Przyimek „für” łączy się tylko z biernikiem (der Akkusativ). Sprawia on wiele trudności ze względu na swoje liczne znaczenia. Mam nadzieję, że tym postem rozwieję wątpliwości.
- służy on do podania celu, korzyści:
für bessere Verhältnisse kämpfen – walczyć o lepsze warunki
- oznacza, że coś dzieje się na korzyść osoby / rzeczy:
für etwas sein – być za czymś
für eine neue Regierung sein – być za nowym rządem
- służy do podania określenia, przynależności, przyporządkowania
eine Sendung für Kinder – program dla dzieci
für jemanden – dla kogoś
ein Geschenk für euch – prezent dla was
für jemanden bestimmt sein – być przeznaczonym dla kogoś
eine Spende für die Stiftung – datek dla fundacji
für jemanden gelten – obowiązywać kogoś, np. „Diese Vorgaben gelten für alle” – te wytyczne obowiązują wszystkich
für etwas keine Garantie übernehmen – nie przejmować gwarancji na coś
jemanden für sich einnehmen – zjednać sobie kogoś
für sich – za / dla siebie
für sich leben, wohnen
das ist nichts für mich – to nie dla mnie
4. oznacza środek, sposób na coś:
ein Mittel für Erkältung – środek na przeziębienie
für den Hunger – na głód
Das Brot ist am besten für den Hunger. – Na głód najlepszy jest chleb.
ein Schrank für Kleidung – szafa na ubrania
5. służy do podania opinii, oceny
etwas für sinnvoll halten – uważać coś za sensowne
etwas für falsch halten – uważać coś za niewłaściwe
6. służy do podania powodu
sich für etwas entschuldigen – przepraszać za coś
Ich entschuldige mich bei dir für mein Verhalten. – Przepraszam cię za moje zachowanie.
sich für etwas schämen – wstydzić się za coś
Du sollst dich dafür schämen! – Powinieneś się za to wstydzić!
7. służy do podania zastępstwa za coś lub za kogoś
Ich mache das für dich. – Zrobię to za ciebie.
Ich komme für dich zur Arbeit. – Przyjdę za ciebie do pracy.
Vertretung für mich – zastępstwo za mnie
Kannst du für mich einspringen? – Czy możesz mnie zastąpić?
für andere die Arbeit machen – wykonywać pracę za innych
für zwei arbeiten – pracować za dwoje
für jemanden sprechen – wypowiadać się za kogoś
Der Vorsitzende spricht für die ganze Gemeinschaft. – Przewodniczący wypowiada się za całą społeczność.
8. służy do podania świadczenia wzajemnego, równowartości
etwas für 100 Euro kaufen – kupić coś za 100 euro
Wie viel haben Sie für die Wohnung bezahlt? – Ile zapłaciła pani za mieszkanie?
für umsonst – za darmo
nicht für umsonst arbeiten – nie pracować za darmo
für nichts und wieder nichts – na darmo
Ich habe die ganze Arbeit für nichts und wieder nichts gemacht. – Wykonałam całą pracę na darmo.
9. służy do podania stosunku, do porównania:
für sein Alter – jak na swój wiek
Für ihr Alter sieht sie gut aus. – Wygląda dobrze jak na swój wiek.
Für einen Ausländer spricht er sehr gut Englisch. – Mówi po angielsku bardzo dobrze jak na obcokrajowca.
Für meine Arbeit bekam ich zu wenig Geld. – Za moją pracę dostałam za mało pieniędzy.
10. służy do podania okresu czasu
für drei Wochen – na 3 tygodnie
Ich verreise für drei Wochen. – Wyjeżdżam na 3 tygodnie.
Er nimmt Urlaub für 10 Tage. – On bierze urlop na 10 dni.
für immer – na zawsze
für den Fall, dass… – na wypadek, gdyby…
fürs Erste – na razie, chwilowo
11. służy do podania punktu czasowego
Wir haben uns für 10 Uhr verabredet. – Umówiliśmy się na 10.
Ich muss den Text für Freitag schreiben. – Muszę napisać ten tekst do piątku.
Was hast du noch für morgen zu tun? – Co masz jeszcze do roboty na jutro?
12. w połączeniu dwóch rzeczowników służy do określenia następowania jednej rzeczy zaraz za drugą, bez przerwy
Tag für Tag – dzień za dniem
Schritt für Schritt – krok za krokiem
Wort für Wort – słowo za słowem
Stück für Stück – sztuka po sztuce
Jahr für Jahr – rok za rokiem
13. występuje w pytaniach i wykrzyknieniach
was für ein…? – jaki?
Was für eine Stadt ist das? – Co to za miasto?
Was für ein Auto möchtest du kaufen? – Jaki samochód chciałbyś kupić?
Was für ein Tag! – Co za dzień!
Was für ein Einfall! – Co za pomysł!
14. w języku „uczelnianym” często nietłumaczone
Fakultät für Philologie – fakultet filologiczny
Professor für Mathematik – profesor matematyki
kolejny ciekawy wpis, przykłady w różnym zastosowanie, rewelacja,tylko powtarzać:)
Cieszę się, że się podoba 🙂
Pięknie, ale jak to wszystko zapamiętać?
A tak odnośnie punktu 7, to jak powinnam powiedzieć, że przychodzę dla „dla Ciebie” do pracy ( w sensie, że gdyby Ciebie nie było to bym nie przyszła)? Również ” für dich”?
Tak, byłoby tak samo. Znaczenie wynika z kontekstu 🙂