Dzisiaj chciałabym omówić znaczenie słowa „der Lehrer / die Lehrerin” oraz słów, które są używane zamiennie. Znaczenie jest niby oczywiste, ale nie do końca.

Kiedy studiowałam w Niemczech, rozmawiałam raz z jedną znajomą Niemką o różnicach pomiędzy studiami w Polsce i w Niemczech. Byłam wtedy po III roku studiów. W pewnym momencie powiedziałam zdanie w stylu: „Die meisten Lehrer an der Uni mag ich sehr”. Wtedy moja rozmówczyni zapytała: „Was meinst du eigentlich mit Lehrer?” Nie zrozumiała mnie, gdyż w Niemczech słowo „der Lehrer / die Lehrerin” oznacza nauczycieli w podstawówce, gimnazjum czy szkole realnej. W Polsce na nauczycieli akademickich mówi się po prostu „nauczyciel”, ale u nas to słowo oznacza nauczyciela każdego stopnia, podczas gdy w Niemczech absolutnie nie. Wykładowca akademicki to „der Dozent / die Dozentin”. Oczywiście poza tym używa się stopni naukowych, podobnie jak w Polsce, chociaż moim zdaniem w Polsce bardziej przywiązuje się do nich wagę w codziennych relacjach studentów z wykładowcami. W słowniku jest rzeczywiście napisane, że nauczyciela akademickiego określa się również jako „Lehrer”, ale na co dzień nikt tak nie mówi.

A czy wychowawca przedszkolny to nauczyciel? Osoby takie studiowały pedagogikę, czyli „Erziehungswissenschaft”. Dlatego one same (podobnie jak w Polsce – najczęściej kobiety) mówią o sobie „Ich arbeite als Erzieherin”, czyli jako wychowawczyni.

Podsumujmy:

1. „Der Lehrer / die Lehrerin” oznacza nauczyciela pracującego w szkole podstawowej, gimnazjum, szkole realnej itp.

Er ist ein erfahrener Lehrer. – On jest doświadczonym nauczycielem.
Sie arbeitet als Lehrerin in einer Fahrschule. – Ona pracuje jako nauczycielka w szkole nauki jazdy.

2. „Der Dozent / die Dozentin” to wykładowca na uniwersytecie, szkole wyższej, uniwersytecie ludowym.

Frau Kessel war die beste Dozentin an meiner Uni. – Pani Kessel była najlepszym wykładowcą na moim uniwersytecie.

3. „Der Erzieher / Erzieherin” to wychowawca przedszkolny, a także wychowawca w sensie ogólnym, np. w instytucjach dla młodzieży.

Sie ist zweifelsohne die geborene Erzieherin. – Ona jest bez wątpienia urodzoną wychowawczynią.