Vitamin C: Nominalizacja (Część 2)

Vitamin C: Nominalizacja (Część 2)

Tak jak obiecałam w ostatnim wpisie z tej serii, na początek zamieszczam rozwiązania do zadania:

Die Ergebnisse hängen von der wirtschaftlichen Situation ab. –> die Abhängigkeit der Ergebnisse von der wirtschaftlichen Situation

Der Chef entlässt manche Mitarbeiter. –> die Entlassung mancher Mitarbeiter durch den Chef

Die Umwelt wird verschmutzt. –> die Verschmutzung der Umwelt / die Umweltverschmutzung

Die Zahl der Opfer hat sich erhöht. –> die Erhöhung der Zahl der Opfer

 

Teraz czas na kolejne zasady nominalizacji.

8) Zaimek osobowy (Personalpronomen) staje się zaimkiem dzierżawczym (Possessivpronomen):

Sie arbeitet bei BMW. –> ihre Arbeit bei BMW

Du hältst einen Vortrag über die Luftverschmutzung. –> dein Vortrag über die Luftverschmutzung

 

9) Przysłówki (Adverbien) stają się przymiotnikami (Adjektive):

Es ist wichtig, dass sie rechtzeitig ankommen. –> ihre rechtzeitige Ankunft ist wichtig

Du reagierst emotional. –> deine emotionale Reaktion

 

10) Dopełnienie w celowniku (Dativergänzung) staje się przydawką przyimkową (Präpositionalattribut):

Die Firma dankt ihren Mitarbeitern für die Zusammenarbeit. –> der Dank der Firma an ihre Mitarbeiter für die Zusammenarbeit

Die Freiwilligen helfen den Opfern des Erdbebens. –> die Hilfe der Freiwilligen für die Opfer des Erdbebens

 

11) Przy czasownikach nieprzechodnich (intransitive Verben) i zwrotnych (reflexive Verben) podmiot (Subjekt) staje się przydawką dopełniaczową (Genitivattribut):

Meine Schwester dankt ihren Freunden. –> der Dank meiner Schwester an ihre Freunde

Meine Freunde treffen sich auf einen Kaffee. –> das Treffen meiner Freunde auf einen Kaffee

 

12) Przy połączeniach rzeczownikowo-czasownikowych (Nomen-Verb-Gefüge / Nomen-Verb-Verbindungen) likwidujemy czasownik albo staje się on częścią rzeczownika:

Sie nehmen Abschied von ihrer Familie. –> ihr Abschied von der Familie

Das Gesetz tritt in Kraft. –> das Inkrafttreten des Gesetzes

Das Angebot kommt in Frage. –> das Infragekommen des Angebots

 

Teraz znowu mam dla Was małe zadanie, którego rozwiązanie pojawi się w kolejnej części cyklu:

Sie kauft immer bei Lidl ein.

Das Flugzeug fliegt zu spät ab.

Sie haben einen Kompromiss geschlossen.

Martin interessiert sich für Politik.

 

Post ten możesz pobrać w formacie pdf:

Nominalizacja 2

Źródła:

 

Vitamin C: Nominalizacja (Część 2)

Vitamin C: Nominalizacja (Część 1)

Dzisiaj kilka słów o nominalizacji, która polega na przekształceniu czasownika w rzeczownik – czasownik zyskuje cechy rzeczownikowe. W języku polskim nominalizacja jest stosowana częściej niż w niemieckim.

Verbalstil stosowany jest w języku mówionym i tekstach narracyjnych, Nominalstil w tekstach fachowych i specjalistycznych.

 

Co należy zrobić, aby zamienić styl czasownikowy na rzeczownikowy?

 

  • Dopełnienie w bierniku lub celowniku (Akkusativ- oder Dativergänzung) staje się przydawką przysłówkową (Präpositionalattribut):

Die Forschung unterscheidet dabei den Spracherwerb und das Sprachenlernen –> In der Forschung gibt es eine Unterscheidung zwischen Spracherwerb und Sprachenlernen.

  • Dopełnienie w bierniku (Akkusativergänzung) w stronie czynnej (Aktiv) lub podmiot w stronie biernej (Passiv) staje się przydawką dopełniaczową (Genitivattribut):

Man lockert den Kündigungsschutz. / Der Kündigungsschutz wird gelockert. –> die Lockerung des Kündigungsschutzes

  • Jeśli rzeczownik dopełnienia w bierniku (Akkusativergänzung) posiada rodzajnik (Artikel) lub przydawkę (Attribut), w nominalizacji stosujemy dopełniacz (Genitiv):

Man beschäftigt neue Mitarbeiter. –> die Beschäftigung neuer Mitarbeiter

  • Natomiast jeśli rzeczownik nie posiada rodzajnika ani przydawki, stosujemy formę zastępczą z von:

Man beschäftigt Mitarbeiter. –> die Beschäftigung von Mitarbeitern

  • Przy zamianie ze strony biernej (Passiv) na czynną (Aktiv) sprawcę czynności (Täter) – podanego za pomocą przyimka „von” – podajemy za pomocą przyimka „durch”:

Die Mitarbeiter werden vom Betriebsleiter über die geänderten Überstundenregelungen unterrichtet. –> Die Unterrichtung der Mitarbeiter über die geänderten Überstundenregelungen durch den Betriebsleiter.

  • Z czasowników nieprzechodnich lub zwrotnych (intransitive und refelexive Verben) tworzymy przydawkę dopełniaczową (Genitivattribut):

Daher nimmt man an, dass sich das Sprachvermögen verbessert, wenn… –> Es besteht die Annahme, dass eine Verbesserung des Sprachvermögens mit…

  • Dopełnienie przyimkowe (Präpositionalergänzung) staje się przydawką przyimkową (Präpositionalattribut):

…wenn sie dabei von den Normen der Muttersprache abweichen. –> Abweichungen von den Normen der Muttersprache sind dabei…

 

A teraz Ty spróbuj znominalizować następujące zdania:

Die Ergebnisse hängen von der wirtschaftlichen Situation ab.

Der Chef entlässt manche Mitarbeiter.

Die Umwelt wird verschmutzt.

Die Zahl der Opfer hat sich erhöht.

 

W następnej części serii „Vitamin C“ znajdziesz odpowiedź 😊

 

Post ten możesz pobrać w formacie pdf:

Nominalizacja 1

Źródła:

Vitamin C: Nominalizacja (Część 2)

Materiały online (2): „Sprachbar”

W ramach serii „Materiały online” dzisiaj kilka słów na temat „Sprachbar”. Kto z Was zna już te materiały?

Jest to seria Deutsche Welle, znajdziecie ją pod tym adresem:

Sprachbar

Została przygotowana dla uczących się na poziomach C1-C2, chcących udoskonalić swoją znajomość języka niemieckiego i poznać niuanse językowe. Każdy odcinek serii zawiera tekst (który można pobrać w formacie pdf) oraz plik do posłuchania.

Tematy są ambitne, wykraczają poza codzienność. Przykładowe tytuły odcinków to: „Pech gehabt!”, „Sei mein Gast!”, „So ein Pfusch!”, „Von lol bis vong – Schreiben im Netz”.

Serię uważam za bardzo dobrą dla uczniów na poziomie zaawansowanym, którzy dążą do biegłości językowej.

„Die Bremer Stadtmusikanten” (Muzykanci z Bremy): baśń i słuchowisko

„Die Bremer Stadtmusikanten” (Muzykanci z Bremy): baśń i słuchowisko

Baśń „Die Bremer Stadtmusikanten” ukazała się w 1812 roku w I tomie zbioru baśni braci Grimm.

Tu możecie przeczytać baśń po niemiecku:

Die Bremer Stadtmusikanten

A tu posłuchać:

Die Bremer Stadtmusikanten (Hoerspiel)

Myślę, że możecie znać tę baśń, bo należy do tych popularniejszych. Bohaterami są cztery domowe zwierzęta (kogut, pies, kot, osioł), które ze względu na swój podeszły wiek są źle traktowane przez pana i wobec tego uciekają, aby zostać w Bremie muzykantami miejskimi. Nigdy tam jednak nie docierają, ponieważ nie są w stanie pokonać dystansu do Bremy w jeden dzień. Nocują w lesie, gdzie odkrywają dom zbójców, których przepędzają głośnym „śpiewem”. Po drodze zdobywają łup bandy zbójców, dom, w którym zamieszkują.

Przesłanie baśni jest oczywiście pozytywne i sugeruje możliwość rozwiązania problemu nawet w najgorszym położeniu.

Pierwsze ilustracje sporządził słynny angielski karykaturzysta George Cruikshank (1893, German Popular Stories):

A dlaczego „muzykanci” udają się akurat do Bremy? W Bremie już w średniowieczu muzycy byli zatrudniani przez władze miejskie. Istnieje udokumentowany dowód z 1339 roku o trębaczu radnego. Potem zatrudniano muzyków także w innych północnoniemieckich miastach. Około 1500 roku byli to dwaj trębacze, jeden puzonista oraz dwóch muzyków grających na piszczałce. Często towarzyszyli poselstwom, grali podczas przyjęć senatu czy na weselach. Na obrazach z XVII wieku pochodzących z Bremy widać także czterech muzyków grających na instrumentach dętych. W 1751 roku miejscy muzykanci zostali włączeni do miejskiego korpusu muzycznego. W XIX wieku miejski dyrektor muzyczny kontynuował tradycję, która prowadziła do dzisiejszych, subwencjonowanych przez miasto orkiestr.

Muzycy rady prowadzą orszak weselny. Fragment obrazu z 1618 roku znajdującego się w Focke-Museum w Bremie

I porcja słownictwa:

der Esel, – – osioł
dienen – służyć
zu Ende gehen – kończyć się
untauglich – nieprzydatny
fortlaufen – uciekać, czmychać
der Jagdhund – pies myśliwski
jappen – dyszeć, sapać (stary, dzisiaj bardzo rzadko używany czasownik)
die Laute – lutnia
die Pauken schlagen – grać na kotłach
jemandem in die Quere kommen – włazić komuś w paradę, natykać się na kogoś
stumpf – tępy
ersaufen – utonąć, topić
der Flüchtling – zbieg, uciekinier, uchodźca
aus Leibeskräften – na całe gardło
das Erbarmen – litość
der Vorschlag – propozycja
das Fünkchen – iskierka (od der Funke – iskra)
der Geselle – facet / czeladnik, w baśni chodzi o towarzysza
erleuchten – rozświetlać
der Räuber – rabuś, zbój, bandyta
die Herberge – schronisko
schimmern – migotać, połyskiwać, lśnić
krähen – piać
die Stube – izba
klirren – brzęczeć, dzwonić
entsetzlich – przerażający
der Hauptmann – kapitan, w baśni chodzi o przywódcę
der Mist – obornik
glühen – tlić się, palić, żarzyć się
feurig – ognisty
gräulich – wstrętny, obrzydliwy, paskudny, straszny
das Ungetüm – monstrum
die Holzkeule – drewniana maczuga 

Zdjęcie 1

Zdjęcie 2

Zdjęcie 3

Zdjęcie 4

Tekst

Frau Holle (Pani Zima): legenda, baśń i słuchowisko

Frau Holle (Pani Zima): legenda, baśń i słuchowisko

Być może ktoś z Was zna baśń „Frau Holle”. W Niemczech jest ona bardzo popularna, w Polsce chyba mniej. Istnieją dwa polskie tytuły: „Pani Zima” lub „Pani Zamieć”.

Frau Holle była otaczana czcią przede wszystkim w górskich terenach, np. w masywie górskim Hoher Meißner znajdującym się w północnej Hesji. W języku ludowym Frau Holle była odpowiedzialna za opady śniegu w zimie: im dokładniej trzepała swoje łóżka, tym więcej śniegu spadało na Ziemię.

Otto Ubbelohde: Frau Holle lässt es schneien 

Według innych legend błogosławi ona zieleniące się pola i niwy na wiosnę, krocząc przez pola i łąki. W ten sposób budzi się natura. To ona miała nauczyć ludzi np. przędzenia i tkania, jest patronką ludzi zajmujących się tymi rzemiosłami.

Czarny bez (po niemiecku Holunder) uchodzi za roślinę poświęconą Frau Holle. Być może nawet ta nazwa pochodzi od niej.

Szczególnie pomaga kobietom, czyniąc je zdrowymi i płodnymi. Zabiera ze sobą dusze zmarłych nieochrzczonych dzieci.

Pomiędzy 21/22 grudnia a 2/3 stycznia przybywa na Ziemię, aby zobaczyć, jak minął rok. Frau Holle sprawdza dusze ludzkie, odwiedzając pod postacią starej i bezradnej Muhme Maehlen ludzi, prosząc ich o pożywienie i dach nad głową. Ci, którzy pomogą, zostaną nagrodzeni. Złych ludzi spotka kara.

Baśń „Frau Holle” znajduje się w I tomie zbioru braci Grimm opublikowanym po raz pierwszy w 1812 roku. Tutaj możecie przeczytać ją po niemiecku:

Frau Holle

Ilustracja Hermanna Vogela przedstawiająca Goldmarie

Anne Anderson: Pani Zamieć i pasierbica 

Znaczki pocztowe obrazują treść baśni:


Die fleißige Stieftochter spinnt am Spinnrad 

Frau Holle schüttelt die Betten aus; es schneit

Die fleißige Stieftochter wird zum Lohn mit Gold überschüttet

Die arbeitsscheue Tochter wird mit Pech überschüttet

Przygotowałam dla Was słowniczek ze słówkami z baśni:

die Witwe, -n – wdowa
fleißig – pilny, pracowity
hässlich – brzydki
der Brunnen,-  – studnia
spinnen – spann – hat gesponnen – prząść
die Spule, -n – szpulka
das Blut – krew
blutig – krwawy
sich zutragen – zdarzyć się
sich bücken – schylać się
schelten – schalt – hat gescholten – złajać, zwymyślać
die Herzensangst – wielki strach
die Besinnung – zaduma, namysł, skupienie
die Wiese, -n – łąka
verbrennen – spalić się
ausgebacken – wypieczony, upieczony
der Brotschieber – łopata do wyjmowania chleba z pieca
die Feder, -n – pióro
das Bett ausschütteln – wytrzepywać łóżko
das Heimweh – tęsknota za domem
der Jammer – lament
treu – wierny
dienen – służyć
der Hof, die Höfe – dziedziniec, dziedzińce
der Hahn, die Hähne – kogut, koguty
der Reichtum – majątek, bogactwo
die Dornhecke – kolczaste zarośla
der Pfad, die Pfade – ścieżka, ścieżki
sich verdingen – sich verdingte / verdang – sich verdingt / verdungen – najmować się (do pracy)
sich gebühren – należeć się, przysługiwać
der Kessel, die Kessel – kociołek, kociołki
das Pech – smoła
die Belohnung – nagroda
A tu znajdziecie słuchowisko, polecam do posłuchania:

Źródło 1

Zdjęcie 1

Zdjęcie 2

Zdjęcie 3

Zdjęcie 4

Zdjęcie 5

Zdjęcie 6

Vitamin C: Nominalizacja (Część 2)

„Eines Sonntags”. Cz. 4

Dzisiaj przedstawiam ostatnią część tekstu „Eines Sonntags”. Tutaj poprzednie części: 

„Eines Sonntags”

Mit Schrecken denke ich an morgen, auf Arbeit gibt es eine Kontrolle… Über Kontrollen könnte ich einen Roman erzählen oder auch Lieder davon singen. Ich habe früher gedacht, dass nichts mich überraschen kann, aber der Mensch lernteben nie aus. Auf Arbeit gibt es jeden Monat Qualitätskontrollen und nachher – viele Papiere. Diese ewige Schreiberei! Letztes Mal hat der Chef mir einen Lob ausgesprochen. Mal sehen, wie es morgen läuft. Wie dem auch sei, werde ich mir weiter Mühe geben. Manchmal muss man die Zähne zusammenbeißen und weitermachen. Morgen wird jedenfalls der Teufel los sein… Hoffentlich bin ich bald nicht ausgebrannt

Mittlerweile läuft die Heizung auf Hochtouren, es ist zu heiß hier. Heute früh war es schön warm, aber jetzt sengt sie Sonne. Das Telefon schallt, ich lehne die Tür an und gehe ins Wohnzimmer. Meine Schwester ruft an und erzählt über ihre Arbeit. Sie arbeitet von zu Hause, die Heimarbeit ist aber nichts für mich. Sie redet immer viel, aber erzählt manches verkehrt. Sie behauptet, dass sie nicht auf den Mund gefallen war.  

DER WORTSCHATZ: 

mit Schrecken – ze strachem, z obawą

ich kann einen Roman davon erzählen – wiem coś o tym, znam to z własnego doświadczenia

ich kann ein Lied / Lieder davon singen – wiem coś o tym, znam to z własnego doświadczenia 

der Mensch lernt nie aus – człowiek uczy się przez całe życie (man lernt nie aus

die Schreiberei – pisanina 

jemandem einen Lob aussprechen – pochwalić kogoś 

wie dem auch sei – jakkolwiek by nie było 

die Zahne zusammenbeißen – zacisnąć zęby 

der Teufel ist los – jest (prawdziwe) piekło 

ausgebrannt – wypalony 

auf Hochtouren laufen – pracować na najwyższych obrotach 

die Sonne sengt – słońce pali 

schallen – dźwięczeć, brzmieć 

die Tür anlehnen – zostawić uchylone drzwi 

von zu Hause arbeiten – pracować w domu 

die Heimarbeit – praca w domu 

verkehrt – odwrotnie, źle, na opak 

ich war nicht auf den Mund gefallen – jestem wygadana 
Vitamin C: Nominalizacja (Część 2)

„Eines Sonntags”. Teil 3

[Moja aktywność na blogu oraz na innych blogach jest obecnie mniejsza, ponieważ jestem na urlopie w Polsce. Wykorzystuję ten czas, bo jeszcze nigdy nie miałam takiego urlopu. Nadrobię zaległości po powrocie do Niemiec, czyli od niedzieli.] 

Ich muss daran denken, was ich morgen anziehe. Ich muss das Kleid über Nacht im Flur hängen lassen, damit es im Schrank von Motten nicht angegriffen wird. Wenn ich an die alten Möbel hier denke, weiß ich, dass ich sie zu Geld machen muss. Irgendwann werde ich es tun, nach Lust und Laune oder aber nach meinem Befinden. Es ist heiß hier, ich mache das Fenster sperrweit auf. Meine Nachbarin sieht mich in dem Augenblick nicht, aber ich mache mich bemerkbar. Sie sagt, dass die Pfirsiche in ihrem Garten gut angesetzt haben und dass ich mir manche holen könnte. Wenn sie schon loslegt, kann sie mit dem Reden nicht aufhören. Wenn ich die Nase rausstrecke, ist sie schon da. Einmal hat sie mir erzählt, dass sie schwer krank war. Sie konnte die Kraft aufbringen, gegen die Krankheit anzugehen.




Mit Schrecken denke ich an morgen, auf Arbeit gibt es eine Kontrolle… ÜberKontrollen könnte ich einen Roman erzählen oder auch Lieder davon singen. Ich habe früher gedacht, dass nichts mich überraschen kann, aber der Mensch lernt eben nie aus. Auf Arbeit gibt es jeden Monat Qualitätskontrollen und nachher – viele Papiere. Diese ewige Schreiberei! Letztes Mal hat der Chef mir einen Lob ausgesprochen. Mal sehen, wie es morgen läuft. Wie dem auch sei, werde ich mir weiter Mühe geben. Manchmal muss man die Zähne zusammenbeißen und weitermachen. Morgen wird jedenfalls der Teufel los sein… Hoffentlich bin ich bald nicht ausgebrannt.

Mittlerweile läuft die Heizung auf Hochtouren, es ist zu heiß hier. Heute früh war es schön warm, aber jetzt sengt sie Sonne. Das Telefon schallt, ich lehne die Tür an und gehe ins Wohnzimmer. Meine Schwester ruft an und erzählt über ihre Arbeit. Sie arbeitet von zu Hause, die Heimarbeit ist aber nichts für mich. Sie redet immer viel, aber erzählt manches verkehrt. Sie behauptet, dass sie nicht auf den Mund gefallen war.  

 
DER WORTSCHATZ:

etw. zu Geld machen – sprzedać coś 

nach Lust und Laune – według ochoty i humoru, jeśli będę mieć ochotę i humor/nastrój 

nach meinem Befinden – według samopoczucia 

sperrweit – na oścież 

sich bemerkbar machen – zwrócić na siebie uwagę 

ansetzen – wypuszczać liście 

loslegen – zacząć, ostro zabierać się do czegoś 

leg los! – zaczynaj!
mit der Arbeit loslegen – ostro zabierać się do pracy

die Nase rausstrecken – wystawiać nos 

die Kraft aufbringen – uzbroić się w siłę 

gegen etw. angehen – walczyć przeciwko czemuś, zwalczać coś 

mit Schrecken – ze strachem, z obawą 

über einen Roman/ Romane erzählen – obszernie o czymś opowiadać 

von etw. ein Lied singen können – móc o czymś opowiedzieć na podstawie (najczęściej nieprzyjemnego) doświadczenia 
ich kann ein Lied davon singen – wiem coś o tym, znam to z własnego doświadczenia 

der Mensch lernt nie aus – człowiek nigdy nie przestaje się uczyć 

die Schreiberei – pisanina 

jemandem einen Lob aussprechen – chwalić kogoś 

wie dem auch sei – jakkolwiek by nie było 

die Zähne zusammenbeißen – zagryźć zęby 

der Teufel ist los – tutaj jest prawdziwe piekło 

ausgebrannt – wypalony. Dzisiaj często używa się też słowa „ausgepowert” 

auf Hochtouren laufen – pracować na najwyższych obrotach 

die Sonne sengt – słońce pali (b. mocno świeci) 

schallen – dzwonić, dźwięczeć, rozbrzmiewać 

die Tür anlehnen – zostawić uchylone drzwi 

von zu Hause arbeiten – pracować w domu 

die Heimarbeit – praca w domu 

verkehrt – niewłaściwy, zły 
eine verkehrte Erziehung – niewłaściwe wychowanie 
alles verkehrt machen – zrobić wszystko źle 

nicht auf den Mund gefallen sein – być wygadanym, błyskotliwym 


Vitamin C: Nominalizacja (Część 2)

„Eines Sonntags”. Teil 2

Cieszę się, że pierwsza część tekstu spotkała się z pozytywnym odzewem. Zapraszam więc na drugą część. Kolejny tekst pt. „Dating-Seite” już powstaje. Proszę również o opinie w komentarzach. Jest do dla mnie bardzo ważne (niedługo napiszę dlaczego).

Nach einer Weile gehe ich los. Die Nachbarn auf der anderen Straßenseite sind Amis. Ich kenne sie nicht richtig. Vielleicht würde ich sie auf der Straße erkennen, aber sicherlich möchte ich sie irgendwann gut kennen lernen. Hoffentlich kriege ich das hin. Ich sehe auf meinem Handy, dass jemand mich angerufen hat. Ich würde gerne zurückrufen, aber die Nummer ist unterdrückt… An einem so schönen Sonntag gehen viele Leute spazieren. Ich weiß eigentlich nicht, wo der Park ist, aber ich frage mich durch und finde ihn. Ich habe die Stadt noch nicht richtig erkundet und verliere manchmal den Überblick.



Ich richte mir das Mittagessen ein. Gut, dass ich einigermaßen versorgtbin. Die Eier in der Pfanne brutscheln schon. Dazu koche ich Kartoffeln. Ich sehe, dass ich den Küchenschrank muss reparieren lassen. Die Tür steht vor… Nach einer Weile sind die Kartoffeln gar. Vielleicht esse ich später ein Eis am Stiel. Zunächst esse ich zu Mittag und lecke dann den Teller aus. Na ja, ich kann alles verwirtschaften

DER WORTSCHATZ: 

der Ami – skrót od „Amerikaner“. Liczba mnoga: „die Amis”. Bardzo często używany skrót

erkennen– poznać/rozpoznać (kogoś po czymś, z wyglądu, ale nie poznawać kogoś po raz pierwszy. Jeżeli poznajemy np. nowego sąsiada, to użyjemy czasownika „kennen lernen”). 

Przykłady:
Ich habe ihn an seinem Gang erkannt.
Meine Mitarbeiter haben mich nicht erkannt, weil ich eine neue Frisur hatte.
Erkennst du die neue Nachbarin nicht? Wir haben sie gestern kennen gelernt.

etwas hinkriegen (lub hinbekommen) – poradzić sobie z czymś
Ich kriege diese Aufgabe hin.
Ich kann die Reifen nicht wechseln. Kriegst du das hin?

die Nummer ist unterdrückt – numer jest zastrzeżony
eine unterdrückte Nummer

ich frage mich durch – pytam (aby dokądś dotrzeć)

etw. erkunden – poznawać, sondować np. miasto albo teren
Haben Sie die Stadt schon erkundet?

den Überblick verlieren – stracić orientację, rozeznanie
Die Siedlung ist so groß, dass ich manchmal den Überblick verliere.

sich etw. einrichten – coś sobie urządzić, zaplanować

versorgt sein – być zaopatrzonym, mieć to, co potrzebne
Für das Wochenende auf jeden Fall versorgt.

brutscheln –smażyć się, dusić
Die Kartoffeln brutscheln schon in der Pfanne.

gar – ugotowany, usmażony, upieczony
Sind die Kartoffeln schon gar?

vorstehen – wystawać
Die Schranktür steht ein wenig vor.

das Eis am Stiel – lód na patyku

verwirtschaften – zużyć, wykorzystać
Meistens kann ich alles verwirtschaften, was ich in der Küche habe
Vitamin C: Nominalizacja (Część 2)

„Eines Sonntags”. Teil 1

Dzisiaj zaczynam na blogu nową serię, mianowicie serię tekstów mojego autorstwa ze słownictwem używanym przez Niemców na co dzień. Jest to słownictwo nie tyle potoczne, co właśnie codzienne, którego nie znajdziemy w większości podręczników. Pod tekstem znajdziecie tłumaczenie słówek i zwrotów zaznaczonych tłustym drukiem.

Czy słownictwo jest dla Was ciekawe? Czy chcecie poczytać więcej tekstów tego rodzaju wraz z wyjaśnieniami do słownictwa?

Als ich aufgestanden bin, habe ich in der Küche eine streichfähige Butter gesucht, dann zwei Scheiben Brot getoastet. Draußen war es ganz schön frisch, so musste ich noch eine Jacke suchen. Alles wäre einfacher gewesen, wenn ich Ordnung gemacht hätte. Beim Frühstück habe ich einen Film eingeworfen. Es war Sonntag, so hatte ich Zeit. Der Vorspann war ziemlich langweilig, inzwischen habe ich noch einer Freundin getextet. Der Hund des Nachbarn kläffte laut, wie immer. Der Kaffee war schon am Werden.



Ich habe mich hier immer noch nicht eingelebt. Ich musste nach X umziehen, weil ich hier eine tolle, vielversprechende Stelle bekommen hatte. So hatte ich mir einen gescheiten Beruf vergriffen… zumindest haben es meine Eltern immer wieder wiederholt. Gut, dass Sonntag heute ist. Normalerweise stehe ich zu spät auf und rase mit hängender Zunge zur Arbeit. Das macht mir nichts aus, weil ich dann bei Gelegenheit ein Training habe. Heute ist das nicht der Fall. Meine Katze würdigte mich keines Blicks, sie schlief niedlich, während ich am Kaffeetrinken war. Nein, sie rührt sich nicht, aber sie hängt sehr an mir. „Hm, morgen muss ich für dich unbedingt Katzen-Sticks kaufen“. Ich gucke den Film und esse ein Käsebrot, dazu Wurstaufschnitt. Ich würde liebes ein belegtes Brötchen essen, aber die Brötchen sind alle. Später vielleicht ein Joghurt mit Beerenmischung. Ich habe zu viel Brot gekauft, muss es scheibenweiseeinfrieren. Nach knapp 2 Stunden geht der Film zu Ende, ich sitze und höre Musik. Die Musik klingt langsam aus, wenn ich mein Handy höre. Es ist eine Freundin. Sie redet viel über Nebensächlichkeiten, sie verzettelt sich immer, aber sie sagt keinen Ton von unserem Streit am Freitag. Inzwischen esse ich meinen Joghurt. Wie immer muss ich den Tisch wischen, weil ich ihn besudelthabe. Ich will einen Spaziergang machen. Bei Gelegenheit könnte ich frankierte Briefe reinwerfen. Von Mal zu Mal schicke ich noch Briefe. Normalerweise lege ich keinen Wert auf Äußerlichkeiten, aber vielleicht ziehe ich heute doch etwas Schönes an. Der Rock rutscht runter, ich habe kürzlich abgenommen. Und der Knopf ist abgegangen…  Später nähe ich ihn an. Hm, wie immer ein langes Hin und Her, um Sachen zu finden, die nicht zerknittert sind. 

DER WORTSCHATZ: 

streichfähig – nadający się do smarowania (najczęściej masło)

frisch – najczęściej używamy tego słowa w znaczeniu „świeży”, ale jedno z jego innych znaczeń to „chłodny”

einen Film einwerfen – wrzucić film

der Vorspann – czołówka, np. filmu lub serialu

jemandem texten – wysłać do kogoś wiadomość

kläffen – ujadać, „der Kläffer” to ujadający kundel

am Werden – w trakcie robienia, przygotowywania, „der Kaffee ist am Werden” oznacza, że kawa już się robi

gescheit – sensowny, rozsądny

sich einen gescheiten Beruf vergreifen – przyswoić sobie sensowny zawód

mit hängender Zunge – z wywieszonym językiem

das macht mir nichts aus – nie szkodzi, nie przeszkadza mi to

jemanden keines Blicks würdigen – nie raczyć na kogoś spojrzeć

niedlich – śliczny, milutki

sich rühren – ruszać się, poruszać się

der Wurstaufschnitt – pokrojona wędlina. W sklepie można kupić np. „einen gemischten Wurstaufschnitt” – oznacza to, że dostajemy po kilka plasterków z każdego rodzaju wędliny czy z wybranych rodzajów

ein belegtes Brötchen – kanapka (z bułki, bo kanapka z chleba to „ein belegtes Brot”)

alle sein – skończyć się, np. kiedy powiem „Das Brot ist alle” oznacza to, że chleb się skończył

die Beerenmischung – mieszanka owoców jagodowych, można kupić taką mieszankę np. mrożoną. W skład wchodzą owoce, które mają w nazwie „Beere”, np. die Erdbeere – truskawka”, „die Heidelbeere –borówka”, „die Stachelbeere – agrest”, „die Himbere – malina”, „die Johannisbeere – porzeczka”

scheibenweise – kromkami, w kromkach

ausklingen – wybrzmiewać, dobiegać końca

sich verzetteln – rozmieniać się na drobne, rozdrabniać się

keinen Ton von etw. sagen – nie wspomnieć o czymś

besudeln – poplamić

frankierte Briefe – listy z nalepionymi znaczkami

das Hin und Her – ciągły ruch, ciągłe wchodzenie i wychodzenie, wiele zachodu z czymś

zerknittert – pomięty, pognieciony 
Vitamin C: Nominalizacja (Część 2)

Czasowniki z dopełnieniem w bierniku i celowniku oraz kilka wyjątków

W języku niemieckim większość czasowników musi mieć dopełnienie – najczęściej w bierniku (Akkusativ) lub w celowniku (Dativ). Niektóre z wymienionych przeze mnie czasowników mogą mieć dopełnienie w obu przypadkach, np. 
geben, kochen, antworten, vorlesen, sagen

Dopełnienie w bierniku mają m.in. następujące czasowniki: 

haben – mieć
Ich habe kein Auto. – Nie mam samochodu.

kaufen – kupować
Wir haben den Wagenaus zweiter Hand gekauft. – Kupiliśmy ten samochód z drugiej ręki.
Można też oczywiście kupić coś komuś:
Ich habe meinen Kindern Geschenke gekauft. – Kupiłam moim dzieciom prezenty. 
meinen Kindern – wem? (komu, czemu kupiłam prezenty? – moim dzieciom – a więc rzeczownik stoi tutaj w celowniku)
Dopełnienie „Geschenke” występuje w bierniku, gdyż odpowiada na pytanie wen? was? – kogo, co kupiłam moim dzieciom
verkaufen – sprzedawać
In großen Geschäften verkauft man alles Mögliche. – W dużych sklepach sprzedaje się wszystko, co możliwe.
lieben – kochać
Die Großeltern lieben ihre Enkel. – Dziadkowie kochają swoje wnuki.
fotografieren – fotografować
Er fotografiert eine schöne Landschaft.  – On fotografuje ładny krajobraz.
treffen – spotykać
Wen hast du im Stadtzentrum getroffen? – Kogo spotkałeś w centrum miasta?
Ich habe meine Freunde getroffen.  – Spotkałem moich przyjaciół.
sehen – widzieć
Siehst du den Mann da?  – Czy widzisz tego mężczyznę tam?
beobachten – obserwować
Ich mag im Park sitzen und Vögel beobachten.  – Lubię siedzieć w parku i obserwować ptaki.
hören – słyszeć
Kannst du mich hören?  – Czy mnie słyszysz?
tragen – nosić
Könntest du meine Einkäufe nach Hause tragen?  – Czy mógłbyś zanieść moje zakupy do domu?
malen – malować
Ein begabter Maler hat das Bild im Wohnzimmer gemalt.  – Utalentowany malarz namalował ten obraz w pokoju dziennym.
es gibt – jest/są – musimy pamiętać, że po zwrocie „es gibt“ rzeczownik występuje w bierniku oraz posiada rodzajnik nieokreślony (der unbestimmte Artikel). Poza tym „es gibt” odnosi się zarówno do liczby pojedynczej, jak i mnogiej. Jest to znaczeniowy odpowiednik angielskiego „there is / there are”
Es gibt einen Tischim Wohnzimmer. – W pokoju dziennym jest stół.
Wo gibt es hier ein Restaurant? – Gdzie jest tutaj restauracja?
Gibt es in der Stadt hier Einkaufszentren?  – Czy w tym mieście tutaj są centra handlowe?
fragen – pytać
Wen fragst du nach dem Weg?  – Kogo zapytasz o drogę?
besuchen – odwiedzać
Am Wochenende besuche ich immer meine Heimatstadt. – Na weekendzie zawsze odwiedzam moje rodzinne miasto.
mögen – lubić
Wir mögen Pizzaessen. – Lubimy jeść pizzę.
begrüßen – witać
Wieso begrüßt du die Nachbarn nicht? – Dlaczego nie powitasz sąsiadów?

besprechen – omawiać
Wir müssen das Problem unbedingt mit dem Chef besprechen. – Musimy ten problem koniecznie omówić z szefem.
lesen – czytać
Ich lese gerade einen Artikel. – Właśnie czytam artykuł.
reparieren – naprawiać
Der Mechaniker repariert unser Auto. – Mechanik naprawia nasz samochód.
kochen – gotować
Ich habe Suppen nie gerne gekocht. – Nigdy nie gotowałam chętnie zup.
verstehen – rozumieć
Verstehst du die Aufgabenstellung? – Czy rozumiesz polecenie?
suchen – szukać
Ich suche ein Kleidfür die Geburtstagsparty.  – Szukam sukienki na przyjęcie urodzinowe.
brauchen – potrzebować
Mein Vater braucht keinen Computer. – Mój tato nie potrzebuje komputera.
Czasowniki posiadające dopełnienie w celowniku:
 
geben – dawać
Die Eltern geben ihren Kindern das Taschengeld. – Rodzice dają swoim dzieciom kieszonkowe.
helfen – pomagać
Ich helfe gerne meiner Mutter im Garten. – Chętnie pomagam mojej mamie w ogrodzie.
antworten – odpowiadać
Die Schüler antworten dem Lehrer auf die Frage. – Uczniowie odpowiadają nauczycielowi na pytanie.
danken – dziękować
Ich danke dir für die Hilfe. – Dziękuję ci za pomoc.
gratulieren – gratulować
Alle Gäste haben mir zum Geburtstag gratuliert. – Wszyscy goście pogratulowali mi z okazji urodzin.
schmecken – smakować
Schmeckt dir die Torte? – Czy tort ci smakuje?
gefallen – podobać się
Der Film hat niemandem gefallen. – Film nikomu się nie podobał.
vorlesen – czytać na głos
Die Oma liest den Kindern eine Geschichte vor. – Babcia czyta na głos dzieciom historię.
sagen – mówić, powiedzieć
Sag mir die Wahrheit! – Powiedz mi prawdę!
Istnieją też oczywiście wyjątki, na które trzeba uważać, bo łatwo tu o błąd – czasowniki posiadające w niemieckim dopełnienie w innym przypadku niż w języku polskim. Najczęściej spotykane to: 
versichern, gehören, unterbrechen, stören 
jdm. versichern – zapewniać kogoś / W niemieckim celownik, w polskim biernik
Das kann ich dirversichern. – Mogę cię zapewnić.
gehören – należeć / W niemieckim celownik, w polskim mamy przyimek „do”
Der Hund gehört mir. – Pies należy do mnie.
unterbrechen – przerywać / W niemieckim biernik, w polskim celownik 
Unterbrich michnicht! – Nie przerywaj mi!
Unterbrecht den Lehrer nicht! – Nie przerywajcie nauczycielowi

stören – przeszkadzać / W niemieckim biernik, w polskim celownik 
Stör mich nicht, ich brauche Ruhe. – Nie przeszkadzaj mi, potrzebuję spokoju.
Ćwiczenia do koniugacji czasowników

Ćwiczenia do koniugacji czasowników

Jak kiedyś wspominałam, moim zdaniem brakuje w internecie dobrych ćwiczeń na poziom A1, dlatego przygotowuję je sama. Szczerze mówiąc, to po prostu cierpię na brak takich ćwiczeń, dlatego kiedy tylko mam wenę, to siadam i je piszę. Naprawdę muszę pomyśleć o wydaniu podręcznika 🙂

Wstawiam dwa ćwiczenia do koniugacji czasowników: w pierwszym trzeba wpisać we właściwej formie czasownik podany w nawiasie, w drugim ćwiczeniu samodzielnie znaleźć właściwy czasownik.