Dzisiaj semantyczna, czyli znaczeniowa funkcja czasowników z przedrostkiem „be-„.
1. Czasowniki oznaczające dodanie coś do czegoś, np. bewaffnen – uzbrajać (od die Waffe – broń), beflaggen – oflagowywać (od die Flagge – flaga), bezuschussen – subwencjonować, dotować (od der Zuschuss – wsparcie finansowe, subwencja, dotacja), befiedern – opatrzyć piórami (od die Fieder – małe pióro), bestuhlen– wyposażyć w krzesła (od der Stuhl – krzesło), beschriften – opisywać (od die Schrift – pismo), bekränzen – wieńczyć, ozdabiać wieńcami (od der Kranz – wieniec), besohlen – zelować (od die Sohle – podeszwa), beauskunften – informować (od die Auskunft – informacja), bebändern – opatrzyć wstążką, wstęgą (od das Band – wstążka, wstęga), bebauen – zabudować (od der Bau – budowa), bebildern – ilustrować (od das Bild – obraz, ilustracja), beehren – zaszczycić (od die Ehre – honor, zaszczyt).
2.Czasowniki oznaczające akcję prowadzącą do określonego celu, np. beforsten – zalesiać, bewalden – zalesiać, befruchten – zapładniać, zapylać, beflecken – poplamić, begrenzen – odgraniczać, odgradzać, befreien – uwalniać, beleuchten – oświetlać, beabsichtigen – zamierzać, beackern – zaorywać, bedingen – pociągnąć za sobą, wymagać, beeinträchtigen– szkodzić, utrudniać, zakłócać, beerdigen – pochować, grzebać, befehlen – rozkazywać.
3. Czasowniki oznaczające zachowanie, np. bevormunden – narzucać swoją wolę, podporządkowywać, bewirten – ugaszczać, podejmować, bemuttern – matkować, begönnern – protegować, wspierać, beäugen – otaksować, ostrożnie się przyglądać, beäugeln – przyglądać się, bedauern – żałować, bedienen – obsługiwać.
4. Czasowniki oznaczające przypisywanie komuś lub czemuś danej roli/cechy, np. beschuldigen – obwiniać, befreien – uwalniać, befugen – upoważniać, befähigen – upoważniać, umożliwiać, begünstigen – sprzyjać, faworyzować, protegować, beleidigen – obrażać, beschweren – utrudniać, beseligen – uczynić kogoś niezmiernie szczęśliwym.
5. Jedyny czasownik pochodzący od przysłówka: bejahen – odpowiadać twierdząco, przytakiwać, potwierdzać, afirmować.
6. Czasowniki utworzone, aby uczynić bardziej intensywnym znaczenie podstawowego czasownika, np. befragen – wypytywać, przepytywać, zapytać, befühlen – badać dotykiem, befürchten – obawiać się, (sich) bemühen – starać się, beantworten – odpowiadać, beargwöhnen – podejrzewać, bedanken – dziękować, bedrohen – grozić.
Wychodzi na to, że ten prefiks jest bardzo intuicyjny. 🙂 Ogólne zasady bardzo przydatne! Zapisuję w zakładkach.
shariankoweleben.wordpress.com 🙂
Pani Magdo ogromnie dziękuję za te posty, napracowała się Pani :O
Co do tematu: można więc przyjąć, że czasowniki z -be zawsze będą mieć dopełnienia w bierniku tak? Czy są jakieś wyjątki?
M&M