Czasowniki z prefiksem „be-„. Część 2

Czasowniki z prefiksem „be-„. Część 2

Dzisiaj semantyczna, czyli znaczeniowa funkcja czasowników z przedrostkiem „be-„.
1. Czasowniki oznaczające dodanie coś do czegoś, np. bewaffnen – uzbrajać (od die Waffe – broń), beflaggen – oflagowywać (od die Flagge – flaga), bezuschussen – subwencjonować, dotować (od der Zuschuss – wsparcie finansowe, subwencja, dotacja), befiedern – opatrzyć piórami (od die Fieder – małe pióro), bestuhlen– wyposażyć w krzesła (od der Stuhl – krzesło), beschriften – opisywać (od die Schrift – pismo), bekränzen – wieńczyć, ozdabiać wieńcami (od der Kranz – wieniec), besohlen – zelować (od die Sohle – podeszwa), beauskunften – informować (od die Auskunft – informacja), bebändern – opatrzyć wstążką, wstęgą (od das Band – wstążka, wstęga), bebauen – zabudować (od der Bau – budowa), bebildern – ilustrować (od das Bild – obraz, ilustracja), beehren – zaszczycić (od die Ehre – honor, zaszczyt).
2.Czasowniki oznaczające akcję prowadzącą do określonego celu, np. beforsten – zalesiać, bewalden – zalesiać, befruchten – zapładniać, zapylać, beflecken – poplamić, begrenzen – odgraniczać, odgradzać, befreien – uwalniać, beleuchten – oświetlać, beabsichtigen – zamierzać, beackern – zaorywać, bedingen – pociągnąć za sobą, wymagać, beeinträchtigen– szkodzić, utrudniać, zakłócać, beerdigen – pochować, grzebać, befehlen – rozkazywać.
3. Czasowniki oznaczające zachowanie, np. bevormunden – narzucać swoją wolę, podporządkowywać, bewirten – ugaszczać, podejmować, bemuttern – matkować, begönnern – protegować, wspierać, beäugen – otaksować, ostrożnie się przyglądać, beäugeln – przyglądać się, bedauern – żałować, bedienen – obsługiwać.
4. Czasowniki oznaczające przypisywanie komuś lub czemuś danej roli/cechy, np. beschuldigen – obwiniać, befreien – uwalniać, befugen – upoważniać, befähigen – upoważniać, umożliwiać, begünstigen – sprzyjać, faworyzować, protegować, beleidigen – obrażać, beschweren – utrudniać, beseligen – uczynić kogoś niezmiernie szczęśliwym.
5. Jedyny czasownik pochodzący od przysłówka: bejahen – odpowiadać twierdząco, przytakiwać, potwierdzać, afirmować.

6. Czasowniki utworzone, aby uczynić bardziej intensywnym znaczenie podstawowego czasownika, np. befragen – wypytywać, przepytywać, zapytać, befühlen – badać dotykiem, befürchten – obawiać się, (sich) bemühen – starać się, beantworten – odpowiadać, beargwöhnen – podejrzewać, bedanken – dziękować, bedrohen – grozić. 
Czasowniki z prefiksem „be-„. Część 2

Czasowniki z prefiksem „be-„. Część 1

Dzisiaj pierwsza część postu o czasownikach z przedrostkiem „be-„. Dzisiaj omówię ich funkcję gramatyczną, kolejnym razem semantyczną. Oba posty są dosyć „lingwistyczne”, ale trzeci będzie z dużą ilością przykładów.

Prefiks „be-” jest jednym z bardzo często występujących przed czasownikami. Jego funkcją gramatyczną jest to, że z czasowników nieprzechodnich czyni przychodnie.
Są 3 grupy czasowników niewymagających dopełnienia, które tworzą nowe czasowniki z prefiksem „be-„: 
1) czasowniki nie wymagające kolejnych części zdania, np. lügen, zahlen, kochen, fragen

Derywaty tych czasowników z przedrostkiem „be-” mają dopełnienie w bierniku, np.:
belügen–> Du belügst dichselbst. – Okłamujesz siebie samego. 
bezahlen –> Ich habe das Zimmer zu teuer bezahlt. – Zapłaciłam za drogo za pokój. (Czasownik bezahlen może występować także z przyimkiem für – kiedy chcemy podkreślić, że płacimy jakąś kwotę komuś, komu się ona należy, np. Er hat für die Ware keinen Zoll bezahlt – Nie zapłacił cła za towar).
bekochen –> Meine Mutter bekocht mich immer noch. – Moja mama nadal dla mnie gotuje. 
befragen –> Man hat ihn sehr genau befragt. – Przepytano go dokładnie. 
2) czasowniki z dopełnieniem w celowniku, np. dienen, schenken  
Derywaty również mają dopełnienie w bierniku:
bedienen –> Der Verkäufer hat alle Kunden aufmerksam bedient. – Sprzedawca uważnie obsługiwał wszystkich klientów. 
beschenken –> Die Gäste haben das Geburtstagskind reich beschenkt. – Goście hojnie obdarowali solenizanta. 
3) czasowniki wymagające dopełnienia przyimkowego, np. lächeln (über jemanden)
Ich derywaty występują także z dopełnieniem w bierniku:

belächeln–> Weißt du, warum alle meine Antwort belächelt haben? – Wiesz, dlaczego wszyscy śmiali się z mojej odpowiedzi? 
Czasowniki z prefiksem „be-„. Część 2

Czasowniki „entlassen” i „unterlassen”

Do czasowników, których częścią jest „lassen”, zrobiłam osobną etykietę, także teraz znajdziecie tam wszystkie posty na ten temat. 

Czasowniki z przedrostkiem „be-” pojawią się w kolejnym poście, jutro lub pojutrze. Na dzisiaj niestety nie zdążyłam do końca ich dla Was omówić. 


entlassen – zwolnić
entlassen – entließ – hat entlassen (czasownik nierozdzielny)

Mitarbeiter entlassen– zwolnić pracowników

fristlos entlassen werden – dostać bezterminowe wypowiedzenie z pracy

Gestern wurde er entlassen. – Wczoraj został zwolniony.

einen Patienten entlassen – wypisać pacjenta ze szpitala

jemanden aus dem Krankenhaus entlassen – wypisać kogoś ze szpitala

aus der Haft (vorzeitig) entlassen werden – zostać zwolnionym z aresztu

aus Gefängnis entlassen – zwolnić z więzienia

aus Armee entlassen – zwolnić z wojska

Die Schüler wurden ins Berufsleben entlassen. – Uczniowie opuścili szkołę, aby rozpocząć życie zawodowe.

jemanden aus dem Vertrag entlassen – zwolnić kogoś z warunków umowy

jemanden aus einer Verpflichtung entlassen – zwolnić kogoś ze zobowiązania

Besucher entlassen – żegnać odwiedzających

Bittsteller entlassen – odprawić petentów
unterlassen
unterlassen – unterließ – hat unterlassen (czasownik nierozdzielny)

es unterlassen, etwas zu tun – zaniechać czegoś

Die letzte Untersuchung wurde unterlassen. – Zaniechano ostatniego badania.

etwas aus Furcht vor den Folgen unterlassen – zaniechać czegoś ze strachu przed skutkami

Unterlass das bitte! – Proszę przestań to robić!

etwas nicht unterlassen können – nie móc sobie czegoś darować

Diesen Kommentar hätten Sie unterlassen können. – Mógł pan sobie darować ten komentarz.

Sie kann diese Dummheiten nicht unterlassen. – Ona nie potrafi darować sobie tych głupstw.

Unterlass das! – Daruj sobie!

unterlassen – zaniedbywać
Warum hast du es unterlassen, mich zu informieren? – Dlaczego zaniedbałeś powiadomienia mnie? 
Czasowniki z prefiksem „be-„. Część 2

Czasowniki „(sich) verlassen” i „ablassen”

Po czasownikach „hinterlassen” i „zulassen” (tutaj) omówię dziś dla Was kolejne dwa czasowniki, których częścią jest „lassen”:

verlassen – opuścić
verlassen – verließ – hat verlassen (czasownik nierozdzielny) 

jemanden verlassen – opuścić kogoś

Sie hat ihren Mann verlassen. – Opuściła swojego męża.

jemanden, der in Not ist, verlassen – opuścić kogoś, kto jest w potrzebie

Er hat uns für immer verlassen. – Odszedł od nas na zawsze.

Und da/dann verließen sie ihn! – I tutaj utknął!

eine Stadt verlassen– opuścić miasto, wyjechać z miasta 

Verlassen Sie sofort unser Haus! – Proszę natychmiast opuścić nasz dom! (Proszę natychmiast wyjść z naszego domu!) 

Sie verließ ihre Heimat. – Opuściła swoją ojczyznę.

eine Party früh verlassen – wcześnie wyjść z imprezy

das Geschäft verlassen – wycofać się z interesu

die Schule ohne Abschlussprüfung verlassen – opuścić szkołę bez egzaminu końcowego

Die Hoffnung hatte ihn verlassen. – nadzieja go opuściła

Alle Kräfte verließen mich. – siły mnie opuściły

Der Mut hatte ihn verlassen. – odwaga go opuściła

sich verlassen
sich verlassen – verließ sich – hat sich verlassen (czasownik nierozdzielny)

sich auf jemanden / etwas verlassen (+Akk.) – polegać na kimś / na czymś, zdawać się na kogoś / na coś

Man kann sich auf ihn huntertprozentig verlassen. – Można na nim polegać stuprocentowo.

Ich verlasse mich darauf, dass du mir hilfst. – Zdaję się na to, że mi pomożesz.

Darauf kannst du dich verlassen. – Możesz się na to zdać.

Worauf du dich verlassen kannst! – Możesz być tego pewien!

Ich werde mich an ihr rächen, darauf kannst du dich verlassen / worauf du dich verlassen kannst! – Zemszczę się na niej, możesz być tego pewien!

sich auf sein Glück verlassen – zdać się na szczęście, powodzenie

Du kannst dich auf ihr Urteil verlassen. – Możesz zdać się na jej opinię.
ablassen – spuścić, opuścić
ablassen – ließ ab – hat abgelassen (czasownik rozdzielny) 

Wasser / Luft aus etwas ablassen – spuścić z czegoś wodę / powietrze

das Öl aus dem Motor ablassen – spuścić olej z silnika

einen Behälter ablassen – spuścić wodę ze zbiornika

einen Teich ablassen – spuścić wodę ze stawu

Wasser aus der Wanne ablassen – spuścić wodę z wanny

Dampf ablassen – wypuszczać parę wodną

die Luft aus einem Reifen ablassen – spuścić powietrze z opony

Brieftauben ablassen – wypuścić gołębie pocztowe

einen Zug ablassen – zezwolić pociągowi na jazdę

seinen Groll ablassen– wyrażać swoją urazę

Sprüche ablassen – wygłaszać frazesy

ablassen – nie zakładać

Lassen den Mantel ab! – Nie zakładaj tego płaszcza!

jemandem etwas vom Preis ablassen – opuścić komuś coś z ceny

Ich würde Ihnen den Schrank für 30 Euro ablassen. – Spuściłabym pani cenę szafy o 30 euro.

Kannst du mir 20% von dem Preis ablassen? – Możesz mi opuścić z ceny 20%?

das Schildchen ablassen – zdjąć szyld / wywieszkę

von etwas ablassen – zaniechać czegoś

Er lässt nicht von seiner Absicht ab. – on nie zaniecha swojego zamiaru

von einem Vorhaben ablassen – zaniechać zamiaru

von jemandem ablassen – zostawić kogoś w spokoju

von dem Unterlegenen ablassen – odstąpić od pokonanego 
Czasowniki z prefiksem „be-„. Część 2

Czasowniki „hinterlassen” i „zulassen”

Dzisiaj rozpoczynam omawianie czasowników, których częścią jest „lassen”. W każdym poście będą pojawiać się dwa. Po „hinterlassen” i „zulassen” będą to jeszcze: (sich) verlassen, ablassen, entlassen, unterlassen, überlassen, auslassen, erlassen, sich niederlassen, herablassen, zurücklassen


hinterlassen – pozostawić
hinterlassen – hinterließ – hat hinterlassen (czasownik nierozdzielny) 

Eindruck hinterlassen – pozostawić wrażenie

bei jemanden einen guten/schlechten Eindruck hinterlassen– pozostawić u kogoś dobre/złe wrażenie

Der Film hat bei mir einen guten Eindruck hinterlassen. – Film pozostawił na mnie dobre wrażenie.

Fingerabdrücke hinterlassen – pozostawić odciski palców

Der Einbrecher hat Fingerabdrücke hinterlassen. – Włamywacz pozostawił odciski palców.

in Sand Spuren hinterlassen – pozostawić ślady w piasku

eine Nachricht, einen Zettel hinterlassen – pozostawić wiadomość, kartkę

Falls du vergisst, mich über den Termin zu informieren, kannst du nachher einen Zettel auf dem Tisch hinterlassen. – Jeśli zapomnisz poinformować mnie o terminie, możesz później zostawić kartkę na stole.

etwas sauber hinterlassen – wyczyścić coś, zostawić coś po sobie posprzątane

etwas unaufgeräumt hinterlassen/ ein Zimmer in großer Unordnung hinterlassen – nie posprzątać czegoś po sobie / zostawić po sobie pokój w bałaganie

Familie, Kinder, Erbe hinterlassen – pozostawić po sobie rodzinę, dzieci, spadek

Unser Nachbar hinterließ ein großes Vermögen. – Nasz sąsiad pozostawił duży majątek.

hinterlassene Werke – spuścizna

Seine hinterlassenen Werke umfassen etwa 100 Bilder. – Jego spuścizna obejmuje około 100 obrazów.

viele Schulden hinterlassen – pozostawić dużo długów

dem Sohn ein Grundstück hinterlassen – pozostawić (zapisać w spadku) synowi działkę


zulassen – (dulden, ermöglichen od. erlauben) – dopuszczać, pozwalać na coś
zulassen – ließ zu – hat zugelassen (czasownik rozdzielny) 

etwas zulassen – pozwolić na coś

wenn die Situation es zulässt – jeśli sytuacja na to pozwoli

Wie kannst du zulassen, dass er dich so ausnutzt? – Jak możesz pozwolić, żeby on tak cię wykorzystywał?

jemanden zur Prüfung zulassen – dopuścić kogoś do egzaminu

jemanden zum Studium zulassen – przyjąć kogoś na studia

Weil sie bei der Aufnahmeprüfung gut abgeschnitten hatte, wurde sie zum Studium zugelassen. – Ponieważ dobrze wypadła na egzaminie wstępnym, została przyjęta na studia.

Der Film ist für Jugendliche nicht zugelassen. – Film nie jest dozwolony dla młodzieży.

Aktien an der Börse zulassen – wypuścić akcje na giełdę

Das Medikament wurde zugelassen. – Lekarstwo zostało dopuszczone, dozwolone (do użytku).  

ein Auto für den Verkehr zulassen – dopuścić samochód do ruchu

ein Auto auf jemanden zulassen – rejestrować samochód na kogoś

Sie hat das Auto auf ihre Schwester zugelassen. – Zarejestrowała samochód na swoją siostrę.

ein zugelassener Anwalt – adwokat dopuszczony do wykonywania zawodu

er ist als Arzt bei der Kammer zugelassen – on jest dopuszczony przez izbę do wykonywania zawodu lekarza

keinen Zweifel zulassen – nie pozostawiać żadnej wątpliwości

Sein Verhalten lässt keinen Zweifel zu. – Jego zachowanie nie pozostawia żadnej wątpliwości.

Die Situation lässt keine Veränderung zu. – Sytuacja nie dopuszcza żadnych zmian.

Das Werk lässt mehrere Interpretationen zu. – Dzieło dopuszcza wiele interpretacji.

Die Vorgänge lassen den Schluss zu, dass der Versuch gelungen ist. – Procesy pozwalają wysnuć wniosek, że eksperyment się powiódł.
Die Wetterverhältnisse lassen kein höheres Tempo zu. – Warunki pogodowe nie pozwalają na szybsze tempo. 
Czasowniki z prefiksem „be-„. Część 2

„tauschen” czy „wechseln”?

W tym tygodniu przygotowywałam post o często mylonych czasownikach „tauschen” i „wechseln”. Starałam się zebrać dla Was jak najwięcej znaczeń i przykładów. Mam nadzieję, że przykłady wyjaśnią Wam wiele wątpliwości w zastosowaniu.

W następnym poście omówię czasowniki „(sich) ändern” i „(sich) verändern”. 


tauschen – z tym czasownikiem zawsze występują dwa podmioty, nawet jeśli drugi nie jest nazwany (zawsze wymieniamy się z kimś). Czasownik „tauschen” oznacza, że dajemy coś komuś i otrzymujemy coś w zamian. Oznacza również, że wymieniamy się miejscami – oddajemy swoje miejsce komuś i zajmujemy jego miejsce.
 
wechseln – oznacza, że jedna rzecz wchodzi na miejsce drugiej i że coś, co w chwili obecnej nie nadaje się do użytku, zostaje zastąpione przez coś innego
  I. tauschen
 
Geld tauschen – rozmienić pieniądze
mit jemandem Blicke tauschen (Blicke wechseln) – wymienić spojrzenia
Ich habe mit ihm nicht gesprochen, wir haben nur Blicke getauscht. – Nie rozmawiałem z nim, tylko wymieniliśmy spojrzenia. 
 
etwas gegen etwas tauschen – wymienić coś na coś
Briefmarken tauschen – wymienić się znaczkami pocztowymi
Ich habe viele Briefmarken aus Südamerika. Ich tausche sie gerne gegen Briefmarken aus Asien. – Mam dużo znaczków pocztowych z Ameryki Pd. Chętnie wymienię je na znaczki z Azji.
 
Sie würden gerne ihr Auto gegen ein neueres tauschen, aber im Moment geht es nicht. – Chętnie wymieniliby swoje auto na nowsze, ale w tej chwili nie jest to możliwe.
 
die Plätze tauschen – zamienić się miejscami
Lass uns die Plätze tauschen! – Zamieńmy się miejscami!
 
mit jemandem tauschen – zamienić się z kimś
Wollen wir tauschen? – Zamienimy się?
Ich möchte mit ihr nicht tauschen.  – Nie chciałbym się z nią zamienić.
II. wechseln
 
Reifen wechseln – zmieniać opony
bei einem Auto das Öl / die Reifen wechseln – zmieniać w samochodzie olej / opony
 
ein Hemd wechseln – zmienić koszulę
 
zum Wechseln – na zmianę
ein Hemd zum Wechseln – koszula na zmianę
die Socken zum Wechseln – skarpetki na zmianę
 
Ich weiß nicht, wie das Wetter morgen sein wird. Ich habe ein wichtiges Treffen und nehme lieber ein Kleid zum Wechseln mit. – Nie wiem, jaka jutro będzie pogoda. Mam ważne spotkanie i wezmę lepiej sukienkę na zmianę.
 
von Kopf bis Fuß die Kleidung wechseln – zmienić ubranie od stóp do głów
 
das Thema wechseln – zmienić temat
 
Ich will darüber nicht mehr sprechen, lass uns das Thema wechseln! – Nie chcę już o tym rozmawiać, zmieńmy temat!
Können wir das Thema wechseln? – Czy możemy zmienić temat?
das Tempo/seine Ansichten/seine Gesinnung/die Konfession wechseln – zmienić tempo / swoje poglądy / swoje poglądy (nastawienie) / wyznanie
die Schule/den Wohnsitz/den Beruf/die Adresse/die Branche/den Partner/den Namen/den Arzt wechseln – zmienić szkołę / miejsce zamieszkania / zawód / adres / branżę / partnera / nazwisko / lekarza
ein paar Worte miteinander wechseln – zamienić ze sobą kilka słów
 
mit jemandem Blicke wechseln – wymienić z kimś spojrzenia
die Seiten wechseln – zmienić strony
Die Mannschaften wechseln die Seiten. – Drużyny zmieniają strony.
an der Grenze Geld wechseln – wymienić pieniądze na granicy
Euro in Pfund wechseln – wymienić euro na funty
20 Euro wechseln – rozmienić 20 Euro
Können Sie mir einen Fünfeuroschein wechseln? – Czy może mi pan rozmienić banknot 5 euro?
Können Sie mir einen Zwanzigeuroschein in zwei Zehner wechseln? – Czy może mi pan rozmienić banknot 20 euro na dwie dziesiątki?
 
einen Geldschein in Münzen wechseln – rozmienić banknot na monety
mit jemandem die Ringe wechseln – wymienić z kimś obrączki
zu einer anderen Fima wechseln – przejść do innej firmy
Der Mitarbeiter hat letzten Monat zu BMW gewechselt. – Pracownik przeszedł w zeszłym miesiącu do BMW. 
auf die andere Spur wechseln (+sein) – zmienić pas ruchu
Was kann wechseln? (immer wieder) – Co może się zmieniać? (ciągle)
 
die Stimmung – nastrój
Ihre Stimmung hat schnell gewechselt. – Jej nastrój szybko się zmienił.
die Miene – mina
der Gesichtsausdruck – wyraz twarzy
Ein guter Schauspieler sollte im Stande sein, seinen Gesichtsausdruck schnell zu wechseln. – Dobry aktor powinien być w stanie szybko zmieniać wyraz twarzy.
die Ampel – sygnalizacja świetlna
Die Ampel wechselte von Rot auf Grün.  – Światła zmieniły sie z czerwonego na zielone.
Das Wetter wechselt zwischen Sonne und Regen. – Pogoda zmienia się między słońcem a deszczem.
Das Programm im Kino wechselt jede Woche. – Program w kinie zmienia się w każdym tygodniu.
In der Firma wechseln die Mitarbeiter oft. – w firmie pracownicy często się zmieniają.
wechseln – zmienić (miejsce pobytu) (+sein)
von einer Feier zur anderen wechseln – pójść z jednej uroczystości na drugą
 
Der Mitarbeiter muss in die Personalabteilung wechseln. – Pracownik musi przejść do działu kadr.
 
über die Grenze wechseln – przemieścić się przez granicę
Czasowniki z prefiksem „be-„. Część 2

Czasownik „legen”. Cz. 2

Dzisiaj przyszła kolej na drugą część znaczeń czasownika „legen”, tym razem jako czasownika zwrotnego. 


sich legenkłaść się

sich ins Bett / zu Bett legenkłaść się do łóżka
sich schlafenlegenkłaść się spać
sich in die Sonne legenpołożyć się na słońcu
sich auf die Seite legenpołożyć się na boku
sich auf den Bauch legenpołożyć się na brzuchu
sich auf den Rücken legenpołożyć się na plecach
sich mit dem Ellbogen auf den Tisch legenopierać się łokciem o stół
sich auf etwaslegenosiadać

Der Staub legt sich auf die Möbel. – Kurz osiada na meblach.
Der Rauch legt sich auf die Wände. – Dym osiada na ścianach.
Der Schnee legt sich auf das Feld. – Śnieg osiada na polu.
Der Nebel legt sich über die Stadt. – Mgła osiada nad miastem.
Ihre Erkältung hat sich auf die Nieren gelegt. – Przeziębienie osiadło na nerkach. (Nie jestem pewna, jak to ująć po polsku. Może ktoś doradzi?)
sich legenprzechodzić, ustawać, opadać, mijać

Der Wind legt sich. – Wiatr ustaje.
Der Sturm hat sich schnell gelegt. – Burza szybko przeszła.
Unsere Trauer hat sich gelegt. – Nasz smutek minął.
Der Zorn hat sich nur langsam gelegt. – Gniew mijał wolno.  
Die Begeisterung wird sich schnell legen. – Zapał szybko minie.
Das legt sichhoffentlich bald wieder. – Oby to wkrótce minęło.
sich auf etwas legenpoświęcić się czemuś, skoncentrować się na czymś

Er hat sich auf Medizintechnik gelegt. – On skupił się na technice medycznej.
Sie will sich auf Zeitmanagement legen. – Ona chce skoncentrować się na zarządzaniu czasem
Czasowniki z prefiksem „be-„. Część 2

Czasownik „legen”. Cz. 1

Podstawowe znaczenie czasownika „legen” to „kłaść”, „położyć”: 

Ich habe das Buch auf den Tisch gelegt. – Położyłam książkę na stół.
Legst du die Unterlagen in die Schublade? – Położysz dokumenty do szuflady?

Czasownik ten często jest mylony z „liegen“. Trzeba tu uważać na wymowę, ponieważ „liegen” oznacza „leżeć”.
Ich lege mich ins Bett. – Kładę się do łóżka. (biernik/Akkusativ – czasownik „legen“ odpowiada na pytanie „wohin?“)
Ich liege im Bett. – Leżę w łóżku. (celownik/Dativ – czasownik „liegen” odpowiada na pytanie „wo?”)
Er legt das Buch auf den Tisch. – On kładzie książkę na stół.
Das Buch liegt auf dem Tisch. – Książka leży na stole.
das Tuch auf denTisch legenpołożyć obrus na stół
das Fleisch in den Kühlschrank legenwłożyć mięso do lodówki
die Füße auf den Stuhl legenpołożyć stopy na krzesło
Er legte seine Hand auf meinen Arm. – Położył dłoń na moje ramię.
Inne znaczenia czasownika „legen“:

etwas aus der Hand legenwróżyć z ręki
Karten legenwróżyć z kart
viel Gefühl in etwas legen wkładać w coś dużo uczucia
Ich lege viel Gefühl in meine tägliche Arbeit. – Wkładam dużo uczucia w moją codzienną pracę.
jemandem nahelegen, etwas zu tun – radzić komuś coś zrobić

Dem Chef hat man den Rücktritt nahegelegt. – Szefowi doradzono rezygnację.

Das legt die Vermutung nahe, dass… – To nasuwa przypuszczenie, że…
etwas offenlegen wyjawiać, ujawniać coś
Die Ursachen der Katastrophe wurden offengelegt. – Przyczyny katastrofy zostały ujawnione.
Eier legenznosić jajka
Die Henne hat ein Ei gelegt. – Kura zniosła jajko.

Feuer legenpodkładać ogień
jemanden ins Bett legenkłaść kogoś do łóżka
ein Kind schlafen legenpołożyć  dziecko spać
etwas in Marinade legenmarynować coś
Oliven in Öl legenzalewać oliwki olejem
die Stirn / das Gesicht in Falten legenzmarszczyć czoło / twarz
Er legte sein Gesicht in Falten. – On zmarszczył twarz.
Haare legenukładać włosy
sich die Haare in Wellen / in Locken legenukładać sobie włosy w fale / w loki
den Hund an die Kette legenprzywiązać psa do smyczy
Fliesen oder Bodenbelag legenkłaść płytki albo wykładzinę
Man muss das Parkett noch legen. – Trzeba jeszcze położyć parkiet.
Kabel, Schienen legenprowadzić kable, szyny
Minen legenpodkładać miny
Schlingen legenzastawiać sidła
Schlingen sind überall gelegt. – Wszędzie są zastawione sidła.

Kartoffeln / Bohnen / Erbsen legensadzić ziemniaki / fasolę / groch 
Czasowniki z prefiksem „be-„. Część 2

Czasowniki „aufmachen” i „zumachen”

Ostatnio pojawił się u mnie post na temat mniej znanych znaczeń znanych czasowników:

Mniej znane znaczenia znanych czasowników

Dzisiaj kolej na następną część, czyli na czasowniki „aufmachen” i „zumachen„. Wybór padł na nie, ponieważ akurat dzisiaj w pracy ponownie usłyszałam kilka ciekawych zwrotów. Kontakt z żywym językiem jest bezcenny.

Podstawowe znaczenie „aufmachen” to oczywiście „otwierać”, ale są i inne znaczenia:

(eine Jacke, einen Mantel) aufmachen – rozpinać (kurtkę, płaszcz)
die Haare aufmachen – rozpuszczać włosy
einen Knoten aufmachen – rozwiązać węzeł
ein Geschenk aufmachen – rozpakować prezent

eine Firma aufmachen – założyć firmę

Inne znaczenia czasownika „zumachen” oprócz „zamykać” to:

(einen Mantel) zumachen – zapiąć (płaszcz)
eine Flasche zumachen – zakręcić butelkę
einen Schuh zumachen – zasznurować but
ein Loch zumachen – załatać/zakleić dziurę

eine Firma zumachen – zamknąć, zlikwidować firmę

Czasowniki z prefiksem „be-„. Część 2

Mniej znane znaczenia znanych czasowników

Dzisiaj wracam do słownictwa. Oto ciekawe znaczenia prostych czasowników:

1. bauen – budować

einen Unfall bauen – spowodować wypadek

ein Auto bauen – konstruować samochód

stąd: das Baujahr – rok produkcji

ein Nest bauen – wić gniazdo

Mist bauen – narobić głupot

2. warten – czekać

warten – konserwować, dokonywać przeglądu technicznego

einen Wagen warten – dokonywać przeglądu technicznego samochodu

stąd: die Wartung – przegląd techniczny, konserwacja

3. bearbeiten – opracowywać, np. „einen Antrag” – wniosek

jemanden bearbeiten – urobić kogoś, np. „jemanden politisch bearbeiten” – urobić kogoś politycznie

4. bringen – przynosić

jemanden irgendwohin bringen – zawieźć kogoś dokądś

5. vertreten – zastępować, np. „jemanden auf Arbeit vertreten” – zastępować kogoś w pracy, reprezentować, np. „einen Angeklagten vertreten” – reprezentować oskarżonego

sich die Beine vertreten – rozprostować kości

Czasowniki z prefiksem „be-„. Część 2

Mylące się czasowniki. Cz. 2

1. arbeiten – pracować 

Proste, no ale napiszę jedno zdanie: Ich arbeite den ganzen Tag. – Pracuję cały dzień. 

2. überarbeiten – przerabiać 

Der Schriftsteller will den Text noch überarbeiten. – Pisarz chce jeszcze przerobić tekst. 

3. einarbeiten – przyuczać 

Der neue Mitarbeiter muss erst eingearbeitet werden. – Nowy pracownik musi najpierw zostać przyuczony. 

4. verarbeiten – przerabiać, przetwarzać 

Gold wird zu Schmuck verarbeitet. – Złoto jest przerabiane na biżuterię. 

5. bearbeiten – opracowywać, obrabiać, traktować (temat)

Wann wird mein Antrag bearbeitet? – Gdzie mój wniosek jest opracowywany? 
Wann bearbeiten wir endlich das Thema? – Kiedy w końcu opracujemy / potraktujemy ten temat? 

6. abarbeiten – odpracować, odrabiać 

Jetzt muss ich mein Pensum abarbeiten. – Muszę odrobić / odpracować moje pensum. 

7. vorarbeiten – wykonywać pracę naprzód

Wenn ich am Freitag vorarbeite, kann ich am Montag einen freien Tag haben. – Jeśli w piątek wykonam pracę naprzód, mogę mieć w poniedziałek dzień wolny. 

8. nacharbeiten – odrabiać, odpracowywać (zaległą pracę) 

Zu einem späteren Zeitpunkt müssen wir die freien Tage nacharbeiten. – Później musimy odrobić wolne dni. 

Czasowniki z prefiksem „be-„. Część 2

Mylące się czasowniki. Cz. 1

Nowy cykl zaczynam od czasowników, których częścią jest czasownik „nehmen”. Przedstawiam najbardziej popularne znaczenia i zastosowania w kontekście.

[P.S. Wpisu walentynkowego nie będzie. Wybaczcie, że nie skomentuję, jeśli wpisy walentynkowe pojawią się na innych blogach, ale nienawidzę tego kiczowatego dnia. Cieszę się, że mieszkam w mieścinie, bo nie widać przynajmniej wszechobecnego kiczu i czerwonych wystaw sklepowych napawających obrzydzeniem.]

1. abnehmen – schudnąć, zdejmować, odbierać telefon
Er hat in der letzten Zeit stark abgenommen. – On w ostatnim czasie bardzo schudnął.
Hast du schon die trockenen Sachen von der Leine abgenommen? – Czy zdjąłeś już suche rzeczy ze sznurka?
Ich wollte mit ihnen sprechen, aber niemand nahm ab. – Chciałem z nimi rozmawiać, ale nikt nie odebrał.

2. zunehmen – przytyć, rosnąć
Die Kopfschmerzen nehmen zu. – Bóle głowy przybierają na sile (rosną).
Nach der Krankheit muss er zunehmen. – Po chorobie on musi przytyć.

3. mitnehmen – zabrać ze sobą
Was hast du für die Reise mitgenommen? – Co zabrałeś ze sobą na podróż?

4. sich vornehmen (mit dem Dativ) – postanowić sobie (z celownikiem)
Ich habe mir vorgenommen, im kommenden Jahr nicht so viel zu arbeiten. – Postanowiłam sobie w tym roku nie pracować już tak dużo

5. annehmen – zakładać (przypuszczać)
Ich nehme an, dass sie nicht mehr kommen. – Zakładam, że oni już nie przyjdą.

7. unternehmen – przedsięwziąć
Was willst du gegen diese Frechheit unternehmen? – Co chcesz przedsięwziąć (zrobić) wobec tej bezczelności?

8. übernehmen – przejmować
Er ist nicht im Stande, neue Pflichten zu übernehmen. – On nie jest w stanie przejąć nowe obowiązki.

9. sich übernehmen – przeliczyć się
Ich ging davon aus, dass ich es schaffe, aber ich habe mich übernommen. – Wychodziłam z założenia, że dam radę, ale się przeliczyłam.

10. festnehmen – aresztować
Der Mann wurde von den Polizisten festgenommen. – Mężczyzna został aresztowany przez policjantów.

11. aufnehmen – nagrywać
Alle Lieder wurden von der Musikband aufgenommen. – Wszystkie piosenki zostały nagrane przez tę grupę.

12. einnehmen – zażywać
Wie oft muss ich die Tabletten einnehmen? – Jak często muszę zażywać tabletki?