym roku studiów. Miałam wspaniałą nauczycielkę. Nie wiem jednak dlaczego, ale mimo to nigdy nie lubiłam tego języka. Rozumiem go, kiedy go słyszę, ale raczej nie wrócę do jego nauki. Może to dlatego, że jest tak bardzo podobny do hiszpańskiego i łatwo można się pomylić?

Łacinę miałam przez 2 semestry na studiach. Lubiłam te zajęcia. Ostatnio stwierdziłam, że łacina jest wbrew pozorom bardzo potrzebna, dlatego zaczynam ją powtarzać. Łacina jest w końcu związana z korzeniami europejskiej cywilizacji.

Dla mnie zawsze było niesamowite odkrywanie powiązań, różnic i podobieństw między językami obcymi. Myślę, że jest to piękne i bardzo, bardzo ciekawe. Im więcej języków obcych się zna, tym łatwiej uczyć się kolejnych. Moje plany na kolejne lata to dalsza nauka fińskiego, powtórzenie łaciny i nauczenie się czytać w tym języku oraz tłumaczyć teksty, a poza tym nauczenie się czeskiego.

Żywy język. Cz. 3

Żywy język. Cz. 3

Bardzo lubię czytać książki w językach obcych. Nie jestem fanką tłumaczeń. Wiadomo, że nikt nie jest w stanie nauczyć się wszystkich języków obcych, ale ja zdecydowałam się nauczyć przynajmniej języków tych krajów, których literaturę szczególnie lubię. Wiadomo – angielski i niemiecki, poza tym hiszpański, gdyż lubię literaturę Hiszpanii i Ameryki Pd. Niedawno zaczęłam uczyć się francuskiego. Najbardziej lubię czytać książki w oryginale, bo moim zdaniem żadne tłumaczenie nie jest w stanie oddać kunsztu autora. Tłumacz to przecież nie pisarz, chociaż tłumacz literacki też musi mieć duży talent. W prozie jest chyba łatwiej, ale czy tłumaczenie może oddać do końca piękno wiersza? Tutaj mam pewne wątpliwości. Swego czasu chciałam nauczyć się włoskiego, żeby w oryginale czytać Umberto Eco, ale ten język w ogóle mi się nie spodobał i po pół roku zrezygnowałam. Będę musiała zdać się na tłumaczenia na polski.

Moim zdaniem czytanie książek w języku obcym jest niesamowicie ważne. Teksty literackie często są w nauczaniu pomijane, a szkoda. Istnieją przecież teksty uproszczone, dostosowane do danego poziomu nauczania języka. Pamiętam, jak w liceum dostałam od mojej nauczycielki w prezencie książkę na poziomie B2. Pamiętam, jak w gimnazjum czytaliśmy na niemieckim uproszczone wersje baśni braci Grimm. Ale to pewnie dlatego, że miałam bardzo dobre nauczycielki, którym zawdzięczam moją pasję do niemieckiego, która pozostała do dzisiaj. Niestety nie każdy nauczyciel docenia teksty literackie. Szkoda, bo od czasu do czasu można się przecież zająć nimi na lekcji. Trzeba pokazywać uczniom, że język obcy to nie tylko teksty z podręcznika.

Przy czytaniu książek nie chodzi o to, żeby siedzieć ze słownikiem i sprawdzać każde słowo, którego nie rozumiemy. Nie chodzi przecież o to, żeby rozumieć WSZYSTKO. Tylko po niemiecku rozumiem każde słowo, po angielsku i hiszpańsku znajdą się słowa, których nie rozumiem. Nie czytam jednak ze słownikiem, bo nie jest to konieczne. Najważniejsze, że dokładnie rozumiem sens zdań. Inną metodą jest czytanie książki z ołówkiem w ręku i podkreślanie nieznanych słówek. Można je sprawdzić później, nie przerywając sobie czytania.

A co czytam teraz lub czytałam niedawno?

PO NIEMIECKU 

Od zawsze byłam fanką literatury pięknej, klasycznej. Dlatego zawsze znajdą się u mnie niemieckie klasyki. Lubię oświeceniowe czy romantyczne teksty, klasyczne sztuki albo powieści, np.:

Na zdjęciu znajdują się następujące książki:
– Max Frisch – „Don Juan oder Die Liebe zur Geometrie”
– Gottfried Keller – „Romeo und Julia auf dem Dorfe”
– Gotthold Ephraim Lessing – „Emilia Galotti”
– Arthur Schopenhauer – „Eristische Dialektik oder Die Kunst, Recht zu behalten”
– Friedrich Hebbel – „Judith”

– Rolf Hochhuth – „Soldaten”. Nudne, ale przeczytałam, bo chodzi tu o śmierć generała Sikorskiego. Zainteresował mnie ten temat.

Poza tym mam zamiar przeczytać inną książkę po niemiecku, Mari Hanes – „Pocahontas – die wahre Geschichte”. Jest to przekład na niemiecki, bo nie byłam w stanie znaleźć oryginału:

W kolejce czeka jeszcze książka o ostatnich monarchiach Europy, Pierre Miquel – „Europas letzte Könige. Die Monarchien im 20. Jahrhundert”:

 PO HISZPAŃSKU 

Po hiszpańsku w kolejce czeka książka „La reina del sur” Arturo Pérez-Reverte. Nie mogę się doczekać! Ta książka zebrała bardzo dobre recenzje:

Po hiszpańsku czytam teraz „La mentira” Caridad Bravo Adams. Bardzo długo szukałam tej książki. Książki tej pisarki są dzisiaj praktycznie niedostępne, nie można ich chyba nigdzie kupić, nawet na ebay. Może ewentualnie w antykwariatach w Ameryce Pd. Znalazłam jednak wersję do druku w Internecie. Ależ się wtedy ucieszyłam! Przekopałam chyba cały Internet, a poza tym znalazłam jeszcze inną książkę Caridad Bravo Adams – „Corazón salvaje”.

PO ANGIELSKU

Po angielsku też oczywiście czytam. A co?

„Harry Potter”, teraz będą 3 kolejne części:

Poza tym Tolkien, którego jestem wielką fanką. Przeczytałam wszystkie jego książki po polsku, teraz czas na oryginały. Zaczynam od tych – „Silmarillion”, „Unfinished tales” i „The fellowship of the ring”:

Czasami lubię poczytać również mniej ambitną literaturę. Dlaczego nie?

Mam również tłumaczenia na niemiecki wierszy Szymborskiej oraz książki Ryszarda Kapuścińskiego. Kupiłam je z ciekawości:

– Wisława Szymborska – „Liebesgedichte”
– Ryszard Kapuściński – „Meine Reisen mit Herodot”

To jest tylko ułamek mojej biblioteczki. W Polsce, w domu moich rodziców, mam ponad 600 własnych książek. Mam przeróżne zainteresowania, więc na każdy temat coś się znajdzie, oczywiście też bardzo dużo germanistycznych książek. Zwykle czytam kilka książek naraz 🙂 Niedługo chyba opuszczę Niemcy i wrócę do Polski. Z przyjemnością będę wtedy nadal poszerzać moją domową bibliotekę.

Ciekawa jestem, ile osób uczących się języków obcych czyta również obcojęzyczne książki.

Żywy język. Cz. 2

Żywy język. Cz. 2

Jeśli chodzi o najlepsze sposoby nauki języka, to wcześniej pisałam o oglądaniu seriali po niemiecku. Dzisiaj chciałabym polecić czytanie czasopism. Mieszkam w Niemczech, więc mam do nich łatwy dostęp. Kupuję różne czasopisma, głównie kobiece. Można się z nich nauczyć mnóstwa ciekawych słówek i zwrotów. Nie musi być to od razu „Focus” albo „Die Zeit” – tu mamy bardziej ambitne słownictwo. W kobiecych czasopismach obserwuję, jak język angielski coraz intensywniej wnika do niemieckiego. Nieraz widziałam takie słowa z angielskiego, które bardzo mnie zaskoczyły. Poza tym wiedza, jaką możemy zdobyć z czytania czasopism, jest naprawdę nieoceniona. Mam na myśli oczywiście słownictwo. Możemy tam zaobserwować również mnóstwo przykładów na użycie chociażby Konjunktivu I.

Tak jak wspomniałam, mieszkam w Niemczech, więc mogę kupować czasopisma, jakie chcę. Kiedy mieszkałam w Polsce, to kupowałam niemieckie czasopisma w empiku. Kobiece czasopisma kosztują tam 8-10 zł. To niemało jak na czasopismo, ale od czasu do czasu sobie na nie pozwalałam. W empiku znajdziemy również oczywiście niemieckie czasopisma/gazety o innej tematyce.

Nie musimy jednak kupować czasopism niemieckojęzycznych, bo przecież nieocenioną pomocą jest tu Internet. Możemy w nim znaleźć strony różnych magazynów i tam czytać, chociaż ja wolę mieć czasopismo w ręce. To tak jak wolę mieć w ręce książkę i czuć jej zapach, zamiast kupować czytnik elektroniczny (nie wiem nawet, jak nazywa się to urządzenie, ale pewnie wiecie, o co mi chodzi).

W Polsce są oczywiście czasopisma edukacyjne, np. „Deutsch aktuell”, które jest moim zdaniem bardzo godne polecenia.  W trakcie nauki języka z biegiem czasu powinno się jednak przejść do czasopism/gazet całkowicie obcojęzycznych.

Stos moich czasopism: 

Angielskiego i hiszpańskiego również uczę się z obcojęzycznych gazet, do których mam tutaj dostęp:

Żywy język. Cz. 1

Żywy język. Cz. 1

Żywego języka oczywiście najlepiej uczyć się w rozmowach z rodzimymi użytkownikami języka, ale co zrobić, kiedy ma się z nimi mało kontaktu albo wcale?

Ja polecam np. oglądanie seriali czy filmów po niemiecku. Nawet jeśli jest to serial czy film niskich lotów, to możemy się z niego nauczyć całej masy nowych, używanych na co dzień słów. Dobrze wiem, bo wypróbowałam tę metodę na sobie. Zawsze, kiedy usłyszałam jakieś nowe słowo czy ciekawy zwrot, od razu zapisywałam go do specjalnie w tym celu założonego zeszytu. Tak samo wspomagałam się w nauce hiszpańskiego. Gdy chodziłam w zeszłym roku na kurs angielskiego, to lektorka często pokazywała nam serial „Friends” w oryginalnej wersji językowej.

O filmach, czasopismach czy gazetach będę pisać regularnie, zamieszczając linki.

Wcześniej nie doceniałam tej metody, ale odkąd z niej korzystam (czyli od kilku lat) jestem zdania, że może być ona ogromną pomocą dla każdego uczącego się języka obcego.

Nieocenioną pomoc oferuje tu znany przez wszystkich serwis youtube. Znalazłam na nim odcinki znanego sitcomu „Niania” – niemiecki tytuł to „Die Nanny”. Serial ten oglądam głównie po angielsku, ale również po niemiecku w telewizji Super RTL.

Jak wiadomo, w Niemczech wszystkie seriale czy filmy są dubbingowane. W Polsce wszystkie kwestie czyta lektor, więc na początku nie mogłam przyzwyczaić się do dubbingu, tym bardziej że ciągle mam w głowie oryginalne głosy aktorów. Jednak czego się nie robi dla nauki 🙂

Polecam więc oglądanie serialu „Die Nanny” na youtube (są prawie wszystkie odcinki wszystkich serii). Nie dość że możemy się z niego nauczyć mnóstwo nowych zwrotów, to jeszcze się pośmiejemy. Nie zrażajmy się, jeśli nie zrozumiemy wszystkiego. Z biegiem czasu będziemy rozumieć coraz więcej.

Jeszcze mała wskazówka:

– seria danego serialu to „die Staffel
– odcinek serialu (czy jakiejś historii) to „die Folge

Otwórzcie sobie ten link na youtube, a znajdziecie pierwszy odcinek oraz dalsze odcinki serialu:

Die Nanny. Staffel 1, Folge 1