Od kilku tygodni opracowuję metodę nauczania polegającą na skojarzeniach i mostach myślowych. Dzisiaj przedstawiam Wam pierwszą część takiego „kursu” i czekam na feedback 🙂
Te skojarzenia to oczywiście tylko część kursu, do tego dochodzą inne materiały. Mam nadzieję zrobić z tego niedługo e-booka.
W materiale znajdują się także pomocnicze pytania.
I. Verkleinerungen – zdrobnienia
(das) Brötchen – od das Brot – chleb –> mały chleb = bułka
(die) Fischstäbchen – od „der Fisch” + „der Stab – kij, pręt” –> kijki rybne = paluszki rybne
die Schale – skórka, skorupa, łupina
Was hat eine Schale?
eine Banane, eine Nuss, eine Kartoffel
schälen – obierać
(das) Schälchen – mała miska/salaterka –> „die Schale” to także misa, salaterka
(das) Brettchen – tacka, od das Brett – deska –> deseczka = tacka
(das) Würstchen – kiełbaska, od die Wurst – kiełbasa –> kiełbaska
II. Malhzeiten
Słowo „die Mahlzeit”, czyli „posiłek” wywodzi się z języka późnośrodkowowysokoniemieckiego. Oznaczało ustalony czas jedzenia, stąd w złożeniu mamy „-zeit”. Samo słówko „Mahl” oznaczało jedzenie podane o ustalonym czasie.
„früh” oznacza „wczesny, wcześnie”
das Frühstück – śniadanie
die Frühdiagnose – wczesna diagnoza
der Frühling – wiosna
der Frühsommer – wczesne lato
die Frühkartoffeln – wczesne/młode ziemniaki
der Abend – wieczór
das Abendessen – wieczorne jedzenie, czyli kolacja
das Abendbrot – wieczorny chleb, czyli kolacja
der Abendhimmel – wieczorne niebo
Słowo „der Himmel”, czyli „niebo”, jest bardzo ciekawe. W języku starowysokoniemieckim i średniowysokoniemieckim oznaczało pokrywę, osłonę. Spokrewnione jest z nim także słowo „Hemd”.
die Abendsonne – wieczorne słońce
die Mahlzeit – posiłek
der Mittag – południe
Mittagessen – południowe jedzenie, czyli obiad
die Mittagspause – przerwa w południe, czyli przerwa obiadowa
frühstücken – jeść śniadanie
zu Mittag essen – jeść obiad
zu Abend essen – jeść kolację
III. Sonstiges
(das) Vollkornbrot – chleb pełnoziarnisty
voll – pełen
das Korn – ziarno
das Brot – chleb
(das) Weißbrot – biały chleb
(der) Frischkäse – ser biały
Was muss man frisch essen?
(der) Blumenkohl – kwiecista kapusta, czyli kalafior
die Blume – kwiat
der Kohl – kapusta
(der) Pfirsich – brzoskwinia
Pochodzenie słowa „Pfirsich” jest bardzo ciekawe. „Pfirsich” wywodzi się od łacińskiego „persica arbor”, czyli „perskie drzewo”. Perski – persisch. Może wywodzić się też od „persicum malum” – „perskie jabłko”. Brzoskwinia dotarła z Chin do Europy właśnie przez Persję.
(die) Birne – gruszka
(die) Glühbirne – żarówka
Złożenie „Glühbirne” jest bardzo logiczne, ponieważ żarówka ma przecież kształt gruszki, a „glühen” oznacza „tlić się, żarzyć się, palić, płonąć”.
(die) Pflaume – śliwka
(der) Nachtisch – deser. „nach” – po. „Tisch” – stół.
Słowo „Tisch” pochodzi od łacińskiego „discus”. W języku starowysokoniemieckim w formie „tisc”. Wtedy słowo oznaczało półmisek. „Tisch” dzisiaj oznacza w pewnych kontekstach również „posiłek, jedzenie”, np.:
zu Tisch bitten – prosić do stołu, czyli do jedzenia
bei Tisch sein – być w trakcie jedzenia
nach Tisch – po jedzeniu
(der) Strohhalm – słomka do picia
das Stroh – słoma
der Halm – źdźbło.
(die) Kanne – dzbanek
die Teekanne – dzbanek na herbatę
die Kaffeekanne – dzbanek na kawę
(die) Tasse – filiżanka
die Kaffeetasse – filiżanka do kawy
die Untertasse – podstawka pod filiżankę
der Untersetzer – podstawka
die Unterfamilie – podrodzina
das Unterhemd – podkoszulek
unter – pod
die Decke – kołdra, sufit, pokrywa
die Tischdecke – pokrywa na stół, czyli obrus
die Schneedecke – pokrywa śnieżna
den Tisch decken – nakrywać stół
Wo gibt es noch eine Decke?
naschen – łasować, jeść słodycze
die Naschkatze – łakomczuch
die Sahne – śmietana
die Schlagsahne – bita śmietana
der Schmetterling – motyl
der Sommervogel – letni ptak, czyli motyl
der Vogel – ptak
der Sommer – lato
O tym, co motyl ma wspólnego ze śmietaną, pisałam tutaj:
(die) Handschuhe – buty na ręce, czyli rękawiczki
Was ist nicht sauer?
Was ist nicht süß?
die Süßkirsche – czereśnia
die Sauerkirsche – wiśnia
Was passt nicht so gut zum Frühstück?
Was naschen die Menschen gerne?
Welche Mahlzeiten haben wir am Tag?
Was ist kein Obst?
Was kann man in einen Eintopf tun?
Welches Obst und Gemüse muss man schälen?
Świetny sposób na szybsze zapamiętanie! 🙂 Już zapisuję w moi skarbcu 😀
O to właśnie chodzi. Następną część serii już opracowałam. Pojawi się na blogu za kilka dni 🙂
Dobre 😉 również zanotuje w moim zeszycie 🙂
PS. dodałem nowy temat w zakładce "życzenia i opinie" jak mi coś jeszcze wpadnie do głowy to dopisze :-)))
Cieszę się, że się podoba, a do zakładki już idę 🙂
Fajne
Świetny pomysł! W ten sposób można dużo łatwiej zapamiętać słówka! Z niecierpliwością czekam na następny wpis!
Dziękuję wszystkim za pozytywny feedback, bardzo mnie to motywuje. Już za kilka dni druga część 🙂
Witaj Magdo. We wstępie do postu przeczytałam, że będzie o skojarzeniach jako metodzie na szybsze zapamiętywanie. Automatycznie wyobraziłam sobie na czym taka metoda mogłaby polegać, ale Twoje przykłady w większości mijają się z tym moim wyobrażeniem. Najbliższa jest mu chyba żarówka – bo kształt gruszki faktycznie jest podobny to kształtu żarówki. Reszta przykładów natomiast bazuje moim zdaniem wcale nie na skojarzeniach tylko na tworzeniu jednych wyrazów od drugich – jak schälen od Schale (tak jak w języku polskim zresztą rzeczowniki odczasownikowe obierka od obierać), lub też na charakterystycznym dla niemieckiego składaniu kilku rzeczowników lub wyrazów w jeden (z.B. Vollkornbrot). W tym przypadku wystarczy znać znaczenia poszczególnych wyrazów i już znamy znaczenie wyrazu złożonego.
Podoba mi się grupowanie wyrazów, które zawierają ten sam element.
Ja na zasadzie skojarzeń wypisywałam sobie kiedyś zdania, w których występowały wyrazy podobnie brzmiące do języka polskiego. I tak np. w zapamiętaniu rodzajnika do ryby (der Fisch) wymyślałam zdania typu: Mein Bruder hat heute einen Bratfisch gegessen. Zastanawiając się później jaki rodzajnik ma ryba przypominało mi się, że przecież zjadł ją mój brat, który jest rodzaju męskiego. Poszukam jeszcze moich starych zapisków z tymi skojarzeniami i jeśli chcesz podeślę Ci kilka przykładów.
Podsumowując – pomysł bardzo fajny – może po prostu nazwałabym tę metodę inaczej 🙂
Zależy, jak kto to widzi, ale co racja, to racja. Nazwę tę metodę "skojarzenia i połączenia" 🙂
Dobrze wyglądasz w nowej fryzurze ;-)))
Czekam na kolejne wpisy 🙂
Bardzo dobry pomysł 😉 niemiecki jest na tyle logiczny i przejrzysty, że słowotwórstwo jest wręcz czystą przyjemnością. Dziękuję Ci za miłe słowa 🙂 rozumiem doskonale, że czasowo zawieszasz bloga, ja sama często robię długie przerwy w zależności od weny i nawału pracy. Najważniejsze, to mieć siłę i chęć pisania, a to na pewno zyskasz w tym czasie przerwy.
Pozdrawiam serdecznie!
Jeanne
http://www.kaiserin-sissi.blog.onet.pl
Faktycznie łatwy sposób – a jakie efekty można uzyskać:) Rozumiem, że kolejnego wpisu na ten temat jednak nie będzie?
Super strona i pomysł. Proszę poprawić literówkę w Skojarzeniach 2. Jest das Zimmel chyba chodzi o Zimmer.